Ν. Κορέα #2: Στιγμές ήπιου ολοκληρωτισμού

Τα τελευταία χρόνια η Νότια Κορέα εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σαν πλαίσιο σκοτεινών δυστοπικών ιστοριών επιστημονικής φαντασίας. Είναι μια τέτοια φήμη δικαιολογημένη; Ίσως και να είναι. Η υψηλή τεχνολογία ρέει άφθονη και η χώρα είναι πιθανώς το πιο αθόρυβα ολοκληρωτικό από τα ανεπτυγμένα κράτη.

Τι εννοούμε με το “αθόρυβα ολοκληρωτικό“; Μέσα σε μία καθημερινή ζωή η οποία μπορεί και να είναι πολύ ευχάριστη (βλέπε επόμενα σημειώματα) βρίσκονται αρμονικά ενσωματωμένα τα παρακάτω.

Το κράτος μπορεί να γνωρίζει την κάθε σου κίνηση. Το ίδιο κι η τράπεζά σου.

Οι περισσότεροι κάτοικοι χρησιμοποιούν πιστωτικές κάρτες για οποιαδήποτε συναλλαγή και συχνά αντί για εισιτήριο στα μέσα μεταφοράς. Τα στοιχεία όλων είναι συνδεδεμένα με τον αριθμό τηλεφώνου τους, ενώ το ίδιο το τηλέφωνο μπορεί να χρησιμοποιείται για ανέπαφες πληρωμές. Ένα πλήθος επίσημων συνδιαλλαγών (ιατρικές, με δημόσιες υπηρεσίες, φυσικά αγορές κ.τ.λ.) γίνονται online — και η online ταυτοποίηση χρησιμοποιεί το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό που παρέχεται από την τράπεζά σου. Το προφανές αποτέλεσμα είναι σχεδόν όλες ή και όλες οι πράξεις κάποιου να καταλήγουν σε αλληλοσυνδεδεμένα αρχεία.

Ουσιαστικά όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι καλύπτονται από κάμερες ασφαλείας. Χωρίς ίχνος υπερβολής.

Το φάσμα των πολιτικών κομμάτων είναι σχετικά μικρό και συγκεκριμένο, με την κυβέρνηση να έχει τη δυνατότητα να καταργεί αντίπαλα κόμματα μέσα σε μία νύχτα (δες σχετικά το προηγούμενο επεισόδιό μας, όπου βρίσκεται κι η ιστορία με την απέλαση της δημοσιογράφου που προτιμούσε την μπύρα της Βόρειας Κορέας).

Χαρακτηριστική ίσως λεπτομέρεια είναι ότι η προηγούμενη εκλεγμένη πρόεδρος ήταν η κόρη του δικτάτορα της χώρας. Βέβαια αυτό μπορεί να εξηγεί την υπέρμετρη αντίδραση του κοινού σε ένα σχετικά μέτριο οικονομικό σκάνδαλο, που τελικά οδήγησε πέρυσι στην καθαίρεσή της.

Η οικονομία ελέγχεται από μία χούφτα “chaebol”, γιγάντιες οικογενειακές επιχειρήσεις με την καθεμία να παρασκευάζει και να διακινεί, ουσιαστικά, τα πάντα, από καρότα μέχρι αεροπλάνα και από μπύρες μέχρι ταινίες. (Γνωστά και σε εμάς ονόματα οι Samsung και LG.)

Παλιότερα επικρατούσε η συνήθεια να δουλεύει κανείς για το ίδιο chaebol σε όλη τη ζωή του, γεγονός που άλλαξε μετά την επίσκεψη του ΔΝΤ και τους νέους εργασιακούς όρους. Ακόμα πάντως οι υπάλληλοι έχουν στενούς δεσμούς με την εργοδότρια εταιρεία τους, συχνά μένουν σε σπίτια που η ίδια παρέχει, και συνήθως χτίζει, ενώ κατά κανόνα υποβάλλει και τη φορολογική τους δήλωση. (Διαβάσατε σωστά.)

Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για τους άντρες. Και διαρκεί δύο χρόνια.

Σημείωση — τελευταία υπάρχουν αρκετές δυνατότητες εναλλακτικής θητείας, με τη διάρκεια να μένει ίδια. Ιδιαίτερη λεπτομέρεια ότι μία από αυτές είναι η δουλειά σε μικρές εταιρείες, σε μια προσπάθεια να τονωθεί ο ρόλος των δεύτερων στο οικονομικό σκηνικό.

Στοιχείο ίσως ανατριχιαστικό για κάποιους: Ο αριθμός των γκράφιτι και συνθημάτων σε τοίχους είναι ακριβώς μηδέν.

Για την ακρίβεια σε δύο χρόνια και αρκετές πόλεις δε συνάντησα κανένα γκράφιτι, αδέσποτη street art, σύνθημα, γράψιμο με μαρκαδόρο…

Τέλος, μία συνήθεια περισσότερο σχετική με αποικιοκρατία παρά με ολοκληρωτισμό. Αλλά σημαίνουσα και ιδιαίτερα ενοχλητική. Γυναίκες και άντρες πάνω από τα είκοσι θεωρούν trendy το να φοράνε ρούχα με τον Μίκυ Μάους. Εντάξει, δεν πρόκειται για διαστάσεις επιδημίας, αλλά ακόμα και τρεις μπλούζες τη μέρα αρκούν για να στη χαλάσουν.