ΚΚΕ: Να προστατευτεί ο ιστορικός τόπος της Καντάνου στην Κρήτη
Την ανάγκη προστασίας του ιστορικού τόπου του φαραγγιού της μαρτυρικής Καντάνου, στην Κρήτη, ανέδειξε ο βουλευτής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης με Επίκαιρη Ερώτηση που συζητήθηκε στη Βουλή, αναδεικνύοντας τους κινδύνους που δημιουργούνται από τη δράση μεταλλευτικής εταιρείας και την πρόθεσή της να επεκτείνει τη λατομική ζώνη.
Αφορμή για την κατάθεση της Επίκαιρης Ερώτησης ήταν οι εγκρίσεις που δόθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την Περιφέρεια Κρήτης για την επέκταση της λατομικής ζώνης στην περιοχή, αγνοώντας το θεσμικό καθεστώς του φαραγγιού ως προστατευόμενου ιστορικού τόπου.
Ο Μ. Συντυχάκης κατήγγειλε ότι μεταξύ των εκτάσεων που θέλει να χρησιμοποιήσει η εταιρεία συγκαταλέγονται επτά εκτάσεις που στο παρελθόν είχαν κηρυχθεί αναδασωτέες και έχουν αποχαρακτηριστεί για τις ανάγκες λειτουργίας του λατομείου. Για καμία από αυτές τις εκτάσεις δεν υπάρχει απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, μολονότι δύο από αυτές βρίσκονται εντός των ορίων του χαρακτηρισμένου ιστορικού τόπου, ενώ στο σύνολό του ο αδειοδοτημένος χώρος εξόρυξης και οι υπόλοιπες χρησιμοποιούμενες εκτάσεις βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο του ιστορικού τόπου και έχουν άμεση οπτική επαφή με αυτόν. Το 2018 (με το νόμο Σταθάκη του ΣΥΡΙΖΑ) άρθηκε ο αναδασωτέος χαρακτήρας αυτών των εκτάσεων και παραχωρήθηκαν προς εκμετάλλευση στην εταιρεία. Μάλιστα, με τροποποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) παρατάθηκε η λειτουργία του λατομείου, από το 2028 στο 2048.
Φέτος το Μάη, η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης γνωμοδότησε θετικά για την εγκατάσταση μονάδων παρασκευής τσιμέντου και ανακύκλωσης οικοδομικών υλικών από την εταιρεία, ενώ στη συνέχεια το Περιφερειακό Συμβούλιο της Κρήτης αποδέχτηκε την επέκταση των λατομείων. Τελικά, μετά την πίεση της «Λαϊκής Συσπείρωσης» και των κατοίκων της περιοχής οι αρμόδιες υπηρεσίες αναγκάστηκαν να ζητήσουν τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων για τη νέα ΜΠΕ. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο βουλευτής του ΚΚΕ, «η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης (στην οποία ανήκει η Διεύθυνση Δασών) δεν εμπλέκει τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού στις ενέργειές της για το λατομείο, ενώ είναι σε πλήρη γνώση της ότι το συγκεκριμένο λατομείο δραστηριοποιείται πλησίον ιστορικού τόπου». «Η εταιρεία, συνεπικουρούμενη από τις υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και την πλειοψηφούσα παράταξη του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, επιχειρεί βήμα – βήμα, ακόμα και με πρόδηλα ψέματα, να εδραιώσει και να επεκτείνει την παρουσία της στο ιστορικό φαράγγι της Καντάνου και να το μετατρέψει μόνιμα και ανεπιστρεπτί σε βαριά βιομηχανική περιοχή εξορύξεων», πρόσθεσε ο Μ. Συντυχάκης.
Από την πλευρά της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, επισήμανε ότι το θέμα είναι σύνθετο και επέρριψε την ευθύνη στην προηγούμενη κυβέρνηση. Σημείωσε πως οι υπηρεσίες του υπουργείου θα πιέσουν την εταιρεία για να αποκαταστήσει τον ιστορικό δρόμο εντός του φαραγγιού που έχει καταστραφεί. Οσον αφορά δε το ζήτημα των αναδασωτέων εκτάσεων, δήλωσε ότι δεν είναι αρμοδιότητα του υπουργείου.
Η Επίκαιρη Ερώτηση αναλυτικά:
«Επανερχόμαστε στην Ερώτησή μας υπ’ αριθμ. 7179/09.06.2020, σχετικά με τη λειτουργία του Λατομείου Καντάνου Χανίων, καθώς έχουν διαπιστωθεί σωρεία παρατυπιών, που εξυπηρετούν αποκλειστικά τα επιχειρηματικά συμφέροντα της εκμεταλλεύτριας εταιρείας, σε βάρος της προστασίας του ιστορικού τόπου της Καντάνου. Συγκεκριμένα:
1. Για μια σειρά από διοικητικές ενέργειες (εγκρίσεις που δόθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την Περιφέρεια Κρήτης) για την επέκταση της λατομικής ζώνης στην περιοχή, δεν προηγήθηκε καμία ενημέρωση στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, αν και επηρεάζεται άμεσα ο κηρυγμένος ιστορικός τόπος. Μάλιστα, οι παραπάνω αποφάσεις αποσιωπούν το θεσμικό καθεστώς του φαραγγιού ως προστατευόμενου ιστορικού τόπου, με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 336/2016).
2. Μεταξύ των χρησιμοποιούμενων και προς χρήση εκτάσεων από την εταιρεία συγκαταλέγονται 7 εκτάσεις συνολικού εμβαδού 38,41 στρ. που στο παρελθόν είχαν κηρυχθεί αναδασωτέες και έχουν αποχαρακτηριστεί για τις ανάγκες λειτουργίας του λατομείου. Για καμία από τις προαναφερόμενες πράξεις άρσης αναδάσωσης δεν υπάρχει απόφαση της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΠΟ, μολονότι 2 από αυτές τις εκτάσεις (συνολικής έκτασης 10 στρ.) βρίσκονται εντός των ορίων του χαρακτηρισμένου ιστορικού τόπου, ενώ στο σύνολό του ο αδειοδοτημένος χώρος εξόρυξης και οι υπόλοιπες χρησιμοποιούμενες εκτάσεις βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο του ιστορικού τόπου και έχουν άμεση οπτική επαφή με αυτόν.
3. Με Πράξη Πληροφοριακού Χαρακτήρα, η οποία εκδόθηκε μετά την έκδοση των παραπάνω 7 πράξεων άρσης αναδάσωσης, η Δ/νση Δασών Χανίων παραχωρεί προς λατομική εκμετάλλευση στη “Λατομεία Σελίνου ΑΕ”, κατόπιν καταβολής ανταλλάγματος, το σύνολο της παραπάνω έκτασης, και μεταξύ αυτών και τα 10,276 στρ. από τον ιστορικό τόπο!
4. Ιδιαίτερης σημασίας είναι και το γεγονός της τροποποίησης -το 2018- της ΑΕΠΟ του 2013 και η παραχώρηση στην εταιρεία μέρους του κηρυγμένου ιστορικού τόπου.
5. Επίσης, η τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος αποκατάστασης των πρώην αναδασωτέων περιοχών, που μετατίθεται από το 2028 στο 2048, είναι σαφώς επιβαρυντική για την προστασία του ιστορικού τόπου. (Σημειώνουμε ότι το 2015 η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟ ενέκρινε την ΑΕΠΟ του 2013 με τη σημείωση ότι “θα πρέπει να κατατεθεί συμπληρωματική μελέτη για την αποκατάσταση του λατομείου με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, άλλως η έμμεση βλάβη στον ιστορικό τόπο θα είναι μόνιμη και οριστική”.).
Ερωτάται η κ. Υπουργός, ποια μέτρα προτίθεται να πάρει η Κυβέρνηση:
Για την προστασία του ιστορικού τόπου του φαραγγιού της Καντάνου στα Χανιά από τη λειτουργία και επέκταση του υφιστάμενου λατομείου και την πλήρη και ταχεία αποκατάσταση του ιστορικού τόπου, που έχει πληγεί».
Πηγές: Ριζοσπάστης και 902.γρ
