Η Βραζιλία, ο Καναδάς και οι Σκουριές – «Τα φράγματα αυτά αποκλείεται να αντέξουν στα χτυπήματα ενός ισχυρού σεισμού».

Ας θεωρήσουμε γενικά γνωστό το θέμα των “Σκουριών”, της “Eldorado” και της εξόρυξης Χρυσού. Μια Καναδική εταιρεία, που κάνει ό,τι θέλει στη Χαλκιδική, με τις πλάτες ΟΛΩΝ των Ελληνικών κυβερνήσεων και της ΕΕ για να βγάλει χρυσό και χαλκό.

Οι επιστήμονες κι οι κάτοικοι ανησυχούν για το αρσενικό, τον υδράργυρο και τον αμίαντο, τρία από τα πιο δραστικά δηλητήρια, που αποδεδειγμένα εκλύονται σε τεράστιες ποσότητες στον αέρα και στα νερά. Η Deutsche Welle μιλά για 20.000 τόνους σκόνης μόνο αρσενικού που θα εκλύονται στον αέρα κάθε χρόνο. Στο νερό της περιοχής τα επίπεδα αρσενικού είναι 160.000 φορές υψηλότερα από το κανονικό. Ανησυχούν ακόμα για το ότι ΗΔΗ έχουν γίνει κρανίου τόπος όλα τα εδάφη γύρω από τις εγκαταστάσεις της Eldorado, που πριν ήταν δάση. Όμως σήμερα, το θέμα που μπαίνει από τους επιστήμονες σε πρώτη γραμμή, μετά το “ατύχημα” στο φράγμα αποβλήτων της Βραζιλίας με τους 160 νεκρούς και τα εξαφανισμένα χωριά, είναι ότι αυξάνεται η συχνότητα ατυχημάτων με τα φράγματα αποβλήτων εξόρυξης.

Εικόνες από τη Βραζιλία

Εικόνα από τον Καναδά

…ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ «CHRONOLOGY OF MAJOR TAILINGS DAM FAILURES»

Από τα στοιχεία του Chronology of major tailings dam failures, τα οποία μάλιστα όπως αναφέρεται δεν είναι πλήρη, φαίνεται ότι από το 1961 μέχρι και το 2018 έχουν καταρρεύσει 112 (!!!) φράγματα αποβλήτων σε 31 χώρες όλων των ηπείρων. Πρώτες είναι οι ΗΠΑ, με 30 τέτοια καταστροφικά περιστατικά. Ακολουθούν η Χιλή και η Κίνα με 9 κι ο Καναδάς με 5.

Στην Ευρώπη, έχουν καταγραφεί 22 καταρρεύσεις φραγμάτων με τοξικά απόβλητα ορυχείων-μεταλλείων κατά την ίδια χρονική περίοδο (Μ. Βρετανία, Ισπανία, Ρωσία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία και Φινλανδία). Ως κυριότερα αίτια αναφέρονται οι μεγάλης έντασης ή και διάρκειας βροχές που προκάλεσαν ρευστοποίηση των αποβλήτων και των φραγμάτων (20 περιπτώσεις) καθώς και οι σεισμοί (15 περιπτώσεις). Ως δευτερογενή αίτια αναφέρονται η εσωτερική διάβρωση, η αστάθεια των πρανών των φραγμάτων και η μετατόπιση των φραγμάτων.

Η κατάρρευση όλων αυτών των φραγμάτων και η απελευθέρωση τοξικών μεταλλευτικών αποβλήτων, δεκάδων χιλιάδων έως και εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, είχε αποτέλεσμα περισσότερους από 1.820 νεκρούς, 167 τραυματίες και 125 αγνοούμενους. Επίσης προκλήθηκαν ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και της θάλασσας, οικολογική και οικονομική καταστροφή ολόκληρων περιοχών, καταστροφή οικισμών, γεωργικής γης και εγκαταστάσεων, εκκένωση οικισμών και απομάκρυνση των κατοίκων και θάνατος αγροτικών και άγριων ζώων.

«ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΞΟΡΥΞΗΣ».

Σύμφωνα με όσους ξέρουν τα της εξόρυξης χρυσού, το ατύχημα της Βραζιλίας δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. “Αυξάνονται οι καταστροφικές αστοχίες φραγμάτων μεταλλευτικών αποβλήτων παγκοσμίως, αναφέρει μελέτη που δημοσιεύτηκε στην «Canadian Mining Journal». Οι συγγραφείς υποδεικνύουν σαν βασικούς υπεύθυνους αυτών των καταστροφών τον ελλιπή έλεγχο, τις κακές πρακτικές, τα «τζογαδόρικα» οικονομικά της μεταλλευτικής βιομηχανίας και τα όλο και μεγαλύτερα μεταλλεία. Η μελέτη αυτή έγινε πριν το ατύχημα της Βραζιλίας. Αλλά μετά από ένα άλλο τέτοιο “ατύχημα”, τη διάρρηξη του φράγματος του Mount Polley στη Βρετανική Κολομβία, στον Καναδά, το 2014, που απελευθέρωσε πάνω από 24 δισεκατομμύρια λίτρα μεταλλευτικών αποβλήτων στα ρέματα της περιοχής – τη μεγαλύτερη καταστροφή αυτού του είδους στην ιστορία του Καναδά.

Εικόνα από τον Καναδά

Η μελέτη «The Risk, Public Liability & Economics of Tailings Storage Facility Failures», βρήκε ότι σχεδόν οι μισές από όλες τις καταγεγραμμένες «σοβαρές αστοχίες» έχουν συμβεί μεταξύ του 1990 και του 2010. Μέσα σε μόλις μία εικοσαετία. Μια ντουζίνα από αυτά τα «ατυχήματα» μετά το 1990 κόστισαν πάνω από 380 ανθρώπινες ζωές. Και το πιο σημαντικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι: «Οι καταστροφικές αστοχίες φραγμάτων μεταλλευτικών αποβλήτων αυξάνονται σε συχνότητα όχι παρά τις σύγχρονες μεταλλευτικές πρακτικές αλλά, αντίθετα, εξαιτίας τους». Με δυο λόγια: οι νέες μέθοδοι εξόρυξης και επεξεργασίας είναι χειρότερες. Είπαμε: ο νόμος του κέρδους απελευθερώθηκε κι επελαύνει.

ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Στη Χαλκιδική, η Eldorado κατασκευάζει φράγματα στο Λάκκο Καρατζά, και στο Λοτσάνικο πραγματοποιούνται εργασίες για δύο τεράστια φράγματα ύψους 143 και 131 μέτρων αντιστοίχως, όπου θα αποτεθούν 65 εκατομμύρια τόνοι τοξικών αποβλήτων. Η τρίτη λίμνη απόθεσης στον Κοκκινόλακα, δημιουργείται με την κατασκευή δύο φραγμάτων ύψους 40 και 90 μέτρων αντιστοίχως και θα δεχτεί περισσότερο από 10 εκατομμύρια τόνους τοξικών αποβλήτων. Όλα αυτά τα φράγματα και οι λίμνες αποβλήτων, σχεδιάζονται σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το ενεργό σεισμικό ρήγμα που έδωσε το 1932 σεισμό 7,2 Ρίχτερ, που είχε ως συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους 83 άνθρωποι, να τραυματιστούν πάνω από τριακόσιοι και να καταρρεύσουν 650 σπίτια. Ο σεισμός είναι καταγεγραμμένος ως η μεγαλύτερη επιφανειακή μετατόπιση στην ηπειρωτική Ελλάδα από την αρχαιότητα.

Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΝΤΟΡΑΝΤΟ

Στην αρχική τεχνική έκθεση της Eldorado, λέει η εταιρεία που την έκανε ότι δε θα ήταν «πιθανό να πυροδοτήσουν σεισμικότητα». Αλλά οι επιστήμονες δεν ανησυχούν γι’ αυτό. Ανησυχούν μήπως… η σεισμικότητα της περιοχής πυροδοτήσει καταστροφή του φράγματος. Αλλά σ’ αυτό η μελετητική εταιρεία του φράγματος αναγκάζεται να χαρακτηρίσει το σεισμό των 7,0 Ρίχτερ της Ιερισσού «τυχαίο γεγονός», προκειμένου να αποφύγει την κακοτοπιά και να μην το λάβει καθόλου υπόψη της στο σχεδιασμό, όπως ορίζει η επιστήμη, γιατί τότε μάλλον θα έπρεπε να αποκλείσει τη συγκεκριμένη θέση για τη χωροθέτηση του φράγματος.

Σημειώστε λοιπόν: τα περισσότερα ατυχήματα φραγμάτων που κατέρρευσαν, δεν έχουν σχέση με σεισμούς και ρήγματα. Αν λοιπόν ο κίνδυνος υπήρχε γι’ αυτά και για κάθε τέτοιο φράγμα, ο κίνδυνος για ένα φράγμα πάνω σε σεισμογενές ρήγμα είναι πολλαπλάσιος.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΟΙ – «ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΝ ΣΤΑ ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΙΣΧΥΡΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ».

Τα φράγματα επικίνδυνων αποβλήτων πρέπει να παρέχουν αποδείξεις ότι αντέχουν στο χειρότερο δυνατό σενάριο που θα μπορούσε να συμβεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Η προκαταρκτική αξιολόγηση της Eldorado για το φράγμα της Ιερισσού, σύμφωνα με τον σεισμολόγο κ. Παπαζάχο ήταν προβληματική.

Ο κ. Παπαζάχος σε δηλώσεις του, είπε ακόμα: “Ούτε σε χώρες τριτοκοσμικές δεν αντιμετωπίζεται έτσι η κατάσταση. Διαβάζοντας και μόνο τη μελέτη της εταιρίας σοκαρίστηκα. Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία να βρίσκεται χώρος επικίνδυνων αποβλήτων πάνω σε μεγάλο ενεργό σεισμικό ρήγμα»…

“ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΝ ΣΤΑ ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΙΣΧΥΡΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ”

Εκτός από τις άμεσες καταστροφές σε όλη την περιοχή του κόλπου της Ιερισσού από τη λυματολάσπη με την καταστροφή των σπιτιών και τα ΘΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ όχι λόγω του σεισμού αλλά λόγω της αστοχίας των φραγμάτων, όλα αυτά τα επικίνδυνα λύματα θα επηρεάσουν το οικοσύστημα όχι μόνο της ΒΑ Χαλκιδικής, αλλά ολόκληρης της ευρύτερης περιοχής της Κ. Μακεδονίας και σίγουρα θα επηρεάσουν το θαλάσσιο οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής του Β. Αιγαίου» (με δεδομένες τις ποσότητες βαρέων μετάλλων που υπάρχουν μέσα στο φράγμα).

Mε ανάρτησή του στο Facebook ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, καθηγητής σεισμολογίας κ. Γεράσιμος Χουλιάρας, εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για τη χωροθέτηση του φράγματος επικινδύνων αποβλήτων της Ελληνικός Χρυσός επάνω στο ρήγμα του σεισμού των 7,2 Ρίχτερ (1932). «Με ποιο ρίσκο αυτές οι αναπτυξιακές επενδύσεις; Τι έγινε στη Βραζιλία την περασμένη εβδομάδα;», διερωτάται ο γνωστός σεισμολόγος.

Την ανάρτηση του κ. Χουλιάρα αναδημοσίευσε ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ο κ. Άκης Τσελέντης, προσθέτοντας το σχόλιο: «Αυτά είναι περιβαλλοντικά εγκλήματα, να δομούμε δεξαμενές με κυανιούχα σύμπλοκα επάνω σε ένα γνωστό ενεργό ρήγμα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά χρόνια πριν (2013), ο κ. Χουλιάρας ήταν ο πρώτος που μίλησε για το ενεργό ρήγμα-τέρας της Ιερισσού, μήκους άνω των 30 χιλιομέτρων και για τους κινδύνους που μπορεί να ενέχει η εξορυκτική δραστηριότητα σε αυτή την περιοχή. «Οι σεισμοί δεν σκοτώνουν, οι ανθρώπινες κατασκευές σκοτώνουν», είχε σημειώσει τότε ο κ. Χουλιάρας.

ΠΗΓΕΣ

Ενικός
Εφημερίδα των Συντακτών
Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών
VICE
Ο δρόμος.blogspot
Τρικλοποδιά.gr