Ο μεγάλος περίπατος του κέντρου – Το ιστορικό τρίγωνο της Αθήνας μετεξελίσσεται σε τουριστικό γκέτο
Το “θαύμα” της τουριστικής ανάπτυξης απαιτεί να νιώθουν οι κάτοικοι τουρίστες στην πόλη τους και να επισκέπτονται ως τέτοιοι το κέντρο, για να δουν τα αξιοθέατα και να καταναλώσουν.
Ο δήμος Αθηναίων (Μπακογιάννης) έφτιαξε το σχέδιο και η κυβέρνηση (Μητσοτάκης) νομοθετεί και προχωρά στην υλοποίησή του, βρίσκοντας το κατάλληλο πρόσχημα στην πανδημία του κορονοϊού.
Το ιστορικό τρίγωνο που οριοθετείται από την Ομόνοια, το Θησείο και την Πλατεία Συντάγματος (δια των οδών Μητροπόλεως-Ερμού, Αθηνάς, Σταδίου) που με εξαίρεση την τελευταία θα παραμείνει κλειστό το επόμενο εξάμηνο για τους μη έχοντες εργασία εκεί και για τα απλά ΙΧ που οι οδηγοί τους δεν είναι στελέχη της κυβέρνησης και της Τοπικής Διοίκησης, βουλευτές, γιατροί ή μέλη στα Σώματα Ασφαλείας και δε θα φέρουν μαζί τους τα απαραίτητα πιστοποιητικά -περίπου όπως κατά την περίοδο της καραντίνας.
Ως βασική αιτία προβάλλονται τα προληπτικά μέτρα για την πανδημία και την αποτροπή της διασποράς του ιού -που θα μπορεί βέβαια να μεταδίδεται άφοβα στα ΜΜΜ που θα μεταφέρουν το συγχρωτισμένο πλήθος στο κέντρο. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, πρόκειται μάλλον για μια πρόβα-τζενεράλε που προωθεί το σχέδιο του “Μεγάλου Περίπατου” στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας.
Κάποιοι σκέφτηκαν συνειρμικά τη μεγάλη πορεία του Μάο κι άλλοι το μυθιστόρημα της Άλκης Ζέη “ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου”. Τα τελευταία χρόνια η συγγραφέας μιλούσε σε διάφορες σχολικές τάξεις σε όλη τη χώρα και διηγούνταν το εναλλακτικό τέλος που της πρότεινε ένας μαθητής, με τον Γερμανό στρατιώτη να μην πυροβολεί τον Πέτρο, γιατί την τελευταία στιγμή χτυπάει το κινητό του. Τώρα η φαντασία των παιδιών μπορεί να εμπλουτιστεί με νέα δεδομένα και η μοιραία κατάληξη να αντικατασταθεί με ένα αίσιο τουριστικό τέλος: air-bnb ή κάποια πεζοδρόμηση.
Μα γιατί και από πότε είμαστε ενάντια στις πεζοδρομήσεις;
Από τότε που γίνονται χωρίς σχέδιο – συγκοινωνιακές μελέτες και θέλουν να κάνουν το κέντρο ένα τουριστικό γκέτο, χωρίς πραγματική ζωή και κατοίκους, απλησίαστο για τον περισσότερο κόσμο -περίπου όπως είναι τώρα η Πλάκα. Ή ακόμα και η πλατεία Ομονοίας, ως εικόνα από τα προσεχώς, με τον κόσμο να βγάζει selfie μπροστά από το σιντριβάνι, αλλά να μην έχει ούτε ένα μέρος για να κάτσει στην πλατεία -πλην των μαγαζιών που θα ανοίξουν σε λίγες μέρες.
Για μια πεζοδρόμηση δε φτάνουν μόνο οι καλές προθέσεις και αυτό το αποδεικνύει η περίπτωση του Τρίτση, που σχεδίασε την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων στο κέντρο της Αθήνας και πεζοδρόμησε κάποιους δρόμους στο ευρύτερο κέντρο. Οι πεζόδρομοι αυτοί σήμερα είναι στην πλειοψηφία τους βρώμικοι και υποβαθμισμένοι, ακολουθώντας τη γενική εξέλιξη κάθε γειτονιάς, ενώ οι αρχαιολογικοί χώροι παραμένουν terra incognita για πολλούς Αθηναίους, που νιώθουν τουρίστες στην πόλη τους και έχουν λιγοστές ευκαιρίες – ημέρες μες στον χρόνο για να τους επισκεφτούν και να τους χαρούν δωρεάν.
Πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχουν καν καλές προθέσεις, παρά μόνο η σύγχρονη “Μεγάλη Ιδέα” της τουριστικής ανάπτυξης ως απόλυτος στόχος που σκεπάζει τα πάντα. Τα ΙΧ δεν εξορίζονται από το κέντρο λόγω “περιβαλλοντικών ευαισθησιών”, ούτε υπάρχει σοβαρή πρόβλεψη για τις εναλλακτικές που θα έχουν όσοι θέλουν να μεταβούν στο κέντρο. Απλά θα απελπίζονται κολλημένοι στην κίνηση άλλων λεωφόρων και τελικά θα εγκαταλείπουν την ιδέα και τη συνηθισμένη τους βόλτα. Όλα αυτά μάλιστα υλοποιούνται τη στιγμή που μόλις πριν από λίγες μέρες, η κυβέρνηση δια στόματος του καθηγητή Τσιόδρα συνέστησε ενίσχυση της χρήσης του ΙΧ σε όσους διαθέτουν, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα ΜΜΜ στα πλαίσια των μέτρων κατά της πανδημίας.
Το κέντρο θα αδειάσει από την πραγματική ζωή για να γίνει μια βιτρίνα με μαγαζιά, ευτυχισμένους τουρίστες και καταναλωτές. Η δυστοπία μπορεί να πάρει στις μέρες μας τα πιο φωτεινά χρώματα ενός “υπέροχου τουριστικού γκέτο”.