Κύθνος: Κάτι παραπάνω από νησί του Σαββατοκύριακου

Η Κύθνος είναι νησί ανάδελφο, σαν το έθνος. Κι είναι ίσως οι δυο μοναδικές λέξεις, που έχουν αυτή την κατάληξη, αν και το νησί ριμάρει καλύτερα με τον κύκνο, που με πολλή φαντασία ίσως μπορέσεις να τον δεις στο σχήμα του στο χάρτη. Αν και το ίδιο το νησί μοιάζει μάλλον με “ασχημόπαπο” που είναι πάνω στην ανάπτυξη, αλλά είναι ζήτημα αν αυτή θα το κάνει πιο όμορφο ή θα καταστρέψει την άγρια και υποτιμημένη ομορφιά του, όπως τόσα άλλα ωραία μέρη.

Αν οι Κυκλάδες ήταν ένα είδος Μουντιάλ, θα είχαν μεγάλα φαβορί, όπως τη Μύκονο – Βραζιλία, τη Σαντορίνη – Γερμανία, τους Ουρουγουανούς της Ανάφης, διάφορες παραδοσιακές σχολές που χάνονται στα σύγχρονα μοντέλα, και την Κύθνο. που θα ήταν απόλυτο αουτσάιντερ, αλλά από τις ευχάριστες εκπλήξεις της διοργάνωσης. Κάπως σαν την Κροατία και με εξίσου λιγοστούς κομμουνιστές στο νησί.

Αν μιλήσουμε με ιστορικούς- πολιτικούς όρους, αυτούς που μας ενδιαφέρουν δηλαδή, η Κύθνος είναι κάπου ανάμεσα στη Μακρόνησο και τη Γυάρο, αμέσως μετά την Κέα (Τζια). Τυπικό ξερονήσι, όπου οι κάτοικοι κάνουν οικονομία στο νερό για να τους φτάσει κι ο δυνατός αέρας δεν αφήνει πολλά δέντρα να πιάσουν, αν και το νησία έχει θυμαρίσιο μέλι και μερικά πολύτιμα αρμυρίκια σε αρκετές παραλίες του.

Τυπική Κυκλάδα, με παραδοσιακά σπιτάκια στα χρώματα της σημαίας, κι ένα ιδιαίτερο τρίγωνο που σχηματίζει το λιμάνι του Μέριχα, η εξίσωση τουριστικά διαμορφωμένη Χώρα (Μεσαριά) και η Δρυοπίδα. Αυτή λέει πήρε το όνομά της από κάποιους Τρώες πολεμιστές. που ίσως αλλοίωσαν κάποτε τον μυκηναϊκό πολιτισμό, αλλά είναι σαφώς λιγότερο αλλοιωμένοι, απ’το σύγχρονο τουριστικό πολιτισμό. Πιο γραφικό χωριό, πιο αυθεντικό κι αν το επισκεφτείς πχ αρχές Ιούλη, που δεν είναι ακριβώς περίοδος αιχμής, θα πρέπει να χαιρετίσεις όλες τις γιαγιάδες του, ακόμα και τους λιγοστούς τουρίστες που ακολουθούν το γενικό κανόνα με δημοκρατικό συγκεντρωτισμό.

Η βασική αντίφαση στο τουριστικό προτσές του νησιού είναι πως μένει σχετικά υπανάπτυκτο, μολονότι είναι ένας από τους πιο κοντινούς προορισμούς για τους Αθηναίους. Οι πρωτευουσιάνοι την ανακάλυψαν σχετικά πρόσφατα, λόγω κρίσης, αλλά δεν έχουν αφήσει ακόμα έντονο το στίγμα τους και τα κουσούρια της πόλης τους. Κι οι ντόπιοι λένε πως ναι μεν έρχεται αθροιστικά περισσότερος κόσμος σε σχέση με πριν, αφήνει όμως πάνω-κάτω τα ίδια λεφτά. Κι αφού ουσιαστικά δουλεύουν δυο μήνες το καλοκαίρι και μερικά σαββατοκύριακα, προσπαθούν να βρουν τους δυο μήνες που θρέφουν τους δέκα ή μάλλον να βγάλουν τα σπασμένα της χρονιάς, κι έτσι κάποιες τιμές είναι σχετικά τσιμπημένες.

Παράγωγη αντίθεση της βασικής που προαναφέραμε είναι η σχετική έλλειψη οργάνωσης, υποδομών και οδικού δικτύου, που είναι ευχή και κατάρα για το νησί, μέρος του προβλήματος, αλλά και κομμάτι της ομορφιάς του. Γιατί απ’ τις τριάντα προσβάσιμες παραλίες του νησιού, μόνο δύο έχουν ακολουθήσει την πεπατημένη της ομπρελοξαπλώστρας κι οι υπόλοιπες παραμένουν αν όχι παρθένες, πάντως χωρίς να τις έχει μαγαρίσει το αποτύπωμα της…βαριάς μας βιομηχανίας, αφού δε φτάνει καλά – καλά σ’αυτές ασφαλτοστρωμένος δρόμος. Η πρόοδος παίρνει όμως την εκδίκησή της, με τους σκαφάτους που γεμίζουν αυτούς τους κολπίσκους, χαλώντας κάθε ομορφιά.

Κι αν κάποιοι νοσταλγούν τη χούντα που “έφτιαξε δρόμους”, εδώ περιμένουν τη “δικτατορία της ανάπτυξης” να έρθει να τους ισοπεδώσει και να στρώσει νέους δρόμους πάνω απ’το πτώμα τους. Τα σχέδια όμως σκοντάφτουν σε ενδοαναπτυξιακές αντιθέσεις. Γιατί αν ανοίξουν δρόμοι, τι θα γίνουν τα καΐκια που βαράνε στην τσέπη για να σε πάνε πέντε λεπτά παραπέρα χωρίς να ρισκάρεις το αμάξι να σου μείνει στον τόπο; Πιο κλέφτες θα γίνουν οι ιδιοκτήτες τους;

Παρόλαυτα το ελληνικό δαιμόνιο έχει καταφέρει να χτίσει αυθαίρετα εξοχικά και στις πιο απόμερες παραλίες, προτού καν φτάσει ο δρόμος – λες και τα έφεραν με τριήρεις, γεμάτες παριανό μάρμαρο και την Ευγενία στην πλώρη. Έχει φτάσει όμως η ύδρευση, συνεπώς όλ’αυτά είναι εν γνώσει του δήμου. Όλοι μαζί τα χτίσαμε.

Η πιο γνωστή παραλία του νησιού είναι η Κολόνα, μια λεπτή λωρίδα αμμουδιάς που συνδέει την Κύθνο με το απέναντι νησάκι. Εκεί φτάνεις μετά την απόκριση, που λέγεται όμως και απόκρουση, κι αν έχεις σκάφος ή όρεξη να περπατήσεις και να σκαρφαλώσεις λιγάκι, μπορείς να φτάσεις σε μια άλλη παραλία με μια ιαματική πηγή δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, που βγάζει ζεστό – καυτό σχεδόν – νερό. Στην Κύθνο εξάλλου είχε καταφύγει και ο Όθωνας με την Αμαλία του, για να κάνουν λουτρά, προσπαθώντας μάταια να γιατρέψουν την αδυναμία τους για τεκνοποίηση. Με τόση καρπερότητα, αχ να ‘χα μια σταλιά…

Παρά τα σκάφη που μπαίνουν παντού σε κάθε πλάνο να το χαλάσουν, εν είδει photobombing, το θέαμα είναι μοναδικό κι η Κύθνος προσφέρει σχεδόν τα πάντα: Πολλά μικρά κολπάκια και δαντελωτή ακτογραμμή που αν θες να υπερβάλεις, μπορείς να πεις πως θυμίζει σε κάποια σημεία φιορδ σε μικρογραφία. Ωραίες και απείραχτες παραλίες, με κρύα νερά, μονοπάτια για περιπάτους στη φύση, 1-2 γραφικά χωριά και φυσικά καλό φαγητό, που ίσως να είναι ακόμα καλύτερο, όταν φεύγουν οι τουρίστες, που κολλάνε με την παραδοσιακή πίτα της Κύθνου και τη θερμιώτικη σαλάτα – κάτι σαν χωριάτικη αλλά με δικό τους ντόπιο τυρί.

Με δυο λόγια, όσοι πηγαίνουν με την εντύπωση πως η Κύθνος είναι ένα νησί του σαββατοκύριακου, που το τελειώνουν σε δυο μερούλες, κάνουν λάθος. Και μοιραία θα χρειαστεί να το διορθώσουν στην πράξη και να το επισκεφτούν ξανά για να το χορτάσουν, πριν έρθει ανάπτυξη και τα σαρώσει όλα.