Ο φεμινισμός ως εμπόρευμα – Ένα εναλλακτικό sex-shop στο Αμβούργο

Μακριά από το μουχλιασμένο στερεότυπο που έχουν κάποιοι για τη συντηρητική, ακροδεξιά Γερμανία, όπου τίποτα δεν παρεκκλίνει από την αστική κανονικότητα, υπάρχει ένας άτυπος εναλλακτικός άξονας, μεταξύ Βερολίνου-Αμβούργου, που επεκτείνεται νοερά σε γειτονιές της Αθήνας και της Βαρκελώνης (παραδοσιακά ύποπτη πόλη, όπως θυμόμαστε από την υπόθεση της Ηριάννας) και θεωρείται από πολλούς ως το “ευρωπαϊκό βασίλειο της εναλλακτικότητας”, το οποίο μας είναι οικείο ως ένα βαθμό.

Μόνο που αυτός ο εναλλακτικός κόσμος -εντός ή εκτός εισαγωγικών- φέρει έντονα πάνω του τα σημάδια του αστικού κόσμου μέσα από τον οποίο ξεπήδησε και στρίβει πολλές φορές λάθος σε ολισθηρά μονοπάτια. Για παράδειγμα, υπάρχει κίνημα “καταλήψεων” και εναλλακτικών χώρων, που στην πραγματικότητα είναι ενοικιαζόμενοι. Υπάρχει επίσης εξαιρετική ευαισθησία στα πολιτικά σχόλια κατά του Ισραήλ και της εγκληματικής πολιτικής του στην Παλαιστίνη, ως στρέβλωση-απόρροια του συλλογικού ενοχικού αισθήματος για τις θηριωδίες των Ναζί κατά των Εβραίων.

Άλλα βασικά χαρακτηριστικά – τάσεις αυτού του ρεύματος φαίνεται να είναι ο βιγκανισμός και ο αντι-σεξισμός. Και αυτό το τελευταίο είναι που θα μας απασχολήσει ειδικότερα σε αυτή την ανάρτηση.

Κάποτε το κίνημα -με την ευρεία έννοια αλλά και στην “ελευθεριακή” του εκδοχή- θα είχε βασικό στόχο και διεκδίκηση τον έρωτα ως έκφραση πλήρους ελευθερίας, μακριά από κάθε καταναγκασμό, από κάθε αντικειμενοποίηση και κάθε λογική εμπορευματοποίησης, μακριά από στερεότυπα που βάζουν καλούπια στη φαντασία και καλλιεργούν συγκεκριμένες τάσεις, στάσεις και σεξουαλικές συμπεριφορές. Αλλά στο σήμερα κάνουν μια απλή αντιστροφή των κυρίαρχων όρων, όπως τα πολιτικά δίπολα του δικομματισμού πχ. ζητούμενο πλέον δεν είναι η άρση της αλλοτρίωσης στο σεξουαλικό κομμάτι, αλλά να αποκτήσει αυτή “προοδευτικά” χαρακτηριστικά, να γίνει πιο φεμινιστική και queer – friendly, ώστε η αντικειμενικοποίηση των γυναικών, να είναι πλέον ισότιμη για όλα τα μέλη της σχέσης, ανεξαρτήτως (αυτοπροσδιορισμού) φύλου και προσανατολισμού.

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσεις είναι το “Φεμινιστικό sex-shop” “Fuck yeah”, που λειτουργεί εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο στο Αμβούργο, πόλη διάσημη μεταξύ άλλων για την “ελευθεριακότητά” της στην πολιτική και τα ήθη. Περπατάς στους δρόμους της πόλης και το πετυχαίνεις τυχαία. Η περιέργεια παλεύει με τη συστολή. Βλέπεις την εξωτερική πινακίδα με το μεγάλο αιδοίο, που φαίνεται όμως μόνο από μέσα στις λεπτομέρειές του, εκτονώνεις τη συστολή με αστεία που αργότερα θα σου φανούν ανόητα. Προσπαθείς να μαντέψεις από τη βιτρίνα τον εξοπλισμό και τα προϊόντα που μπορεί να έχει ένα φεμινιστικό σεξ-σοπ. Τι διαφορετικό έχει δηλαδή σε σχέση με τα υπόλοιπα; Τα ίδια με αντεστραμμένους ρόλους; Σε άλλα χρώματα; Η συστολή τελικά νικάει -όχι ειδικά για αυτό, αλλά για κάθε σεξ-σοπ, και από λόγους αρχής, όχι από απλή αμηχανία. Υπάρχει όμως και το διαδίκτυο, όπου μπορείς να βρεις περισσότερες πληροφορίες σχετικά.

Εκεί λοιπόν μαθαίνουμε ότι το κατάστημα ξεκίνησε από μια “συλλογικότητα” όπως αυτοπροσδιορίζεται 3 γυναικών κι 1 άντρα, ή μάλλον, για να χρησιμοποιήσουμε τη φρασελογία της σελίδας τους στο facebook, “3 άτομα με μήτρα και 1 χωρίς”, για να είναι όλοι ευχαριστημένοι, αν και κατά περίπτωση θα βρούμε επίσης την έκφραση “με ή χωρίς αιδοίο”. Όλα αυτά απολύτως στα σοβαρά και χωρίς καμία διάθεση (αυτο)τρολαρίσματος. Πρόσφατα το μέλος “χωρίς μήτρα” αποχώρησε από την ομάδα, λόγω “προβλημάτων επικοινωνίας”, χωρίς να διευκρινίζονται παραπέρα οι λόγοι του “διαζυγίου” κι αν αυτοί είχαν σχέση με την “έλλειψη μήτρας” του μέλους. Εύκολα μπορεί βέβαια κανείς να πει ότι ο καβγάς ήταν για το πάπλωμα, με την υποσημείωση ότι μέχρι στιγμής κατά τα λεγόμενα της “συλλογικότητας”, το φεμινιστικό σεξ-σοπ είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και οι ιδιοκτήτες αναγκάζονται να βιοπορίζονται αλλού παράλληλα, κάτι που αντανακλάται και στο συνήθως περιορισμένο σε σχέση με τα συνήθη εμπορικά καταστήματα ωράριο, που κι αυτό ισχύει μόνο για 4 μέρες τη βδομάδα.

Σε ό,τι αφορά το ίδιο το εμπόρευμα, δικαιώνει τον τίτλο του “εναλλακτικού” στο ακέραιο, σε ό,τι αφορά το “περιτύλιγμα” δηλαδή, γιατί γενικά η γκάμα των προϊόντων είναι αυτή που θα περίμενε κανείς να βρει και σε ένα συμβατικό σεξ – σοπ, παρότι σαφώς εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται σε “άτομα με αιδοίο”, αλλά και σε gay-friendly προϊόντα για νοσταλγούς των 80ς, όπως αυτό το ζευγάρι λευκές κάλτσες με την επιγραφή “homo”.

Αυτό που δε θα βρείτε είναι πορνογραφία “τοξικής αρρενωπότητας”, αν και η ομάδα στηρίζει τις εναλλακτικές, ΛΟΑΤΚΙ και φεμινιστικές εκδοχές της, διαφημίζοντας και συμμετέχοντας σε αντίστοιχα φεστιβάλ στη Γερμανία και γειτονικές χώρες. Παρόμοια είναι η στάση τους και απέναντι στην πορνεία, που ανθεί παραδοσιακά στο μεγαλύτερο λιμάνι της Γερμανίας, όπου στηρίζουν διάφορες πρωτοβουλίες “εργατριών του σεξ”. Οι καλές προθέσεις για τον περιορισμό του στίγματος και την προστασία των γυναικών – στη συντριπτική πλειονότητα – που εκδίδονται, σκοντάφτουν φυσικά στην πεισματάρικη πραγματικότητα, ότι 18 χρόνια μετά τη νομιμοποίηση της πορνείας στη Γερμανία, κοινωνικοί λειτουργοί κάνουν λόγο ακόμα και για 95% των 800.000 – κυρίως αλλοδαπών – ιερόδουλων στη χώρα που έχουν εξαναγκαστεί στην εκπόρνευση και υφίστανται βία κι εκμετάλλευση, απλά με την τυπική κάλυψη του νόμου.

Στα περισσότερα προϊόντα υπάρχει η επισήμανση για τη μη χρήση επικίνδυνων χημικών, την ύπαρξη βιοδιασπώμενων συσκευασίων, ή την εκ νέου χρήση συσκευασιών, την προσπάθεια να μπουν περισσότερα “fair trade” προϊόντα στον κατάλογο, κι εννοείται ότι δε θα μπορούσαν να λείπουν βίγκαν λιπαντικά, έλαια, αλλά και απομιμήσεις δέρματος στα αντίστοιχα αξεσουάρ. Το “Fuck yeah” διαθέτει κι ένα μικρό ονλάιν κατάστημα, χωρίς να λείπουν παράπονα ενάντια στο facebook που δεν επιτρέπει την πώληση των περισσότερων προϊόντων απευθείας από τη σελίδα του, λόγω “παραβίασης της πολιτικής” του σε θέματα σεξ.

Δύο από τα μέλη της συλλογικότητας πρόσφατα απέκτησαν πιστοποίηση “σεξουαλικού παιδαγωγού”, κάτι που προφανώς ευελπιστούν πως θα προσελκύσει ακόμα περισσότερο κόσμο στα πολυάριθμα σεμινάρια που (συν)διοργανώνουν, με θέματα που κυμαίνονται από τη δυσπαρευνία (μόνιμος και έντονος πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή) ως τα μαθήματα “BDSM για αρχάριους”. Πολιτικά περιττό να πούμε ότι η συλλογικότητα στηρίζει τις καταλήψεις στις πόλεις και πραγματοποιεί συχνά ομιλίες σε αυτές με θέματα όπως “φεμινιστικός αντικαπιταλισμός”, ενώ με φεμινιστικές οργανώσεις πρόσφατα διοργάνωσε “φεμινιστικό περίπατο”, όπου μεταξύ άλλων έθεσε το ζήτημα “πολεμώντας την πατριαρχία με dildo”, ιδέα που σε μεταφύτευση στη χώρα μας θα είχε κι έτοιμο σάουντρακ το “Μου είσαι πλέον περιττός” της “μεγάλης αγωνίστριας του γυναικείου κινήματος Δέσποινας Βανδή“. Εννοείται ότι ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας καλούν στην καθιερωμένη πια φεμινιστική απεργία, διαθέτοντας εδώ και μέρες τα αντίστοιχα στίκερς. Οι αναρχοαυτόνομες συμπάθειες δεν εμποδίζουν το Fuck Yeah να κάνει αναρτήσεις με έκκληση για αντί – AfD ψήφο (όπου αλλού να ‘ναι), με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις τοπικές εκλογές του Αμβούργου, ζητώντας από “όσους εκ πεποιθήσεως δεν ψηφίζουν”, προφανώς εννοώντας “συντρόφους του χώρου”, να “δώσουν φωνή”, μέσω άκυρου προφανώς σε “άτομα που δεν μπορούν να ψηφίσουν”, όπως φυλακισμένοι και μετανάστες χωρίς χαρτιά.

Εύκολα μπορεί να πει κανείς ότι όλα αυτά περισσότερο κακό, παρά καλό κάνουν στην υπόθεση της γυναικείας και ευρύτερης σεξουαλικής χειραφέτησης, των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων και του αντιφασισμού, αρκεί να θυμάται πως είναι σύμπτωμα, κι όχι αιτία της γενικευμένης αποσάθρωσης ενός κινήματος, γυναικείου, εργατικού και συμπληρώνει ο καθένας, που θα βάζει πραγματικά στο στόχαστρό του το σύστημα που γεννάει το φασισμό, το σεξισμό και την ομοφοβία.

Ε.Ε.