Το άγαλμα του Τέλμαν δε θα το πειράξετε, το άγαλμα του Τέλμαν

Στο Ανατολικό Βερολίνο, στην ευρύτερη περιοχή του Πρενζλάουερ Μπεργκ, βρίσκεται το Πάρκο του Ερνστ Τέλμαν, του Γερμανού  κομμουνιστή ηγέτη που συνέλαβαν και φυλάκισαν οι Ναζί ενώ τον εκτέλεσαν εκδικητικά όταν είχε ήδη κριθεί η τύχη του πολέμου κι η συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας από τον Κόκκινο Στρατό.

Εκεί μπορεί να προσέξει κανείς μεταξύ άλλων ένα ροκάδικο με ένα γκράφιτι του Τζίμι Χέντριξ καθώς και την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική των κτιρίων και των οικοδομικών μπλοκ που μάλλον διαψεύδουν το στερεότυπο για τα μουντά γκρίζα σοσιαλιστικά κτίρια.

Αυτό που δεσπόζει όμως είναι το μνημείο του Ερνστ Τέλμαν σε μια πλατεία δίπλα στον κεντρικό δρόμο, με τη φιγούρα του σε προφίλ να υψώνει μια σφιγμένη γροθιά. Προφανώς είχε τοποθετηθεί εκεί από τα χρόνια του σοσιαλισμού κι έμεινε εκεί έκτοτε χωρίς να το απομακρύνουν οι αρχές της ενιαίας καπιταλιστικής Γερμανίας. Αυτό δε σημαίνει όμως πως δεν το προσπάθησαν.

Ξέρουν πολύ καλά πως η ιστορική μνήμη είναι ένα πεδίο όπου συνεχίζεται ακόμα και σήμερα η ταξική πάλη, φροντίζουν στο πέρασμα του χρόνου να γυρνούν την Ανατολική πλευρά της πόλης από τα σημάδια της ιστορίας της -για να την αφηγούνται όπως θέλουν- αλλά αφενός δεν μπορούν να βάλλουν ευθέως ενάντια σε έναν κομμουνιστή που δολοφονήθηκε από τους Ναζί, αφετέρου τα σχέδιά τους σκοντάφτουν μέχρι στιγμής στις αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής που έχουν καταφέρει να τα ματαιώσουν. Το μνημείο του Τέλμαν δεν πρόκειται να ξηλωθεί και να φύγει από τη θέση του. Τουλάχιστον όχι όσο ζουν ακόμα αυτές οι γενιές που έζησαν από πρώτο χέρι τα “καλά” της επανένωσης και ξέρουν πολύ καλά τι ήταν αυτό που έχασαν -δε νοσταλγούν απλώς τα… νεανικά τους χρόνια.

Η “εκδίκηση” που παίρνουν από την πλευρά τους οι γερμανικές αρχές είναι να αφήνουν το μνημείο στην τύχη του. Και είναι πραγματικό εντυπωσιακό ότι σε μια πόλη που είναι σχεδόν σχολαστική με την καθαριότητα και σέβεται τα μνημεία της, αυτό του Τέλμαν έχει επιζωγραφίσεις από συνθήματα και γκράφιτι, ενώ δεν έχει καμία πινακίδα που να εξηγεί στον ανυποψίαστο περαστικό την ιστορία του μνημείου και του προσώπου που τιμά.

Αλλά την Ιστορία δεν μπορούν να την αποσιωπήσουν ούτε να την ξηλώσουν. Κι αυτό θα μείνει να συμβολίζει, έστω και σε αυτή την κατάσταση το μνημείο του Ερνστ Τέλμαν.