Λέσχη ραπτικής: Ερωτικές βελονιές στο Hollywood.
Άλλα Ναζίμοβα,Μερσέντες Ντε Ακόστα και Έυα Λα Γκαλιάν τρία ονόματα που δύσκολα θυμίζουν σε κάποιον κάτι αν δεν είναι πολύ καλός γνώστης του αμερικανικού κινηματογράφου… Ονόματα όπως Μαρλέν Ντήτριχ, Γκρέτα Γκάρμπο και η Ισιδώρα Ντανκάν ίσως σας λένε περισσότερα.
Η‘’Λέσχη ραπτικής’’ ήταν η κρυφή κοινότητα ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων γυναικών ηθοποιών του Χόλιγουντ και είχε διάρκεια από το 1910 ως το 1950. Μια εποχή που οποιαδήποτε νύξη για διαφορετική σεξουαλική προτίμηση από την ετεροφυλοφιλική ήταν απαγορευμένη με νόμο.
Εκατοντάδες άνδρες και γυναίκες κλείστηκαν σε άσυλα για να ‘’θεραπευτούν’’ από αυτές τις ιδιαίτερες προτιμήσεις. Ηλεκτροσόκ, χάπια, ορμονοθεραπείες ,χρήση σωματικής και ψυχολογικής βίας… Όλα επιτρέπονταν..
Οι φυλακές ήταν γεμάτες από παραβάτες με αποκλίνουσα σεξουαλική συμπεριφορά. Γάμοι, σωστές φυλακές, έβαζαν όρια στους σαρδανάπαλους.
Οι γυναίκες ξάπλωναν με άνδρες που δεν επιθυμούσαν, γεννούσαν παιδιά που δεν ήθελαν και κλεινόντουσαν λίγο αργότερα σε άσυλα για υστερικές γυναίκες ή καταντούσαν κατατονικές, βουλιαγμένες μέσα στην μίζερη καθημερινότητα ενός καθωσπρέπει σπιτικού.
Το ίδιο συνέβαινε και με τους άνδρες ομοφυλόφιλους, μόνο που σαν άνδρες είχαν περισσότερη ελευθερία, όχι να ζήσουν ως ομοφυλόφιλοι αλλά να βγουν από το σπίτι, να δουλέψουν, να μιλήσουν και να εκτονωθούν μέσα από τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα που έκαναν τότε την εμφάνιση τους, να επιλέξουν να μην παντρευτούν αν το επιθυμούσαν…. Μονάχα έναν περιορισμό τους έθετε η κοινωνία.. Να κάνουν ό,τι κάνουν στα κρυφά ποτέ στα φανερά…. Τάξη και ηθική!
Για τις γυναίκες δεν υπήρχαν αυτές οι ελευθερίες. Μια γυναίκα ήταν σωστή γυναίκα μόνο αν παντρευόταν και έκανε παιδιά. Αν φρόντιζε και υπάκουγε τον σύζυγο της. Αν δεν άνοιγε το στόμα της για να διεκδικήσει εργασιακά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Δεν είναι τυχαίο που όλες οι σουφραζέτες στις γελοιογραφίες της εποχής παρουσιάζονταν σαν καρικατούρες: ήταν γεροντοκόρες, ανδρογυναίκες, κακές μητέρες, υστερικές και όλα τα στερεότυπα που παρελαύνουν στο ανδρικό μυαλό.
Ξέρετε τι ήταν χειρότερο εκείνη την εποχή από το να είσαι γυναίκα; Να είσαι ομοφυλόφιλη ή αμφιφυλόφιλη γυναίκα!
Ηθοποιός σημαίνε… ιερόδουλη
Η ηθική των γυναικών ηθοποιών ήταν πάντα αμφισβητήσιμη. Δεν είχε σημασία αν η χαμηλοβλεπούσα νοικοκυρά της διπλανής πόρτας έκανε χειρότερα στο κρεβάτι της, η γυναίκα ηθοποιός συχνά ταυτιζόταν με την γυναίκα πόρνη. Μερικές φορές αυτό ήταν αλήθεια (σύμφωνα βέβαια με τα κριτήρια της τότε εποχής, οποιαδήποτε γυναίκα ξάπλωνε με άνδρα πριν το στεφάνι ήταν πόρνη έστω και αν ήταν ένας και μοναδικός!)
Ο χώρος του θεάματος ήταν πάντα πιο ανοιχτός στις ελεύθερες ερωτικές σχέσεις… όταν αυτές ήταν φυσικά ετεροφυλοφιλικές. Τα στουντιο του Χόλιγουντ τότε εξοβέλιζαν τον οποιοδήποτε ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος μέχρι και τη δεκαετία του ’50, ενώ και έπειτα τα μεγάλα αστέρια του κινηματογράφου, αυτοί που πάνω τους είχε επενδύσει εκατομμύρια το στούντιο για να γίνουν πρότυπα ανδρισμού και γυναικείας ομορφιάς, όφειλαν να αποκρύπτουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις γιατί δεν παίζεις με την καριέρα σου και τα εκατομμύρια που αυτή σου εξασφαλίζει….
Καταλαβαίνουμε λοιπόν, γιατί η Ναζίμοβα αποκαλούσε τις ομοφυλόφιλες και αμφιφυλόφιλες συναδέλφισσές της ‘’Λέσχη Ραπτικής’’… Γιατί καλύτερα να ράψεις το στόμα σου μόνο σου παρά να στο ράψουν άλλοι…
Αλλα Ναζίμοβα: Από τη Ρωσία στα χολλυγουντιανά στούντιο. Η ‘’νονά’’ της Λέσχης.
Η Ναζίμοβα ήταν Εβραία Ρωσίδα γεννημένη στη Γιάλτα της Αυτοκρατορικής Ρωσίας το 1879. Το Ναζίμοβα ήταν ψευδώνυμο δανεισμένο από την ηρωίδα της νουβέλας ‘’Τα παιδιά του δρόμου’’ χρησιμοποιούσε επίσης ο ανδρικό όνομα Αλία Ναζίμοφ.
Όντας γνωστή ηθοποιός στη Ρωσία, υπέγραψε συμβόλαιο με την αμερικανική εταιρεία Metro Pictures (MGM έπειτα) το 1917 και μετακόμισε μόνιμα στην Αμερική. Εξαιρετική ηθοποιός γρήγορα πέρασε και στην παραγωγή των ταινιών που πρωταγωνιστούσε η ίδια, ενώ έπαιξε σημαντικό ρόλο για την προώθηση της καριέρας πολλών γνωστών γυναικών ηθοποιών της εποχής της, δίπλα σε πρωταγωνιστές θρύλους όπως ο Ροδόλφο Βαλεντίνο… με τον οποίο μοιραζόντουσαν και τις ίδιες προτιμήσεις στις γυναίκες, όπως θα δούμε στην συνέχεια…
2 γάμοι και 1 ερωτικό τρίγωνο.
Το 1899, η Ναζίμοβα είχε παντρευτεί έναν συνάδελφο της ηθοποιό το Σεργκέι Γκολοβίν (ο οποίος είναι πρόγονος της γράφουσας) και φέρνει στον κόσμο ένα παιδί το οποίο εικάζεται ότι μπορεί να ήταν παιδί και του εραστή της… (και όσοι αναρωτιέστε αν είναι οικογενειακό μας η κακή επιλογή ερωτικών συντρόφων. Ναι, είναι).
Το 1912 για να απογειώσει την καριέρα της και να κρατήσει το ενδιαφέρον των θαυμαστών της, παντρεύεται με λευκό γάμο τον επίσης ηθοποιό Τσάρλς Μπράιαν από την Αγγλία ενώ αποκρύπτει το γάμο της με τον Γκολοβίν. Όλα θα πηγαίνανε καλά αν ο Μπράιαν δεν αποφάσιζε μετά από μερικά χρόνια να κάνει πραγματικό γάμο με μια άλλη ηθοποιό το 1925. Οι θαυμαστές εξαγριώθηκαν ενώ αποκαλύφθηκε ο γάμος της με το Γκολοβίν, με τον οποίο όμως είχαν πάρει διαζύγιο από το 1923.
Η τότε Σοβιετική Ένωση έδωσε άδεια να ταξιδέψει ο άνδρας της επί αμερικανικού εδάφους και να υπογράψει τα χαρτιά του διαζυγίου (αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την επανάσταση ο Λένιν είχε καταργήσει τους νόμους κατά της ομοφυλοφιλίας ).
Με την είσοδό της στα αμερικανικά κινηματογραφικά στούντιο, οι πραγματικές σεξουαλικές της προτιμήσεις απελευθερώθηκαν δημιουργώντας γύρω της ένα κύκλο από ανερχόμενες σταρ και σταρλετίτσες με αρκετές από αυτές να περνούν και από το μπουντουάρ της. Την λεγόμενη ‘’Λέσχη ραπτικής’’.
Απελευθερωμένη πλέον από περιορισμούς ζούσε τα ειδύλλια της το ένα μετά το άλλο. Στην μακριά λίστα των ερωμένων της και η ανιψιά του Όσκαρ Γουάιλντ, Ντόλλυ, κόρη του αδερφού του. Η Ντόλλυ ήταν κοσμοπολίτισσα και αρκετά γνωστή στα λογοτεχνικά σαλόνια ως εξαιρετική ομιλήτρια. Παρότι διατηρούσε σχέση τόσο με άνδρες όσο και με γυναίκες, η ίδια θεωρούσε τον εαυτό της αποκλειστικά ομοφυλόφιλη. Κατά την δεκαετία του 1920 αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι του κύκλου της Ναζίμοβα ενώ κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν εργαζόταν σαν οδηγός ασθενοφόρου είχε συνάψει ανοιχτή σχέση με την εξίσου συνάδελφο της Μάριον (Τζο) Κάρστερς, η οποία θα κατακτήσει το τίτλο της ‘’γρηγορότερης γυναίκας οδηγου μηχανοκίνητου πλοιαρίου‘’ τα επόμενα χρόνια.
Η Ναζίμοβα με τις παραγωγές της προώθησε αρκετές γυναίκες σε διάφορες θέσεις ευθύνης και βοήθησε να καταρριφτούν κοινωνικά στερεότυπα χρησιμοποιώντας γυναίκες μπροστά και πίσω από τις κάμερες σε ρόλο σκηνοθετών, σεναριογράφων, τεχνικών και όχι μόνο σαν ηθοποιούς.
Ο κήπος της Άλλα.
Το 1919, αγόρασε μια έκταση, 10 στρεμμάτων στο γνωστό Sunset Boulevard στη Καλιφόρνια όπου έχτισε τον ‘’Κήπο της Άλλα’’. Εκεί έδινε ατελείωτα πάρτι και καλούσε τους φίλους της. Τα δημοσιεύματα της εποχής μιλούσαν για άντρο ακολασίας με το ποτό, τα ναρκωτικά και τον ομοφυλοφιλικό έρωτα να βρίσκεται σε κάθε γωνιά του κήπου.
Μέσα σε αυτό, γνώρισε και την νεαρή Τζόαν Άκερ. Η Άκερ κόρη μονογονεϊκής οικογένειας, αγνώστου μητρός μεγάλωσε με τον πατέρα της στο Νιού Τζέρσεϋ. Το 1919, την βρίσκουμε προστατευόμενη της Ναζίμοβα να βολτάρει μαζί με την αγαπημένη της Γκρέις Ντάρμοντ στον κήπο της πρώτης.
Λέγεται ότι η Ναζίμοβα μέσω των γνωριμιών της, της ανέβασε το κασέ ανά ταινία στα 200 δολάρια την βδομάδα, όταν τα 525-600 δολάρια ήταν ο συνολικός ετήσιος μέσος μισθός που λάμβανε τότε μια εργαζόμενη γυναίκα.
Γρήγορα η Ναζίμοβα έριξε τα μάτια της στην Ντάρμοντ, προκαλώντας τη ζήλεια στην Άκερ η οποία δεν έχασε καιρό και γνωρίστηκε με τον τότε ζεν πρεμιέ της εποχής Ροδόλφο Βαλεντίνο, τον οποίο παντρεύτηκε μέσα σε 2 μόλις μήνες. Την ημέρα του γάμου της το μετάνιωσε και τον κλείδωσε έξω από την κρεβατοκάμαρα, ουρλιάζοντας από μέσα ότι δεν ήταν εκείνος που αγαπούσε αλλά η Ντάρμοντ και πως ήθελε διαζύγιο. Εκείνος δέχτηκε να της το δώσει ωστόσο έπρεπε να περάσουν 2 χρόνια ώστε νομικά να λυθεί ο γάμος, στο ενδιάμεσο εκείνος θεωρήθηκε δίγαμος και έφυγε για το Μεξικό μαζί με την δεύτερη σύζυγό του Νατάσα Ράμποβα (η οποία φημολογείται ότι υπήρξε επίσης ερωμένη της Ναζίμοβα).
Μετά το οικονομικό κραχ το 1929 και την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου η καριέρα και τα οικονομικά της Ναζίμοβα πήραν σιγά σιγά την κάτω βόλτα. Έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της το 1945 με τη σύντροφό της Γκλεσκά Μάρσαλ, θεατρικό συγγραφέα.
Μερσέντες ντε Ακόστα: ‘’Θα μπορούσα να κλέψω κάθε γυναίκα από τον οποιοσδήποτε άνδρα’’
Θεατρική συγγραφέας, ποιήτρια, μέλος της Λέσχης ραπτικής, πρώην την Άλλα Ναζίμοβα, η Μερσέντες ντε Ακόστα υπήρξε ανοιχτά ομοφυλόφιλη και δεν λογάριαζε τις απαγορεύσεις της εποχής. Ούτε νόμο, ούτε Θεό πολλώ δε μάλλον ανθρώπους.
Αν η λίστα της Ναζίμοβα ήταν μεγάλη, η λίστα ερωμένων της Ντε Ακόστα κρύβει τεράστιες εκπλήξεις. Η διάσημη μπαλαρίνα Ισιδώρα Ντανκάν, οι ηθοποιοί Γκρέτα Γκαρμπο, Μάρλεν Ντήτριχ, Κάθριν Κορνέλ και Ελεονώρα Ντουζέ είναι μόνο μερικές από αυτές.
Η Ισιδώρα Ντανκάν αμφιφυλόφιλη, άθεη είχε κάνει επί σκηνής το 1922 την πιο τολμηρή δήλωση υπέρ του κομμουνισμού του 20ο αιώνα. Τελειώνοντας το χορό της στο θέατρο της Βοστώνης, στάθηκε μπροστά στο κοινό, γυμνή και κουνώντας ένα κόκκινο μαντήλι είπε ‘’Αν αυτό έχει χρώμα κόκκινο, τότε είμαι και εγώ με τους κόκκινους’’. Πολιτογραφήθηκε σοβιετική πολίτης λίγο αργότερα.
Αυτή η πανέμορφη γυναίκα με το ευλύγιστο σώμα, η οποία έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου χορού, έφυγε από την ζωή με τραγικό κινηματογραφικό τρόπο. Πνίγηκε όταν το μαντήλι της πιάστηκε στην ρόδα του αυτοκινήτου της καθώς εκείνη οδηγούσε.. Αντάλλαζε ερωτική αλληλογραφία με τη Ντε Ακόστα γεμάτη πάθος: ‘’ Πάρε με στα χέρια σου και οδήγησέ με στο ψηλότερο σημείο του κόσμου.. Στο τέλος του κόσμου….. Όπου εσύ επιθυμείς‘’.
Η Ντε Ακόστα γεννημένη από πλούσιους Ισπανούς γονείς σε ηλικία 7 ετών το έσκασε από το καθολικό οικοτροφείο λέγοντας στην καλόγρια ‘’Δεν είμαι κορίτσι, δεν είμαι αγόρι ή μάλλον είμαι και τα δύο… Δεν ξέρω’’ και όπως αργότερα θα πει στην Γκρέτα Γκαρμπο ‘’Και επειδή δεν ξέρω τι είμαι, δεν ταιριάζω πουθενά.. θα μείνω μόνη μου σε όλη μου τη ζωή’’
Πράγμα που δεν ήταν αλήθεια. Τη δεκαετία του ’30 συναντά το μεγαλύτερο έρωτα της ζωής της, την Γκρέτα Γκάρμπο. Είχαν πολλά κοινά ενδιαφέροντα και η Ντε Ακόστα δεν άργησε να πιάσει το διπλανό σπίτι και να γράφει σαν τρελή ένα σενάριο ταινίας, όπου η Γκάρμπο θα πρωταγωνιστούσε σαν άνδρας. Γρήγορα το κινηματογραφικό στουντιο MGM έδωσε τέλος στην ιδέα. Το δημόσιο προφίλ της Γκάρμπο ήταν να είναι Η ΓΥΝΑΙΚΑ και όχι μια καρικατούρα, όπως είπαν. Το ειδύλλιο είχε διάρκεια μια δεκαετία με πολλούς χωρισμούς και επανασυνδέσεις. Στο ενδιάμεσο η Ντε Ακόστα είχε και άλλες ερωμένες. Η φιλία τους κράτησε για περίπου 30 χρόνια.
Η Γκάρμπο δεν παντρεύτηκε ποτέ, ούτε απέκτησε οικογένεια, αποσύρθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας πριν την διώξει ο κινηματογράφος. Στην προσωπική της αλληλογραφία βρέθηκαν 181 γράμματα για τη Ντε Ακόστα. Η οικογένεια της Γκάρμπο που διαχειρίζεται την περιουσία της και τα πνευματικά δικαιώματα έχει δημοσιεύσει μόνο τα 87, “προστατεύοντας” την ΓΥΝΑΙΚΑ Γκάρμπο του κινηματογραφικού στούντιο.
Το αντίπαλο δέος της, η Μαρλέν Ντήτριχ, που όλος ο τύπος τις παρουσίαζε ως αντίζηλες, φημολογείται ότι στο Βερολίνο του 1925 υπήρξαν ζευγάρι για μικρό χρονικό διάστημα με την Γκάρμπο. Το ειδύλλιο τελείωσε τόσο άσχημα που αργότερα, όταν βρέθηκαν στο Χόλλυγουντ η μια αγνοούσε την άλλη ακόμα και όταν μοιράζονταν τους ίδιους φίλους, εραστές ή ερωμένες, όπως τη Ντε Ακόστα.
Η Ντήτριχ μιλούσε άπταιστα γερμανικά, γαλλικά και αγγλικά, δήλωνε αμφιφυλόφιλη, απολάμβανε την παρέα των γκέι, συμμετείχε σε πολλά ντραγκ σόου στο Βερολίνο του 1920, ενώ είχε σαν χόμπι το μποξ. Μητέρα μιας κόρης, συνήθιζε να έχει εραστές ακόμα και μέσα στο γάμο της. Τις περισσότερες τις γνώριζε ο σύζυγός της και μάλιστα στα ερωτικά γράμματα των εραστών της συνήθιζε να τα διακωμωδεί διαβάζοντάς τα σε αυτήν.
Σπουδαίοι πρωταγωνιστές όπως ο Γκάρυ Κούπερ, Τζον Γουέιν, Γιούλ Μπρύνερ και πολλοί ακόμη πέρασαν από την αγκαλιά της. Φημολογείται ότι ο Φρανκ Σινάτρα και ο Τζον Κέννεντυ ήταν ανάμεσα στους εραστές της.
Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες και εδώ η λίστα της Ντήντριχ ήταν εντυπωσιακή ανάμεσα τους η εκρηκτική Μαρία Ντολόρες ντε Ρίο, η Λίλα Νταμίτα, σύζυγος του Ερολ Φλινν και …η Έντιθ Πιάφ.
Όταν το 1960 η Ντε Ακόστα χτυπημένη από το καρκίνο, γράφει την αυτοβιογραφία της και αποκαλύπτει τις σεξουαλικές της σχέσεις με πολλές γυναίκες του Χόλιγουντ, η Γκάρμπο επιλέγει να μην της ξαναμιλήσει ποτέ ξανά, θυμωμένη που έβγαλε την προσωπική της ζωή την φόρα. Η Ντήτριχ όχι μόνο συνεχίζει να έχει επαφές μαζί της αλλά λέει παντού ότι λατρεύει το βιβλίο της, πως είναι περήφανη για όσα έζησε.
Η Ντε Ακόστα έφυγε από την ζωή στα 75 της χρόνια. Πολλοί λένε ότι μια τόσο έξυπνη και δυναμική γυναίκα θα μπορούσε να είχε καταφέρει πολλά στην επαγγελματική της ζωή αν δεν την ‘’έτρωγε’’ τόσο ο έρωτας. Στο τέλος, δεν ευχαριστήθηκε ούτε αυτόν.
Έυα Λα Γκαλιάν: Μια στρουθοκάμηλος στην Λέσχη ραπτικής…
Η Έυα Λα Γκαλιέν ήταν μια από τις πιο φανατικές εναντίον του βιβλίου της Ντε Ακόστα. Αρνήθηκε κάθε σχέση μαζί της και την αποκάλεσε δημόσια ψεύτρα… Η σχέση τους τελικά αποκαλύφθηκε μέσα από την αλληλογραφία τους που βγήκε στην δημοσιότητα.
Η Λα Γκαλιέν, υπήρξε ερωμένη της Ντε Ακόστα και της Ναζίμοβα και μέλος της Λέσχης Ραπτικής. Σε αντίθεση με τις δύο γυναίκες, η Λα Γκαλιέν ποτέ δεν αισθάνθηκε άνετα με την σεξουαλική της προτίμηση.
Κόρη αγγλου ποιήτη με γαλλική καταγωγή και Δανής δημοσιογράφου γεννήθηκε το 1899 στο Λονδίνο. Τα πρώτα της βήματα τα έκανε στο γαλλικό θέατρο και σε ηλικία 21 ετών έκανε το ντεμπούτο της στο Χόλιγουντ.
Το 1918 σύναψε σχέση με την Ναζίμοβα, δύο χρόνια αργότερα την βρίσκουμε ερωμένη της Ντε Ακόστα, με την οποία υπήρξε ερωτευμένη πολλά χρόνια πριν. Η Ντε Ακόστα έγραψε δύο θεατρικά έργα για εκείνη τα οποία στέφθηκαν με παταγώδη αποτυχία. Αυτό έφερε την ρήξη ανάμεσα στις δύο γυναίκες.
Το 1927, στα γυρίσματα μιας ταινίας γνωρίζει και ερωτεύεται την ήδη παντρεμένη συμπρωταγωνίστρια της Τζοζεφίν Χάτσινσον. Ο σύζυγος της τελευταίας όταν ανακαλύπτει την σχέση καταθέτει αίτηση διαζυγίου και διασύρει δημόσια και τις δύο. Ο τύπος της εποχής αναφέρεται σε εκείνη ως η γυναίκα σκιά (ένας σικάτος τρόπος της εποχής για να σε πουν λεσβία).
Το ειδύλλιο μεταξύ τους κρατά χρόνια, το σκάνδαλο ξεθυμαίνει και οι δύο καταφέρνουν να σώσουν τις καριέρες τους. Την εποχή, όμως, που ξεσπά το σκάνδαλο η Λα Γκαλιέν βρίσκεται μονίμως μεθυσμένη και ένα βράδυ, εκμυστηρεύεται στη γειτόνισσα της ‘’Αν σκέφτεσαι να γίνεις λεσβία, μην το κάνεις. Είναι σκέτη τραγωδία’’
Αυτές ήταν τρεις από τις πιο εμβληματικές γυναίκες στην Λέσχη Ραπτικής. Γυναίκες που έζησαν και εργάστηκαν σε μια εποχή που οι σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα σε ένα ζευγάρι εκτός γάμου ήταν ηθικά κολάσιμες ενώ ακόμα και ο έρωτας, έστω και πλατωνικός, ανάμεσα σε δύο ανθρώπους του ιδίου φύλου οδηγούσε στην καλύτερη περίπτωση σε δημόσιο διασυρμό.
Γυναίκες που δεν έμειναν στο στενό κύκλο της Λέσχης ικανοποιώντας προσωπικές φιλοδοξίες αλλά βοήθησαν και τις ετεροφυλόφιλες γυναίκες να κατακτήσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας, να απελευθερωθούν από τα στερεότυπα δείχνοντας ένα δρόμο δύσκολο και αντισυμβατικό. Οι γυναίκες μπορούσαν να κάνουν ακριβώς ό,τι και οι άνδρες στο δημόσιο χώρο αρκεί να πίστευαν στις δυνάμεις τους.
Σήμερα το ομοφυλοφιλικό κίνημα έχει περιχαρακωθεί στο πώς να μοιάσει όλο και περισσότερο στους ετεροφυλόφιλους και δη στους μικροαστούς ετεροφυλόφιλους και τίποτα δεν θυμίζει εκείνη την εποχή που οι γυναίκες ομοφυλόφιλες ή μη προσπαθούσαν να απελευθερώσουν, ουσιαστικά και όχι κατ’ επίφαση, τα χέρια τους από τους νεροχύτες και τις μήτρες τους από το πρόσταγμα της κοινωνίας να δημιουργήσουν οικογένεια μη περιμένοντας κρατικούς νόμους και/ή χειρότερα κάποιο Θεό να τους το επιτρέψει.