Δήμητρα Σταματέλου, παθολόγος στο ΓΝ Νίκαιας: “Σε λίγο θα μας πουν ότι αν κάποιος δεν πάθει αναπνευστική ανεπάρκεια στο διάδρομο θα συνεχίσει να δουλεύει!”

Το φύλλο του “Ριζοσπάστη” του Σαββατοκύριακου δίνει τον λόγο στους υγειονομικούς, που περιγράφουν από πρώτο χέρι την κατάσταση που επικρατεί στα νοσοκομεία και το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και τις διαχρονικές ευθύνες της εκάστοτε κυβέρνησης. Πολύ ενδιαφέρουσα, μεταξύ άλλων, είναι η συζήτηση με την Δήμητρα Σταματέλου, ειδικευόμενη Παθολογίας στο ΓΝ Νίκαιας, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη Λοιμωξιολογία, την οποία και αναδημοσιεύουμε.

– Ποια είναι η κατάσταση σήμερα σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας, όπως το Κρατικό της Νίκαιας;

— Το ΓΝ Νίκαιας είναι από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αττικής, που καλύπτει μία τεράστια περιοχή, οπότε δέχεται στην εφημερία εκατοντάδες ασθενείς. Αρκετοί από αυτούς έρχονται με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού και πρέπει να εξεταστούν ανάλογα.

Μέχρι στιγμής, εάν υπήρχε ένα κρούσμα σε εμάς, διακομιζόταν σε νοσοκομείο αναφοράς. Το βασικό ζήτημα όμως είναι ότι με βάση την εξέλιξη της επιδημίας σε λίγο καιρό δεν θα μιλάμε για νοσοκομεία αναφοράς. Μπορεί στην αρχή να ορίστηκαν 4 νοσοκομεία στην Αττική και κάποια σε άλλες πόλεις ως τέτοια, γρήγορα όμως χρειάστηκε αναπροσαρμογή και νέα μέτρα. Οπότε θα πρέπει η όποια προετοιμασία να γίνει με βάση το τι προβλέπεται να συμβεί. Και κάθε άλλο παρά έτοιμο είναι το νοσοκομείο για αυτό το ενδεχόμενο.

Επειγόντως, πρέπει να καλυφθούν τα κενά που υπάρχουν σε προσωπικό και να εξοπλιστούμε με όλα τα απαραίτητα υλικά. Οι ελλείψεις είναι οφθαλμοφανείς, ό,τι και να λένε στα δελτία Τύπου των υπουργείων. Όλοι ξέρουν ότι παίρνουμε τις μάσκες με το σταγονόμετρο, ότι βλέπουμε τις στολές με το κιάλι. Και ας μην ξεχνάμε ότι προφυλάξεις πρέπει να λαμβάνουν και οι ασθενείς που εισάγονται στο νοσοκομείο για οποιονδήποτε άλλο λόγο καθώς και οι συνοδοί τους, ή όσοι παραμένουν στα Επείγοντα.

Κάθε μέρα επίσης ανακοινώνονται νέα περιστατικά έκθεσης συναδέλφων από δεκάδες νοσοκομεία στον ιό, με τον αριθμό πλέον να ξεπερνάει τους 300. Και προκύπτει το θέμα της προληπτικής απομάκρυνσης από την εργασία, με τις αναγκαίες μέρες να μειώνονται από 14 στις 7. Σε λίγο θα μας πουν ότι αν κάποιος δεν πάθει αναπνευστική ανεπάρκεια στο διάδρομο θα συνεχίσει να δουλεύει!

Η ανακοίνωση πως αν δουλεύει σε ζωτικό τμήμα δεν θα φεύγει καθόλου μέχρι να εμφανίσει συμπτώματα, είναι αποκαλυπτική. Κάτι τέτοιο δεν θα έμπαινε ούτε για συζήτηση αν το δημόσιο σύστημα Υγείας ήταν επαρκώς στελεχωμένο, προκειμένου να ανταποκρίνεται και στις πάγιες αλλά και στις έκτακτες ανάγκες. Τουλάχιστον θα υπήρχε αντικαταστάτης!

Μέχρι στιγμής, αντί να ανταποκρίνεται και να προσαρμόζεται το σύστημα Υγείας στις κοινωνικές ανάγκες, προσπαθούν να προσαρμόσουν τις εξαιρετικά αυξημένες και επείγουσες κοινωνικές ανάγκες στο υπάρχον κατακρεουργημένο σύστημα Υγείας. Κλείνουν μία τρύπα και ανοίγουν δύο.

— Υπάρχουν δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Κέντρα Υγείας στην ευρύτερη περιοχή ευθύνης του νοσοκομείου Νίκαιας; Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών εκτός από το νοσοκομείο έχουν αποκούμπι κάπου αλλού;

— Είναι τεράστιο πρόβλημα το γεγονός ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Η τεράστια αυτή έλλειψη δεν επιτρέπει να γίνει στην κοινότητα μαζικός καθετοποιημένος έλεγχος και επιτήρηση, να ληφθούν οριζόντια μέτρα περιορισμού της διασποράς.

Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ για το κοινό αναφέρουν πως αν εμφανίσει κάποιος ήπια συμπτώματα λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού, θα πρέπει να μείνει στο σπίτι, αν είναι δυνατόν και σε απομόνωση από το περιβάλλον του και να μιλήσει με τον οικογενειακό του γιατρό. Είναι τουλάχιστον αστείο. Οι δομές του ΠΕΔΥ και των ΤΟΜΥ, όπου υπάρχουν, είναι μέχρι το απόγευμα και δεν μπορούν να γίνουν βασικές εξετάσεις, καθώς δεν υπάρχουν εργαστήρια.

Αν ψάξει κανείς στην πλατφόρμα του ΕΟΠΥΥ για συμβεβλημένους οικογενειακούς γιατρούς στην περιοχή του Πειραιά θα βρει για τον δήμο της Νίκαιας περίπου 10, για του Πειραιά 15, για του Κερατσινίου 12, για του Κορυδαλλού μόλις 1! Για πληθυσμό τόσων χιλιάδων ανθρώπων!

Φανταστείτε όμως να υπήρχε μια «ομάδα κρούσης» 1.000 ατόμων, ή και παραπάνω που θα αποτελούσαν τις μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Που θα μπορούσαν να επιβλέπουν, να παρακολουθούν, να εξετάζουν όσους πρέπει να μείνουν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Να λαμβάνουν δείγματα όπου χρειάζεται για την επιδημιολογική παρακολούθηση της επιδημίας, της διασποράς της. Που θα έδιναν οδηγίες προφύλαξης από κοντά, θα ενθάρρυναν και θα καθησύχαζαν τον δικαιολογημένο φόβο που επικρατεί αυτήν τη στιγμή. Που θα έδιναν την απαραίτητη ιατρική γνωμάτευση για άδεια που ζητάνε οι εργοδότες τους.

Τι μας λένε αντί για αυτό σήμερα; Να πάμε στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, που βρήκαν άλλη μια ευκαιρία να θησαυρίσουν! Λένε ότι ευτυχώς που υπάρχει και ο ιδιωτικός τομέας και μπορούμε να εξεταστούμε και να κάνουμε το τεστ αν επιθυμούμε! Να πηγαίνει δηλαδή όποιος θέλει, που σημαίνει όποιος έχει να πληρώσει στα ιδιωτικά εργαστήρια, ακόμα και χωρίς να υπάρχει επιστημονική ένδειξη.

Δεν υπάρχει ευθύνη στην κυβέρνηση, τόσο για τη διασπορά, όσο και για την άσκοπη σπατάλη της διαθέσιμης ποσότητας αντιδραστηρίων, όσο δεν παίρνουν την απόφαση να επιτάξουν το σύνολο της ποσότητας των αντιδραστηρίων του ιδιωτικού τομέα και δεν εξασφαλίζουν ότι το test θα διενεργείται απολύτως δωρεάν και μόνο αν υπάρχει ένδειξη;

Ακόμα πιο σοβαρό: Σύμφωνα με καταγγελίες συναδέλφων από ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και κλινικές, η κατάσταση έχει γίνει ανεξέλεγκτη. Δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, υπάρχουν επιβεβαιωμένα κρούσματα στο προσωπικό, εργαζόμενοι που έχουν εκτεθεί και οι εργοδότες ζητάνε να πληρώσουν από την τσέπη τους αν θέλουν να κάνουν το τεστ!

Οι διοικήσεις πιέζουν τους εργαζόμενους να μην πάρουν την ειδική άδεια που δικαιούνται, δεν έχουν προβλεφθεί μέτρα για τις ευπαθείς ομάδες, ενώ μιλάνε για «ηθική» και «αλτρουισμό» τη στιγμή που εξουθενώνουν το λιγοστό προσωπικό, για να βγάλουν εκατομμύρια ακόμα και τώρα, με αφορμή την πανδημία.

— Πώς βλέπετε σήμερα την ετοιμότητα και τα μέτρα προετοιμασίας που πάρθηκαν στην Υγεία για την αντιμετώπιση του κορονοϊού; Ποια είναι η πείρα από το Νοσοκομείο Νίκαιας;

— Παρακολουθούσαμε από την αρχή την εξέλιξη της επιδημίας στην Κίνα και την επέκτασή της στη γειτονική Ιταλία. Βλέποντας με αγωνία τα επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύονταν κάθε τόσο, γνωρίζαμε από την αρχή ότι ένα ποσοστό, που φτάνει το 15% όσων νοσήσουν, θα χρειαστούν εισαγωγή σε νοσοκομείο και ένα ποσοστό από 5% (Κίνα) μέχρι 12% (Ιταλία) θα χρειαστούν μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, άρα και κρεβάτι σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Ήταν τότε που με διαβεβαιώσεις των «αρμοδίων» ακούγαμε καθημερινά πως είμαστε «πανέτοιμοι» και «προετοιμασμένοι» για κάθε ενδεχόμενο, ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας.

Από τις πρώτες μέρες που εμφανίστηκαν τα κρούσματα στη χώρα μας, σήμανε συναγερμός στους εργαζόμενους μέσα στα νοσοκομεία, έχοντας από πρώτο χέρι γνώση των τραγικών ελλείψεων που είχαμε στη δουλειά σε «κανονικές» συνθήκες, πόσο μάλλον ενόψει επιδημίας. Σαφής οδηγία οργάνωσης της λειτουργίας του νοσοκομείου από τις ΥΠΕ, τα υπουργεία και τις διοικήσεις δεν υπήρχε. Οι εργαζόμενοι ήταν στο μαύρο σκοτάδι. Εξάλλου, άλλο μια γενική κατεύθυνση από μια υπηρεσία και άλλο πώς εφαρμόζεται στην πράξη σε κάθε νοσοκομείο, σε κάθε τμήμα.

Λειτούργησε επιστημονική αυτενέργεια. Το μείζον ζήτημα της οργάνωσης και διαχείρισης ύποπτου ή επιβεβαιωμένου περιστατικού το ανέλαβαν ιδιαιτέρως αποτελεσματικά, προς τιμήν τους, ο διευθυντής και η ομάδα του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών, μαζί με την υπεύθυνη λοιμωξιολόγο, σε καλή συνεργασία με τις εμπλεκόμενες κλινικές.

Διαμόρφωσαν διαφορετικό χώρο για την εξέταση περιπατητικών ασθενών με συμπτώματα λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού που να μην εμπλέκεται με τα υπόλοιπα επείγοντα. Έφτιαξαν ειδική ομάδα που θα ασχολούνταν μόνο με αυτό. Έδωσαν οδηγίες για το πώς θα κάνουν τις υπόλοιπες εξετάσεις μέσα στο χώρο του νοσοκομείου (π.χ. ακτινογραφία) για να περιοριστεί πιθανή διασπορά. Είπαν να ετοιμαστεί χωριστός θάλαμος νοσηλείας, που να πληροί όσες παραπάνω προδιαγραφές, αφού δεν υπάρχουν θάλαμοι αρνητικής πίεσης, για να νοσηλεύονται όσα περιστατικά χρειάζονται νοσηλεία μέχρι να σταλεί το δείγμα για τον SARS-CοV-2 και να έχουμε το αποτέλεσμα.

Γίνονται συχνές γενικές συνελεύσεις του προσωπικού και κατά τμήματα για ενημέρωση και για να διαπιστώνονται λάθη και ανεπάρκειες. Φαίνεται πως συνεχώς υπάρχουν ερωτήματα και ανησυχίες από το προσωπικό που η επιστημονική ομάδα των Λοιμώξεων απαντάει. Εμείς οι ίδιοι δηλαδή, κάνουμε σοβαρή προσπάθεια να διαχειριστούμε την κατάσταση, αναδεικνύοντας τα προβλήματα, απαιτώντας υλικά και εξοπλισμό, ζητώντας προστασία των συναδέλφων μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

Απαιτούμε και επιδιώκουμε επίσημη και σαφή ενημέρωση για το τι συμβαίνει στο νοσοκομείο, για να μην υπάρχει χώρος για φόβο, πανικό ή παραπληροφόρηση. Δεν ανεχόμαστε να μη γνωρίζει κάθε εργαζόμενος τι σχέδιο υπάρχει, πώς εμπλέκεται το τμήμα του, η δουλειά του σε αυτό, τι μέλλει γενέσθαι.

— Η κυβέρνηση μιλάει συνέχεια για την ατομική ευθύνη των πολιτών στην τήρηση των οδηγιών. Ποια όρια έχει η ατομική ευθύνη;

— Η αναγκαία ατομική υπευθυνότητα για την τήρηση των μέτρων προστασίας και η επίσης αναγκαία συμμόρφωση με τις συστάσεις και τις οδηγίες των ειδικών δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την κρατική ευθύνη, την ευθύνη της κυβέρνησης, για την αντιμετώπιση της εξελισσόμενης επιδημίας του κορονοϊού.

Εμείς θα κάνουμε τη δουλειά μας. Για να την κάνουμε όπως πρέπει και να αντιμετωπίσουμε την πανδημία, διεκδικούμε χωρίς άλλη καθυστέρηση να πάρει η κυβέρνηση με δική της ευθύνη όλα τα αναγκαία μέτρα.

Αυτό είναι το πιο ισχυρό «όπλο» στον «πόλεμο» με την επιδημία: Να προσληφθεί το αναγκαίο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό για να λειτουργήσει το σύνολο των κλειστών κρεβατιών ΜΕΘ. Να εξασφαλιστεί ο κατάλληλος εξοπλισμός των ΜΕΘ, ώστε να πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές και να μπορούν να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες νοσηλείας των ασθενών με κορονοϊό (αναπνευστήρες για μηχανικό αερισμό αυξημένων απαιτήσεων κ.λπ.).

Να εξασφαλιστεί επάρκεια σε ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό του υγειονομικού προσωπικού (μάσκες, πλαστικά γυαλιά χειρουργείου μιας χρήσης, αδιάβροχες φόρμες μιας χρήσης κ.λπ.).

Άμεση στελέχωση με το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό των νοσοκομείων, με προτεραιότητα τα ΤΕΠ και τις ΜΕΘ αλλά και των δομών ΠΦΥ, ώστε να εξασφαλιστεί η 24ωρη λειτουργία τους και να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία. Διάθεση δωρεάν στον πληθυσμό αντισηπτικών, μασκών και των άλλων μέσων ατομικής προστασίας για να αντιμετωπιστεί η αισχροκέρδεια.

Να χορηγούνται οι άδειες ειδικού σκοπού σε όσους συναδέλφους τις δικαιούνται. Μέτρα προστασίας για τους υγειονομικούς που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσής τους στον κορονοϊό.

Επίταξη τώρα των ιδιωτικών κλινικών, των κλινών τους, των κρεβατιών ΜΕΘ ώστε να ενταχθούν στο σχεδιασμό του κράτους για την αντιμετώπιση της επιδημίας. Το ίδιο και τα διαγνωστικά κέντρα, με πιστοποιημένα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, εργαστήρια για τεστ για τον SARS-CoV2. Υποχρεωτική ένταξη των ιδιωτών γιατρών (ειδικά των ειδικοτήτων της παθολογίας, πνευμονολογίας, γενικής ιατρικής) στον κρατικό σχεδιασμό για να ενισχύσουν νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, να πραγματοποιούν κατ’ οίκον επισκέψεις, με αποζημίωσή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.