Ζωολογικοί κήποι: Γιατί η λύση για τον ιαγουάρο τον φευγάτο δεν μπορεί να είναι το μπαμ και κάτω…

Νιώθω την ανάγκη πριν μιλήσω για την προσωπική μου θέση απέναντι στο θέμα να ξεκαθαρίσω από την αρχή κάποια πράγματα.. Στην εποχή του διαδικτύου και της γρήγορης αντίδρασης απέναντι στα γεγονότα πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν παρορμητικά. Υπάρχουν άνθρωποι που όταν διαβάσουν τις σκέψεις σου αντί να ανοίξουν έναν υγιή διάλογο προσπαθούν να σε υπονομεύσουν.

Δεν ανήκω σε καμία φιλοζωική οργάνωση, δεν είμαι ούτε χορτοφάγος, ούτε vegan που είναι της μόδας. Δεν έχω κάτι προσωπικό με τον Αττικό Ζωολογικό Κήπο. Η θέση μου είναι πάγια. Θέλω να μην υπάρχουν ζωολογικοί κήποι πουθενά.

Οι ζωολογικοί κήποι είναι κατάλοιπα από άλλες εποχές, που τα ζώα αντιμετωπίζονταν από τους ανθρώπους σαν κατώτερα όντα, τα οποία το κυρίαρχο ζώο, ο άνθρωπος, μπορούσε να τα φυλακίσει για τη δική του τέρψη..

Οι πρώτοι ζωολογικοί κήποι ήταν οι βασιλικοί κήποι. Όταν ξενερωμένοι βασιλιάδες της Μέσης Ανατολής από τα αρχαία χρόνια (από εκεί ξεκίνησαν) έκαναν εκστρατείες και μαζί με δούλους αιχμαλώτιζαν και εξωτικά ζώα στους κήπους τους. Αδιαφορούσαν για την ζωή των αιχμάλωτων ζώων όσο και των δούλων τους.

Τα ζώα χρησιμοποιήθηκαν για χρόνια σαν διπλωματικά δώρα που ανταλλάζονταν από βασιλική αυλή σε βασιλική αυλή. Μέχρι σήμερα η Κίνα στέλνει Πάντα. Πρόσφατα και ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν προσέφερε ένα άλογο στον Κινέζο Πρόεδρο, το οποίο μάλιστα μπήκε σε καραντίνα για 30 μέρες πριν ενταχθεί στο εθνικό ιππικό.

Ο πρώτος ζωολογικός κήπος για το κοινό άνοιξε το 1765 στην Βιέννη της Αυστρίας. Η φρενίτιδα με τους ζωολογικούς κήπους ξεκίνησε όμως από τον 19^ο αιώνα. Κάτι το οποίο απολάμβαναν μόνο οι βασιλιάδες και ελάχιστοι κοινοί θνητοί, άρχισε να γίνεται ένας ευχάριστος περίπατος για όλες τις κοινωνικές τάξεις οι οποίες ήθελαν να ικανοποιήσουν την περιέργεια τους πώς είναι ένα λιοντάρι από κοντά.

Περιέργεια δικαιολογημένη μια που οι περισσότεροι κήποι άνηκαν σε χώρες οι οποίες διατηρούσαν αποικίες και φρόντιζαν να ενημερώνουν με διάφορες αληθινές και μη ιστορίες, μέσω των εφημερίδων της εποχής, για το τι συναντούσαν οι λευκοί άποικοι που ζούσαν στα εξωτικά εκείνα μέρη. Με αυτόν τον τρόπο φρόντιζαν να εξάπτουν την φαντασία των απλών ανθρώπων που δε θα πατούσαν ποτέ το πόδι τους εκεί ή προσπαθούσαν να τους πείσουν να μετακομίσουν σε εκείνα τα μέρη ώστε να αυξήσουν την παρουσία των αποίκων τους στον ξένο τόπο. Σε κάποιες περιπτώσεις οι φτωχοί γνώριζαν αυτά τα μέρη αναγκαστικά είτε ως στρατιώτες είτε ως φυλακισμένοι.

Η αιχμαλωσία και η μεταφορά αυτών των ‘’θηρίων’’ απέδιδε αίγλη στην χώρα τους. Πήγαν στην άλλη άκρη της γης, κατέχτησαν εδάφη, δάμασαν τη φύση και επιμόρφωναν ανθρώπους στον ανώτερο δικό τους πολιτισμό. Αυτό ήταν το μύθευμα της εποχής..

Δε δίστασαν να μεταφέρουν μέσα σε κλουβιά και ανθρώπους από τις φυλές των εδαφών που κατακτούσαν. Μέχρι και τη δεκαετία του 1930 ήταν απόλυτα ‘’φυσικό’’ για κάποιους να τρώνε ένα χωνάκι παγωτό και να περιεργάζονται στο ανθρωπολογικό πάρκο του Παρισιού ανθρώπους από αφρικανικές φυλές ή την γαλλική Πολυνησία… Την τελευταία φορά που εκτέθηκε άνθρωπος σε κλουβί ήταν το 1958 στο Βέλγιο στα πλαίσια Διεθνούς Εκθέσεως..

Το πρόσφατο περιστατικό στο Αττικό Ζωολογικό Κήπο

Σύμφωνα με τα γεγονότα, μια από τις αντιλόπες που θα μεταφέρονταν σε κυπριακό ζωολογικό κήπο, ξέφυγε και έπεσε πάνω στην τζαμαρία των ιαγουάρων. Αυτά ξέφυγαν και μες σε 5 λεπτά, σύμφωνα με το αυστηρό πρωτόκολλο ασφαλείας του Πάρκου, οι ιαγουάροι εξοντώθηκαν εφόσον η νάρκωση θα αργούσε να επιδράσει και το Πάρκο ήταν ανοιχτό στο κοινό.

Μετά άρχισαν οι αλληλοκατηγορίες ανάμεσα στις φιλοζωικές και στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο. Ποιος φταίει, γιατί φταίει και τι θα έπρεπε και τι όχι …

Αυτό που σίγουρα φταίει είναι πως αν μια αντιλόπη μπορεί να πέσει πάνω σε μια τζαμαρία ασφαλείας και να μπορεί να δραπετεύσει το οποιοδήποτε ζώο τότε κάτι σημαίνει για την υποδομή του χώρου. Ακόμα και στρουθοκάμηλος να έφευγε, η οποία δεν τρώει ανθρώπους, μπορούσε να προκαλέσει τραυματισμό ή/και θάνατο και υλικές ζημιές. Φυσικό είναι.. Αν ένα αιχμάλωτο ζώο μπορεί να βγει από το χώρο που βρίσκεται, θα βγει και θα είναι αδέξιο και για αυτό επικίνδυνο. Δεν είναι παράλογο να αναρωτιέται κάποιος για την ασφάλεια του Πάρκου όταν με μια αντιλόπη μπορεί να ρίξει μια τζαμαρία σαρκοφάγων ζώων.

Η αντίδραση του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου ήταν σωστή απέναντι στην ασφάλεια των ΠΕΛΑΤΩΝ ΤΟΥ. Γιατί το Αττικό Πάρκο είναι επιχείρηση. Ενδιαφέρεται να βγάζει χρήματα με την έκθεση των ζώων. Αν σκοτωνόταν κάποιος δεν θα υπήρχαν χρήματα και θα έκλεινε. Από αυτή την άποψη έπραξε όπως έπρεπε, σωστά; Σαν πελάτες δεν περιμένουμε να είμαστε ασφαλείς σε ένα τέτοιο μέρος; Αν κάτι θα μπορούσε να μας απειλήσει δεν θα έπρεπε να δοθεί άμεση λύση; Ε, στην περίπτωση ενός ζωολογικού κήπου αν απειλήθηκε από ζώο η δική σου ανθρώπινη ζωή, είναι ανώτερη από του ζώου, σωστά; Άρα θάνατος για ένα ζώο που δεν επέλεξε να βρίσκεται μαζί σου.

Ξέρω πως κάποιοι θα πούνε: θα βάλουμε το ίδιο τον άνθρωπο με το ζώο; Το θέμα δεν είναι κάποιος να μπει σε συγκρίσεις και να μιλήσει για έλλογα και άλογα όντα, αλλά να κατανοήσει πως τα ζώα δεν είναι παιχνίδια και δεν μπορεί να είναι μέρος της ανθρώπινης διασκέδασης.

Οι άνθρωποι και τα ζώα ζουν σε αυτό το πλανήτη εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρωπος με το μυαλό του κατάφερε να δημιουργήσει όπλα ώστε να προστατεύεται και να τα κυνηγά τόσο, όσο να μπορεί να επιβιώνει. Από την στιγμή που ο άνθρωπος άρχισε να τα κυνηγά για την διασκέδασή του, η ισορροπία άλλαξε. Όταν ο άνθρωπος άρχισε να παρεμβαίνει αλόγιστα στο περιβάλλον, πολλά ζώα εξαφανίστηκαν ή κινδυνεύουν από εξαφάνιση.

Οι ιαγουάροι δεν έφταιγαν που ήταν αιχμάλωτα σαρκοβόρα ζώα μακριά από το φυσικό τους περιβάλλον. Το να λέμε ‘’έπρεπε να σκοτωθούν’’ για την ασφάλεια της Μαιρούλας από το Παγκράτι, δε δηλώνει κάτι κακό για τους ιαγουάρους που θα έπρεπε να ζουν σε ένα δάσος στην Λατινική Αμερική, αλλά για τη Μαιρούλα που επιλέγει να γεμίσει το χρόνο της βολτάροντας ανάμεσα σε ζώα που δεν θα συναντούσε ποτέ στο Παγκράτι και ορθώς. Λέγεται ένστικτο επιβίωσης..

Το θέμα είναι γιατί να υπάρχει ένας ζωολογικός κήπος;

Είναι ξεκάθαρο πως η θέση μου είναι απόλυτη. Είμαι αντίθετη με την ύπαρξη των ζωολογικών πάρκων. Αρκετοί ακτιβιστές υπέρ των ζώων έχουν την άποψη πως οι ζωολογικοί κήποι είναι χρήσιμοι για την προστασία και την αναπαραγωγή των ζώων και δε συμφωνούν με την δική μου θέση της μη ύπαρξης ζωολογικών κήπων.

Μάλιστα η PETA, η μη κερδοσκοπική οργάνωση για την ηθική μεταχείριση των ζώων, έχει συμφωνήσει σε μια σειρά από μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι ζωολογικοί κήποι, ώστε να μπορούν να θεωρηθούν ως ‘’κατάλληλοι’’ να φιλοξενούν ζώα.

Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα υπέρ των ζωολογικών κήπων.

Πολλοί ισχυρίζονται πως οι ζωολογικοί κήποι βοηθούν στην διατήρηση των ειδών που κινδυνεύουν. Τα ζώα αναπαράγονται στην αιχμαλωσία, προστατεύονται από το παράνομο κυνήγι τους και τους φυσικούς τους εξολοθρευτές. Κάποιοι ζωολογικοί κήποι συμμετέχουν σε προγράμματα ώστε να απελευθερώνουν τα ζώα που αναπαράγονται στην αιχμαλωσία στο φυσικό τους περιβάλλον.

Το θέμα είναι: έχουμε δικαίωμα να το κάνουμε αυτό στα ζώα στο όνομα της διατήρησης τους; Αιχμαλωσία, εξαναγκαστική αναπαραγωγή με περιορισμένο αριθμό επιλογής συντρόφων αν όχι με τεχνικό τρόπο. Ζώα τα οποία έπρεπε να ζουν ελεύθερα, να σημαδεύουν την περιοχή τους, να ταξιδεύουν να βρουν ταίρι και να ζευγαρώνουν με τον ‘κατάλληλο’’ που θα φέρει τα υγιή χαρακτηριστικά του είδους τους, μένουν αιχμάλωτα, βαριεστημένα μέσα σε κλουβιά.

Τα μωρά τους αποτελούν ‘’γεγονός’’ και πολλά εισιτήρια για τους ζωολογικούς κήπους. Όλοι θέλουν να δουν το νεογέννητο πιθηκάκι ή λιονταράκι. Το άγχος που αισθάνεται ένα φυλακισμένο ζώο στην ευαίσθητη στιγμή της εγκυμοσύνης ή του μεγαλώματος του μικρού, κανείς δεν το υπολογίζει. Αρκεί να κολλήσουν τη μούρη τους δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες και να βγουν φωτογραφία μαζί τους έστω και έξω από τζαμαρία.

Τα περισσότερα μώρα είναι αντικείμενα αγοραπωλησίας σε λίγους μήνες από την γέννηση τους ανάμεσα στους ζωολογικούς κήπους. Τα προγράμματα απελευθέρωσης ακολουθούνται σε ελάχιστους ζωολογικούς κήπους,γιατί δεν αποφέρουν χρήματα και οι ζωολογικοί κήποι είναι κυρίως ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.

Αρκετοί ζωολογικοί κήποι έχουν κατηγορηθεί πως σφαγιάζουν τα ζώα ώστε να κρατήσουν σε μικρά και ‘’πολύτιμα’’ ποσοστά τον αριθμό των ζώων. Περίπου 3.000 -5.000 ζώα σκοτώνονται κάθε χρόνο. Πολλά ζώα καταλήγουν σε τσίρκο ή απελευθερώνονται σε πάρκα όπου κυνηγοί επιδίδονται ελεύθερα σε κυνήγι.

Αν θέλουμε να προστατέψουμε τα ζώα από το παράνομο κυνήγι και την πιθανή εξαφάνισή τους, είτε από έλλειψη τροφής ή ζευγαρώματος, υπάρχουν λύσεις προστασίας του περιβάλλοντος και καλύτερης αστυνόμευσης των περιοχών που ζουν.. Μα τέτοιες ενέργειες θα κόψουν το κέρδος σε λαθροθήρες και σε μεγάλες πετρελαϊκές και φυσικού αερίου εταιρίες που ρημάζουν το φυσικό περιβάλλον των περιοχών με τα ζώα υπο εξαφάνισή. Για να προστατευτεί το περιβάλλον και τα ζώα μέσα σε αυτό είναι πολιτική απόφαση, αντίθετη από το καπιταλιστικό σύστημα το οποίο επιθυμεί παράνομα κυνήγια, καταπάτηση εδαφών, αποψίλωση δασών και ύπαρξη ζωολογικών πάρκων.

Ο εγκλεισμός του ζώου σε ένα κλουβί για όλη την διάρκεια της ζωής του δημιουργεί πολλά προβλήματα στη συμπεριφορά του μέχρι και στην ψύχωση. Πολλά ζώα είναι ράθυμα, πάσχουν από υπνηλία, ενώ αρκετά από αυτά αυτοτραυματίζονται. Δεν έχει σημασία αν το ζώα αυτά έχουν ‘’ανέσεις’’. Δε βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον και δεν ευχαριστιούνται όσο εσείς τη συνεχή τους υπέρ-εκθεση.

Ο ‘’εκπαιδευτικός σκοπός’’ των ζωολογικών κήπων, ο οποίος υπερτονίζεται συχνά ειδικά σαν μια ‘’ωραία οικογενειακή δραστηριότητα που αρέσει στα παιδιά‘’, είναι κάτι το οποίο πάλι συνδέεται κυρίως με το κέρδος. Οι οικογένειες είναι μια ομάδα πελατών που μπορεί να ξοδέψει χρήματα μέσα σε ένα τέτοιο πάρκο σε περισσότερες δραστηριότητες από μεμονωμένους ενήλικες. Τα παιδιά σίγουρα ενθουσιάζονται στην θέα μιας καμηλοπάρδαλης και μπορούν να μάθουν πράγματα με άμεσο τρόπο και όχι μέσω ντοκυμαντέρ. Όμως συμβαίνει αυτό;

Η ύπαρξη ζωολογικών κήπων εκπαιδεύει πραγματικά τους ανθρώπους να σέβονται τα ζώα; Πως ένα φυλακισμένο ζώο, που εκτίθεται προς ευχαρίστησή μας, μας ευαισθητοποιεί απέναντι στα δικαιώματά του; Όλοι μας έχουμε δει σε δικές μας επισκέψεις ανθρώπους να ουρλιάζουν, να κοροϊδεύουν, να πετούν πράγματα στα ζώα, να επευφημούν αν βρεθούν μπροστά στη διαδικασία της αναπαραγωγής.

Η ύπαρξη οικόσιτων ζώων γύρω μας δεν μας έχει βοηθήσει να είμαστε λιγότερο βάναυσοι απέναντι σε σκυλιά και άλλα μικρά ζώα. Ο σεβασμός απέναντι στο φυσικό περιβάλλον δεν έχει να κάνει με μια ή δέκα βόλτες μπροστά από κλουβιά, αλλά με τη συνειδητοποίηση πως είμαστε μέρος του. Ούτε ανώτεροι ούτε κατώτεροι.

. – .

Το γεγονός στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο δεν είναι τίποτα άλλο από μια βάναυση αλήθεια που κρύβεται πίσω από την ‘’υπέροχη εμπειρία για όλη την οικογένεια’’ μότο για όλους τους ζωολογικούς κήπους του κόσμου. Τα ζώα στους ζωολογικούς κήπους είναι έγκλειστα, χρησιμοποιούνται για τη διασκέδασή μας, αξίζουν όσο φέρνουν χρήματα και αποτελούν μια μίνιμουμ ανακούφιση για τους ‘’ευαισθητοποιημένους’’ ανθρώπους πώς να.. βοηθούν στην αναπαραγωγή και στην προστασία τους αντί να προωθήσουν πραγματικές λύσεις στον τόπο καταγωγής αυτών των ζώων.