Μαντούδι – «Ξεκοίλιασμα» εργατών και φύσης

Εγκλήματα είναι και τα δύο. Και η εκμετάλλευση των εργατών σε οποιαδήποτε ένταση και το κυριολεκτικό ξεκοίλιασμα του τοπίου, που κάνουν οι βιομήχανοι των μεταλλευτικών επιχειρήσεων σε όλα τα μεταλλεία όπου γίνεται εξόρυξη μεταλλευμάτων ή ορυκτών.

Αδιάψευστος μάρτυρας η φωτογραφία του εξώφυλλου.

Είτε στο βουνό, όπως στην περίπτωση του Μαντουδίου, είτε στη θάλασσα, όπως στην περίπτωση του Σαρωνικού, είτε νόμιμα είτε παράνομα το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Με οποιοδήποτε κόστος η απόκτηση κέρδους.

Η περιοχή του Μαντουδίου είναι μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση.

Εδώ ο «απόλυτος» επικυρίαρχος ήταν, για μεγάλο χρονικό διάστημα ο Σκαλιστήρης.

Σκάλιζε για πολλά χρόνια αυτήν την εύφορη γη της Β. Εύβοιας για να εξορύξει τον λευκόλιθο.

Χωρίς έλεος άνοιγε αυτά τα τεράστια νταμάρια. Μεγάλο πλάτος και βάθος. Αποθέσεις αδρανών υλικών παντού. Λόφοι αιώνιοι μετακινούνταν από τις θέσεις τους. Αλλού φύτρωναν άλλοι.

Εγκαταλειμμένα κτίρια παντού. Σιδεριές άτακτα αφημένες στο έλεος του χρόνου, σκαλωσιές που γέρνουν, φούρνοι επεξεργασίας λευκόλιθου, ανεβατόρια που δεν ανεβάζουν τίποτα.

Τσιμέντο. Πολύ τσιμέντο στα δάσος με τα πεύκα.

Η εκμετάλλευση εργατών και φύσης ως εκεί που έπαυε να υπάρχει παραγωγή υπερκέρδους. Μετά σταματούσε.

Ως φυσική του συνέχεια αναλάμβανε το αδιαίρετο κράτος να καθαρίσει τα χρέη και τα δάνεια του Σκαλιστήρη, εντάσσοντας την εταιρεία του στον αλήστου μνήμης πασοκικό ΟΑΕ (Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων).

Η περιοχή βίωσε και βιώνει την ανεργία ώσπου έγινε συνώνυμό της.

Το Μαντούδι ξεκοιλιάστηκε. Τα νταμάρια στέκουν εκεί όπως τα άφησε ο καπιταλιστής.

Όλοι θυμούνται τη μεγάλη απεργία του 1976 ενώ η αντίθεση μεταξύ της εργασίας και προστασίας του περιβάλλοντος είναι ζωντανή.

Όπως και στις Σκουριές.

Την προστασία του περιβάλλοντος καλούμαστε να τη βάλουμε στην πρώτη σελίδα του «βιβλίου» που λέγεται εξορυκτική βιομηχανία.

Το ταξικό εργατικό κίνημα έδειξε την πρόθεσή του με τη συγκέντρωση στον Πειραιά για το ναυάγιο στο Σαρωνικό, δημιουργώντας έτσι απαιτητική συνείδηση τόσο ταξική όσο και περιβαντολογική.

Είναι αδιαίρετες έννοιες η παραγωγή προϊόντων προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων και η περιβαντολογική προστασία.

Κάκαβος Νταμάρι λευκόλιθου. Βαθύ σκάψιμο ως εκεί που δεν συμφέρει άλλο. Τεράστια τρύπα στα έγκατα της γης που έγινε λίμνη. Ό,τι έμεινε από την αλόγιστη εκμετάλλευση του Σκαλιστήρη

Κι άλλο νταμάρι στον Κάκαβο. Ίσως πιο βαθύ. Η αποκατάσταση τοπίου ήταν(;) στις συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας. Αν μη τι άλλο το νερό δίνει μια άλλη διάσταση, γλυκαίνει λίγο, την ασέλγεια προς τη φύση

Παρασκευόρεμα. Στην ίδια λογική. Το ξεκοίλιασμα και εδώ είναι εμφανές. Μοναχικοί κύκνοι προσπαθούν να αλλάξουν το τοπίο

Αποθέσεις αδρανών υλικών. Πόσα χρόνια χρειάστηκαν να γίνουν αυτά τα βουνά; Φορτηγό το φορτηγό. Αλλαγή του τοπίου

Αποθέσεις. Εκεί όπου δεν υπήρχαν λόφοι και βουνά τώρα υπάρχουν. Έτσι γυμνά χωρίς τα πεύκα τους και τη βλάστησή τους

Αλλού ήταν αυτά τα χώματα. Ήταν λόφοι πραγματικοί. Ήταν πραγματικά βουνά. Με κοσμήματα πάνω τους. Δέντρα και ότι άλλο φυτρώνει σ’ αυτόν τον τόπο

Όπου και να πας συναντάς εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις. Τσιμέντο και σίδερο αταίριαστα στη φυσιολογία της περιοχής. Μοναδικός υπερασπιστής τους τα πεύκα που κάνουν την προσπάθειά τους να κρύψουν τη γύμνια της αλόγιστης καπιταλιστικής εκμετάλλευσης

Φούρνος σημάδι επεξεργασίας του λευκόλιθου για την παραγωγή πυρίμαχων υλικών. Η φύση το παλεύει

Σιδερένιος ταινιόδρομος. Προς τον ουρανό η πορεία του

Κουφάρια τσιμεντένιων κτιρίων συνυπάρχουν δυσ-αρμονικά με τα πεύκα

Πατώματα σε πλευρά νταμαριού. Όπου ασπρίζει λευκόλιθος

Αυτός είναι ο λευκόλιθος

Φωτογραφίες: Σπύρος Χαρακτινός
Κείμενο: Κώστας Τσάμης