Βουλευτικές Εκλογές 2023: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε (Οδηγίες για την εκλογική διαδικασία)

Με νέα διάταξη στον εκλογικό νόμο (παρ. 3Α του άρθρου 83 του ΠΔ 26/2012), σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά ισχύει πως:

Σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας (που δεν είναι ισόγειο) προβλέπεται η δημιουργία ειδικού χώρου υποδοχής, προσβάσιμου σε ΑμεΑ, με την ευθύνη του αντίστοιχου Δήμου και υπαλλήλων του. Ο χώρος θα διαθέτει και ιδιαίτερο διαχωριστικό (παραβάν) και θα εξυπηρετεί τους συγκεκριμένους εκλογείς, εφόσον το ζητήσουν. Στον χώρο αυτόν προβλέπεται να παρευρίσκεται υπάλληλος του δήμου ή της περιφέρειας, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για τη λειτουργία του χώρου, την υποδοχή των εκλογέων και την επικοινωνία με τον δικαστικό αντιπρόσωπο. Αυτός ο υπάλληλος, μόλις προσέλθει εκλογέας που επιθυμεί να ψηφίσει στον ειδικό χώρο για ΑμεΑ, ενημερώνει τον δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος του εκλογέα. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος, αφού επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο, προσέρχεται στον ειδικό αυτό χώρο, έχοντας μαζί του πλήρη σειρά ψηφοδελτίων, ένα λευκό ψηφοδέλτιο και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.

Στον χώρο εντός του παραβάν αποκλειστική πρόσβαση εκτός από τον εκλογέα, εφόσον είναι αναγκαίο, έχουν α) ο δικαστικός αντιπρόσωπος και β) τυχόν συνοδός του εκλογέα, με την ευθύνη και την παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου.Σε όλη τη σχετική διαδικασία στον ειδικό χώρο για ΑμεΑ (εκτός βέβαια από αυτήν μέσα στο παραβάν), τον δικαστικό αντιπρόσωπο συνοδεύουν μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής και εκλογικοί αντιπρόσωποι.

Ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του στους υποψήφιους, σημειώνοντας στο ψηφοδέλτιο, δίπλα στο όνομα καθενός από αυτούς, είτε δεξιά είτε αριστερά, σταυρό προτίμησης.

Ο σταυρός προτίμησης σημειώνεται με μολύβι ή με μελάνι μαύρης ή γαλάζιας απόχρωσης.

Ο μέγιστος αριθμός σταυρών ανά εκλογική περιφέρεια

Ψηφοδέλτιο συνδυασμού με περισσότερους από τους προβλεπόμενους σταυρούς προτίμησης, προσμετράται υπέρ του συνδυασμού ως έγκυρο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός.

Κατ’ εξαίρεση, εκλογείς που είναι γραμμένοι σε δημοτολόγιο δήμου της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, αλλά που για οποιαδήποτε άλλη αιτία δεν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του δήμου στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένοι.

Για να ψηφίσουν, προσκομίζουν στην εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος πιστοποιητικό από το οποίο προκύπτει η εγγραφή τους στα δημοτολόγια, υπογεγραμμένο από τον Δήμαρχο ή τα εξουσιοδοτημένα από αυτούς όργανα (το παραπάνω πιστοποιητικό εκδίδεται από το δήμο εις διπλούν και φέρει την ένδειξη: «ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ της 21-5-2023»).

Οι πιο πάνω εκλογείς υπογράφουν και υπεύθυνη δήλωση με την οποία δηλώνουν ότι δεν ψήφισαν ούτε προτίθενται να ψηφίσουν την ημέρα αυτή σε άλλο εκλογικό τμήμα και ότι δεν έχουν στερηθεί του εκλογικού τους δικαιώματος (με τέτοιες έντυπες υπεύθυνες δηλώσεις θα είναι εφοδιασμένα όλα τα εκλογικά τμήματα).

Κατά την αναγνώριση των εκλογέων είναι ενδεχόμενο να διαπιστωθούν για ορισμένους εκλογείς ασυμφωνίες, εξαιτίας λαθών ή άλλων αιτίων, μεταξύ των στοιχείων τους στον εκλογικό κατάλογο και αυτών της αστυνομικής ή υπηρεσιακής τους ταυτότητας.

Τέτοιες ενδεχόμενες περιπτώσεις είναι οι πιο κάτω:

α) Τα στοιχεία εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους να μη συμπίπτουν απόλυτα με τα στοιχεία της αστυνομικής ή υπηρεσιακής τους ταυτότητας. Στην περίπτωση αυτή πρέπει κανονικά οι εκλογείς να προσκομίσουν βεβαίωση ταυτοπροσωπίας, που εκδίδεται από τον οικείο δήμαρχο ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει και να αποδεικνύεται η ταυτότητά τους.

Πάντως, εναπόκειται στην κρίση της εφορευτικής επιτροπής να λάβει υπόψη της τα στοιχεία που αποδεικνύουν την ταυτότητα του εκλογέα, προκειμένου να του επιτρέψει να ψηφίσει.

β) Γυναίκες εκλογείς να έχουν εγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο με το επώνυμο του συζύγου τους, ενώ στο δελτίο της αστυνομικής τους ταυτότητας φέρονται με το πατρικό τους επώνυμο ή και αντίστροφα.

γ) Γυναίκες εκλογείς που είχαν εγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο με το επώνυμο του συζύγου τους και αφού πήραν διαζύγιο, αντικατέστησαν το δελτίο της αστυνομικής τους ταυτότητας, αλλάζοντας το επώνυμο του συζύγου με το πατρικό τους επώνυμο, ή και το επώνυμο του γένους τους, χωρίς να έχει γίνει σχετική διόρθωση των στοιχείων τους στον εκλογικό κατάλογο.

Στις πιο πάνω περιπτώσεις β και γ, είναι δυνατή η εξακρίβωση της πραγματικής ταυτότητας των εκλογέων με αντιπαραβολή των στοιχείων του εκλογικού καταλόγου και της αστυνομικής ταυτότητας (όπως π.χ. η μνεία του γένους στην αστυνομική ταυτότητα), ώστε να μην απαιτείται προσκόμιση και άλλων αποδεικτικών εγγράφων, εκτός βέβαια αν πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, όπου δεν είναι δυνατή η εξακρίβωση της ταυτότητας. Στην ειδική αυτή περίπτωση, οι εκλογείς θα πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με ανάλογο αποδεικτικό έγγραφο (όπως π.χ. ληξιαρχική πράξη γάμου).

Με βάση την εκλογική νομοθεσία (άρθρο 27 ΠΔ 26/2012) οι φαντάροι και ένστολοι ψηφίζουν ως εξής:

Αν ο εκλογέας υπηρετεί στην διοικητική περιφέρεια, εντός της οποίας βρίσκεται και ο δήμος, στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι γραμμένος, ψηφίζει κανονικά στο Δήμο της βασικής εγγραφής του.

Αν ο εκλογέας υπηρετεί σε άλλη διοικητική περιφέρεια, από αυτήν του δήμου, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι γραμμένος ψηφίζει:

α) είτε στο δήμο, του τόπου όπου υπηρετεί, με βάση ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

β) είτε στο δήμο που είναι γραμμένος, εφόσον το ζητήσει και του χορηγηθεί σχετική άδεια.

Για αναλυτικότερες πληροφορίες δείτε πού και πώς ψηφίζουν οι φαντάροι και οι ένστολοι – ALT.gr.

Οι Έλληνες ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοία με ελληνική σημαία και κατά την ημέρα των εκλογών το πλοίο που υπηρετούν προβλέπεται να βρίσκεται σε λιμάνι άλλου δήμου ή κοινότητας από αυτόν στον οποίο είναι γραμμένοι, ψηφίζουν στο δήμο ή την κοινότητα του λιμένα όπου βρίσκεται το πλοίο, με το ναυτικό τους φυλλάδιο, με βάση ονομαστικές καταστάσεις που συντάσσονται και υπογράφονται από τον πλοίαρχο του πλοίου και θεωρούνται από τον προϊστάμενο της Λιμενικής ή Αστυνομικής ή Τελωνειακής Αρχής του δήμου ή της κοινότητας όπου βρίσκεται το πλοίο και μετά από επικύρωσή τους με απόφαση του οικείου Πρωτοδικείου έχουν ισχύ ειδικών εκλογικών καταλόγων. Σε αυτή την περίπτωση, οι ναυτικοί πρέπει να έχουν παραδώσει τις ταυτότητές τους και τα διαβατήριά τους τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία στον πλοίαρχο του πλοίου, οπότε η αναγνώρισή τους στο εκλογικό τμήμα που θα ψηφίσουν θα γίνεται με βάση το ναυτικό τους φυλλάδιο.

Οι Έλληνες ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοία με ελληνική σημαία, τα οποία κατά την ημέρα των εκλογών βρίσκονται ή καταπλέουν σε ελληνικό λιμάνι Δήμου ή Κοινότητας, διαφορετικής από αυτήν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι γραμμένοι, ψηφίζουν και πάλι με το ναυτικό τους φυλλάδιο σε εκλογικά τμήματα του Δήμου ή της Κοινότητας του λιμένα που βρίσκονται, με βάση ονομαστικές καταστάσεις που συντάσσονται από τον πλοίαρχο και θεωρούνται ώστε να έχουν ισχύ ειδικών εκλογικών καταλόγων (βλ προηγούμενη παράγραφο). Προϋπόθεση να είναι γραμμένοι στους πιο πάνω ειδικούς εκλογικούς καταλόγους και να υπάρχει αδυναμία για αποδεδειγμένους λόγους ανώτερης βίας (δυσμενείς καιρικές συνθήκες, βλάβη πλοίου κλπ.) να ψηφίσουν στον τόπο όπου έχει οριστεί με τους πιο πάνω ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

* Βλέπε και παρακάτω για τους ναυτικούς που θα βρίσκονται στο εξωτερικό.

Οι υποψήφιοι βουλευτές μπορούν να ψηφίσουν σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα της εκλογικής περιφέρειας στην οποία έχουν ανακηρυχτεί υποψήφοι (άρθρο 88 παρ. 3 ΠΔ 26/2012).

Οι υποψήφιοι βουλευτές επικρατείας μπορούν να ψηφίσουν σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα της χώρας που θα βρίσκονται την ημέρα της ψηφοφορίας.

Οι κρατούμενοι ψηφίζουν με ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, μέσα στο κατάστημα κράτησής τους.

Σε αυτές θα ψηφίσουν οι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους Εξωτερικού. Αυτοί δεν θα μπορούν στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στην Ελλάδα (στον δήμο στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι γραμμένοι).

Η ψηφοφορία στο Εξωτερικό θα διεξαχθεί το Σάββατο 20 Μαΐου 2023 στα εκλογικά τμήματα που έχουν καθοριστεί. Βλέπε τα τμήματα αναλυτικά στη σελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών.

Οι εκλογείς πρέπει να προσκομίσουν στην εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος την ελληνική αστυνομική ταυτότητα ή το ελληνικό τους διαβατήριο.

Για την ψηφοφορία των εκλογέων χρησιμοποιούνται τα ψηφοδέλτια Επικρατείας, τα οποία έχουν καταρτιστεί από τα κόμματα που μετέχουν στις εκλογές.

Οι εκλογείς ΔΕΝ βάζουν σταυρό προτίμησης.

Στην ψηφοφορία στο Εξωτερικό μπορούν να ψηφίσουν και οι Έλληνες ναυτικοί, ακόμα και αν δεν έχουν περιληφθεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους Εξωτερικού, εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Είναι γραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της Χώρας.

β) Έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν.

γ) Δεν έχουν στερηθεί του δικαιώματος αυτού.

Διευκρινίζεται ότι οι ναυτικοί μπορούν να ψηφίσουν σε οποιαδήποτε πόλη του Εξωτερικού στην οποία έχει συσταθεί εκλογικό τμήμα.

Σύμφωνα με πρόσφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών (37481/2-5-2023) το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής θα πρέπει να μεριμνήσει για την ενημέρωση των εκλογέων – ναυτικών, ώστε, με κάθε πρόσφορο μέσο, οι σχετικές πληροφορίες και οδηγίες να γνωστοποιηθούν τόσο στα πλοία, στα πληρώματα των οποίων περιλαμβάνονται και Έλληνες ναυτικοί, όσο και στους ναυτιλιακούς μαζικούς φορείς εργαζομένων και εργοδοτών.

Πώς θα ψηφίζουν οι Έλληνες ναυτικοί στο Εξωτερικό

α) με την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το ελληνικό τους διαβατήριο.

ΚΑΙ

β) το ελληνικό ναυτικό τους φυλλάδιο.