Σύγχρονοι δούλοι – Το πιο φριχτό πρόσωπο του σύγχρονου καπιταλισμού

Μπορεί κανείς να έχει τις αντιρρήσεις του για τη σκοπιμότητα των διάφορων «παγκόσμιων ημερών» που γεμίζουν κυριολεκτικά κάθε μέρα του χρόνου, είναι όμως αν μη τι άλλο μια αφορμή υπενθύμισης για τις ανοιχτές πληγές που αφήνει πίσω του το εκμεταλλευτικό σύστημα. Μπορεί ο καπιταλισμός να κατάργησε τη δουλοκτησία ως βασικό τρόπο καταγωγής, εξακολουθεί όμως να παράγει όχι μόνο τους μισθωτούς σκλάβους στους οποίους βασίζεται, αλλά και δούλους με την κυριολεκτική σημασία του όρου. Παρότι δεν υπάρχει κάποιος αυστηρός νομικός όρος για το τι συνιστά σκλάβο στη σύγχρονη εποχή, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που καθιέρωσε τη 2 Δεκέμβρη ως μέρα Κατάργησης της δουλείας , ως δουλεία ορίζεται η καταναγκαστική εργασία, η αιχμαλωσία λόγω χρεών, οι καταναγκαστικοί γάμοι και η διακίνηση ανθρώπων, αλλά και κάθε πρακτική εκμετάλλευσης από την οποία κάποιος δεν μπορεί να ξεφύγει λόγω απειλών, βίας, καταναγκασμού, εξαπάτησης ή κατάχρησης εξουσίας.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση εργασίας, πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να χαρακτηριστούν ως σύγχρονοι δούλοι, ενώ ακόμα πιο ζοφερή είναι η εικόνα για τα παιδιά, καθώς 150 εκ. δηλαδή 1 στους 10 ανήλικους είναι εξαναγκασμένα να εργάζονται για να επιβιώσουν.

Από τα 24,9 εκατομμύρια όσων ανθρώπων υφίστανται καταναγκαστική εργασία, τα 16 εκ. εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί, οικοδόμοι ή γεωργοί, 4,8 άνθρωποι κυρίως γυναίκες και παιδιά (κατά 99%) είναι σκλάβοι του σεξ, ενώ 4 εκ. άνθρωποι υφίστανται καταναγκαστική εργασία από τις αρχές της χώρας τους. Τα γυναικόπαιδα συγκροτούν και το 58% της καταναγκαστικής εργασίας στους υπόλοιπους τομείς, ενώ 1 στα 4 σκλάβους είναι ανήλικος. Από το Νοέμβρη του 2016 η Διεθνής Οργάνωση εργασίας έχει δημιουργήσει ένα νομικά δεσμευτικό πρωτόκολλα κατά της καταναγκαστικής εργασίας, το οποίο έχει συνυπογραφεί από 50 χώρες ως τώρα. Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε προσπάθεια στο θεσμικό πεδίο δεν μπορεί παρά να λειτουργεί ως ασπιρίνη στον καρκίνο, όσο η πηγή της παθογένειας, δηλαδή το καπιταλιστικό σύστημα, που εξακολουθεί να χρειάζεται σε ένα βαθμό μορφές εκμετάλλευσης παλαιότερων κοινωνικοπολιτικών συστημάτων, παραμένει κραταιό και θέτει τους όρους του παιχνιδιού.

Πληροφορίες από: un.org