Κάντανος: «Ιστορικά μνημεία θυσία στο Μολώχ των λατομείων»

Στις 23, 24 και 25 Μαΐου 1941, λίγες ημέρες μετά την αεροπορική εισβολή των Γερμανών στην Κρήτη, οι Σελινιώτες αντιστάθηκαν και πολέμησαν τους ναζί, με τον ελάχιστο πολεμικό εξοπλισμό που διέθεταν,  στην Αγριμοκεφάλα, στα Φλώρια και στο φαράγγι της Καντάνου.

Όπως γράφει και ο Μ. Γλέζος στο βιβλίο του “Εθνική Αντίσταση” «είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Καντάνου γιατί είναι η πρώτη μάχη λαού εναντίον εισβολέων σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Για πρώτη φορά οι στρατιωτικές δυνάμεις εισβολής του Γ’ Ράιχ, συναντούν αυτόβουλη λαϊκή αντίσταση…” και επεξηγεί ότι “αυτό βέβαια έγινε σε όλη την Κρήτη. Αναφερόμαστε στην Κάντανο, γιατί ήταν α) Η πολυπληθέστερη απ’ όλες τις ομάδες με 250 πολίτες, η οποία σχηματίστηκε, β) δεν βρέθηκε να πολεμάει κοντά σε ελληνική ή συμμαχική στρατιωτική μονάδα, είτε να διατελεί υπό τις διαταγές της, γ) Για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν οι Ναζί αυτή τη χαρακτηριστική περίπτωση»

Η μάχη αυτή, όσον αναφορά το φαράγγι της Καντάνου, έγινε πάνω και γύρο από τον χειροποίητο, χωρίς δηλαδή χωματουργικά μηχανήματα,   λιθόκτιστο δρόμο, που κατασκευάστηκε την δεκαετία 1920-1930 και που διατρέχει όλο το φαράγγι της Καντάνου.

Το  2007 δόθηκε μια «νέα μάχη» για την διάσωση αυτού του λιθόκτιστου δρόμου, της εξαίρετης φύσης του πευκόφυτου φαραγγιού και της ιστορίας τους, από την επέκταση του  λατομείου στα 348 στρ., στο σύνολο σχεδόν του ιστορικού τόπου.

Ο λιθόκτιστος δρόμος και το φαράγγι της Καντάνου χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικός τόπος στις 4-6-2010 με την ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/50219/1085/4.6-12.7.2010 αποφάσεως του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού (ΑΑΠ 267), έπειτα από τον αγώνα και το  αίτημα πολιτών και φορέων του δήμου Καντάνου Σελίνου, με την ενεργή συμπαράσταση πολιτών από τα Χανιά αλλά και από όλη την Ελλάδα.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας επισφράγισε την Ιστορικότητα της όλης περιοχής με την απόφαση ΣΤΕ 336/2016  ^[1] στην περίληψη της οποίας συγκεκριμένα αναγράφεται: «Το μήκους 6.640,00 μέτρων τμήμα της επαρχιακής οδού Καντάνου (Κανδάνου)-Χανίων χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος διότι αποτελεί ένα σύνθετο έργο του ανθρώπου και της φύσεως, αποτελούμενο από το ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος τεχνικό έργο των αρχών του 20 ου αιώνα που διατηρείται σε πολύ καλή φυσική κατάσταση χωρίς αλλοιώσεις και επεμβάσεις και το εξαιρετικού φυσικού κάλλους φαράγγι, το οποίο διασώζει την ιστορική μνήμη της περιοχής και, ειδικότερα, αποτελεί μοναδική μαρτυρία για την καταστροφή της Κανδάνου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.»

Πολλά χρόνια τώρα το ιστορικό φαράγγι και ο δρόμος του έχουν αναδειχθεί  και καταξιωθεί σε εξαίρετο τόπο φυσιολατρικού, περιπατητικού, ποδηλατικού και ιστορικής μνήμης τουρισμού.

Όμως σήμερα, μεσούσης της καραντίνας λόγω κορονοϊού, ο Ιστορικός  αυτός Τόπος, απειλείται ξανά με καταστροφή, με  την εκ νέου επιχειρούμενη επέκταση του λατομείου στα 348 στρ.!

Σύμφωνα με την εισήγηση των υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων προς το Περιφερειακό Συμβούλιο που ψηφίστηκε προ ημερών κατά πλειοψηφία, με τηλεδιάσκεψη, «υπάρχει υποχρέωση ενεργοποίησης της συνολικής έκτασης»της λατομικής ζώνης Καντάνου στα 348 στρ. από τα 59,5 στρ. που λειτουργούν σήμερα τα “Λατομεία Σελίνου Α.Ε.”

Αν και στο τέλος της εισήγησης αναφέρεται ότι «υπάρχουν προβλήματα για την ενεργοποίηση συνολικά της λατομικής περιοχής Καντάνου» αποσιωπώνται τεχνηέντως και δολίως, κατά την γνώμη μας οι προαναφερόμενες αποφάσεις του ΥΠΠΟ και του ΣΤΕ για τον Ιστορικό δρόμο.

Ομοίως αποκρύπτεται ότι  σύμφωνα με το αρ. 5882  μισθωτήριο συμβόλαιο του Λατομικού χώρου (σελ 4)  για την επέκταση του Λατομείου στα 348 στρ «απαραίτητη προϋπόθεση είναι να σταματήσει οποιαδήποτε χρήση του παλαιού (κηρυγμένου ιστορικού) επαρχιακού δικτύου που διέρχεται μέσα από την λατομική περιοχή».

Έτσι με αυτήν την εισήγηση που ψήφισε το Περιφερειακό συμβούλιο (κατά ψήφισαν οι παρατάξεις της  Λαϊκή Συσπείρωσης και του Μιχάλη Κριτσωτάκη) περνάει “κάτω από το χαλί”  η επανεκκίνηση της διαδικασίας για την  επέκταση του λατομείου στα 348 στρ..

Θεωρούμε απαράδεκτη, ανιστόρητη και υποβολιμαία την εισήγηση των υπηρεσιών της ΠΕ Χανιών, όπως απαράδεκτο είναι και το γεγονός ότι ψηφίστηκε από Περιφερειακούς Συμβούλους που γνωρίζουν, ή όφειλαν να γνωρίζουν, την ιστορικότητα της περιοχής του φαραγγιού της Καντάνου.

Το Δημοτικό Συμβούλιο του δήμου Καντάνου Σελίνου οφείλει να συζητήσει εκτάκτως το θέμα και να απαιτήσει,  όχι μόνο να μην επεκταθεί, αλλά να καταργηθεί η λατομική ζώνη των 348 στρ, πέρα των 59,5 στρ. που υφίσταται σήμερα, όσο λειτουργεί νόμιμα το λατομείο.

Κωστής Πετράκης, Ευτύχης Παπαδοπετράκης, Κωστής Καρυωτάκης,

Μόνιμοι κάτοικοι και δημότες του Δήμου Καντάνου – Σελίνου

^[1]https://nomosphysis.org.gr/13433/ste-3662016-xaraktirismos-tmimatos-eparxiakis-odoy-kandanoy-xanion-os-istorikoy-topoy/