Ο κορονοϊός, η ανοσία της αγέλης και η εγκληματική ανοησία της βρετανικής κυβέρνησης

Μπορεί πολλές χώρες της Δύσης να παίρνουν με σημαντική καθυστέρηση κάποια μέτρα προκειμένου να αναχαιτίσουν την εξάπλωση της πανδημίας, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διαφορετική αντιμετώπιση που βασίζεται τόσο σε επιστημονικές θεωρίες-ακροβασίες που δεν έχουν αποδειχθεί, αλλά και στο ευχολόγιο ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση με έναν ιδανικό τρόπο που είναι μακριά από την πραγματικότητα καθώς και την ωμή παραδοχή πως δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είναι αναπόφευκτο ότι θα πεθάνουν! H κυνική ομολογία του Μπόρις Τζόνσον (βίντεο από κάτω) είναι πως πάρα πολλές οικογένειες θα χάσουν τους αγαπημένους τους πριν την ώρα τους, και θα προσπαθήσει να μετριάσει τον πόνο!

Ποια είναι όμως αυτή η θεωρία; Ονομάζεται ανοσία της αγέλης και βασίζεται στην ιδέα πως όταν μολυνθεί ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, αναπτύσσει κατόπιν ανοσία, δηλαδή έχει αναπτύξει αντισώματα που εξουδετερώνουν το παθογόνο και στην συνέχεια σπάνε οι μεγάλες αλυσίδες μετάδοσης, επιβραδύνεται ο ρυθμός μετάδοσης της ασθένειας και προστατεύονται οι περισσότερο αδύναμοι. Όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των ατόμων που έχουν αναπτύξει ανοσία, τόσο πιο δύσκολο είναι να νοσήσει ένα άτομο που δεν έχει αναπτύξει ανοσία. Βασική παραδοχή αυτής της θεωρίας είναι πως είναι εφικτή η ανοσία κατόπιν μόλυνσης¹. Μια επιπλέον παραδοχή αποτελεί η μόλυνση όσο γίνεται νέων ανθρώπων και ο περιορισμός των ηλικιωμένων στο σπίτι τους. Βέβαια όταν μιλάμε για ηλικιωμένους που ζουν σε γηροκομεία ή μαζί με την οικογένειά τους, καταλαβαίνει κανείς πως κάτι είναι ουτοπικό. Ο COVID-19 είναι όμως είναι νέος ιός που εμφανίστηκε πριν 2 μήνες οπότε δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για το αν αποκτάει κανείς ανοσία κατόπιν μόλυνσης και τo πόσο διαρκεί αυτή.

Σύμφωνα με τους ειδικούς τα αντισώματα που δημιουργεί ο οργανισμός απέναντι σε άλλους ιούς της οικογένειας των κορονοϊών δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, παρά μόνο μέχρι 3 μήνες² και η επαναμόλυνση είναι εφικτή³, κάτι που δείχνει πως σε εκείνη την περίπτωση κυκλοφορούν διαφορετικοί ορότυποι. Στην περίπτωση του COVID-19 υπολογίζεται πως το ποσοστό του γενικού πληθυσμού που χρειάζεται να μολυνθεί ώστε να υπάρξει ανοσία αγέλης είναι 60% σύμφωνα με την βρετανική κυβέρνηση, η οποία ισχυρίζεται πως έτσι θα αποφύγουν ένα δεύτερο χειρότερο κύμα πανδημίας τον επόμενο χειμώνα που ενδεχομένως να είναι ακόμα πιο σοβαρό.

Τι θα συμβεί όμως αν νοσήσει το 60% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου;

Υπολογίζεται με βάση τις εκτενείς μελέτες από την Κίνα πως το 80% όσων νοσήσουν εμφανίζουν ήπια συμπτώματα, αλλά η ζωή του υπόλοιπου 20% δηλαδή περίπου 6 εκατομμυρίων μπαίνει σε κίνδυνο και το NHS απειλείται με κατάρρευση⁴. Το σύστημα υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου είναι στα όριά του, με προσωπικό που εργάζεται υπερωρίες, μεγάλες είναι οι ελλείψεις σε κλίνες και ραντεβού κλείνονται μετά από αρκετούς μήνες ακόμα και για σοβαρά περιστατικά. Διαθέτει μόλις 6.6 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ανά 100.000 κατοίκους, δηλαδή 4.356 συνολικά, ενώ πολλές από αυτές είναι ήδη κατειλημμένες υπό φυσιολογικές συνθήκες. Κατά συνέπεια στο καλύτερο δυνατό σενάριο το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς μόνο 100.000 περιστατικά συνολικά, όπου τα 5,000 θα χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ. Αυτό καθώς το 5% όσων κολλήσουν υπολογίζεται πως θα νοσήσουν πολύ βαριά και θα χρειαστούν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, οπότε ακόμα και αν κολλήσει «μόνο» 1 εκατομμύριο θα χρειαστούν νοσηλεία οι 50.000, συνεπώς χιλιάδες άνθρωποι καταδικάζονται στον θάνατο εξαιτίας της απουσίας υποδομών υγείας. Αυτό ουδόλως απασχολεί τον Βρετανό πρωθυπουργό καθώς το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες για την οικονομία της χώρας του αποφεύγοντας την λήψη μέτρων όπως το κλείσιμο επιχειρήσεων και ο περιορισμός των μεταφορών. Δυστυχώς έχει την υποστήριξη κάποιων επιστημόνων που αδιαφορούν για τα επιστημονικά δεδομένα και τις ανθρώπινες ζωές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια γιατρός που με άρθρο της στην για κάποιους προοδευτική εφημερίδα Guardian με τίτλο «Δεν μπορούμε να σιχαινόμαστε τον θάνατο. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους χειρότερούς μας φόβους» καλεί τους ασθενείς, τις οικογένειές τους και τους γιατρούς να προετοιμαστούν για το αναπόφευκτο καθώς ο ιός εξαπλώνεται στον πληθυσμό! Χαρακτηρίζει τον θάνατο αναπόδραστο, περιγράφει την νοσηλεία ηλικιωμένων σε μονάδες εντατικής θεραπείας σαν κάτι το μάταιο και αχρείαστο και θέτει στον αναγνώστη το ερώτημα αν η μητέρα του που πλησιάζει τα 80 θέλει ένα κρεβάτι σε ΜΕΘ! Συνεχίζοντας υποστηρίζει πως η νοσηλεία σε ΜΕΘ μπορεί να αφήσει σοβαρά κατάλοιπα στην υγεία και χαρακτηρίζει μερικά προβλήματα άλυτα, καθώς μερικές ασθένειες είναι ανίατες και η νοσηλεία απλά μεγεθύνει το κακό. Στο τέλος του άρθρου βέβαια καταλήγει πως ανεξάρτητα από την ηλικία νοιάζεται για κάθε ασθενή⁵!

Φυσικά ο COVID-19 έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα μέτρα και η εξάπλωση της πανδημίας περιορίζεται με συνέπεια την ελαχιστοποίηση των απωλειών. Το παράδειγμα της Κίνας έδειξε πως κατόπιν σοβαρών μέτρων καραντίνας των περιοχών που βρέθηκαν στο επίκεντρο σε συνδυασμό με μαζικό έλεγχο για κρούσματα η πανδημία μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο. Ενώ ο ρυθμός μετάδοσης Ro (δηλαδή το πόσα άτομα θα κολλήσει κατά μέσο όρο ένας ασθενής) στην Wuhan, την επαρχία της Κίνας που ξεκίνησε η πανδημία, ήταν 3,86 μετά από τις δραστικές παρεμβάσεις των αρχών έπεσε στο 0,32 σταματώντας ουσιαστικά την εξάπλωση του ιού πριν φτάσει σε ακόμα μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού⁶. Xαρακτηριστικό της επιτυχίας των μέτρων που πήρε η Κίνα είναι ότι ανάφερε 25 νέα κρούσματα χτες και 10 θανάτους, ενώ ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων και θανάτων από το ξεκίνημα της κρισης στην ασιατική υπερδύναμη είναι 80,849 και 3,199 θάνατοι⁷. Δηλαδή η εξάπλωση έχει ουσιαστικά φρενάρει, την στιγμή που η Ιταλία αναφέρει κάθε μέρα τριψήφιους αριθμούς θανάτων και αρκετές εκατοντάδες νέα κρούσματα. Η Ιταλία άργησε πολύ να πάρει τα οποιαδήποτε μέτρα, μολύνθηκαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι και το σύστημα υγείας έχει φτάσει στα όριά του. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται πως μετά την επιβολή των αυστηρών μέτρων στην Κίνα έσπασε η εκθετική αύξηση τόσο των κρουσμάτων όσο και των θανάτων και συντελέστηκε αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «ίσιωμα της καμπύλης». Το ίδιο συνέβη και στην Ν.Κορέα που ακολουθεί παρόμοια πολιτική μαζί με μαζικά τεστ για έγκαιρο εντοπισμό νέων κρουσμάτων. Αντίθετα οι υπόλοιπες χώρες άργησαν να πάρουν μέτρα και αυτά παραμένουν ελλιπή με αποτέλεσμα η εκθετική αύξηση να συνεχίζεται.

Εικόνα από διαδραστικό γράφημα https://andrecalerovaldez.shinyapps.io/CovidTimeSeries/ παρουσιάζει σε ένα λογαριθμικό γραμμικό μοντέλο τα κρούσματα και τους θανάτους σε Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ν.Κορέα και ΗΠΑ

.

Παραφράζοντας τον επιδημιολόγο καθηγητή William Hanage του πανεπιστημίου του Harvard που αρθρογράφησε σχετικά στον Guardian, η στρατηγική του ΗΒ μοιάζει με κάποιον που βλέπει το σπίτι του να καίγεται, και αντί να την σβήσει ρίχνει βενζίνη στην φωτιά. Χαρακτηριστικά αναφέρει πως δεν πίστευε στα αυτιά του όταν άκουσε το σχέδιο της βρετανικής κυβέρνησης, ενώ είναι ξεκάθαρος πως η κυβέρνηση οφείλει να προστατεύσει τους πολίτες, να διαχειριστεί την πανδημία με σκοπό να περιορίσει την εξάπλωσή της κατά το δυνατόν και αυτό γίνεται μόνο με εφαρμογή μέτρων καραντίνας με εξασφάλιση της αμοιβής όσων ασθενήσουν, και την εφαρμογή της κοινωνικής απομάκρυνσης στον μέγιστο δυνατό βαθμό⁸. Στο ίδιο μήκος κύματος εκατοντάδες επιστήμονες από όλα τα βρετανικά πανεπιστήμια που ζητούν την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων και κατηγορούν την κυβέρνηση πως βάζει τις ανθρώπινες ζωές σε ρίσκο.

Φυσικά όλα αυτά τα γνωρίζει πολύ καλά η βρετανική κυβέρνηση αλλά δεν δίνει δεκάρα για τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες και επιλέγει συνειδητά να θυσιάσει χιλιάδες ζωές προκειμένου να περιορίσει την οικονομική ζημιά που θα έφερνε επιβράδυνση της παραγωγής και επιβολή μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας. Να κρατήσουμε υπόψιν μας πως αυτοί που σήμερα θεωρούν τους ηλικιωμένους βασανισμένες υπάρξεις και περιττό βάρος για την κοινωνία, αύριο δεν θα διστάσουν να πουν τα ίδια για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και τους μακροχρόνια ανέργους.

Σπύρος Μερκούρης

Εικόνα από Sky News

Υποσημειώσεις

1. https://www.cell.com/trends/immunology/comments/S1471-4906(15)00249-5#articleInformation

2. https://www.sciencemediacentre.org/expert-comments-about-herd-immunity/

3. https://www.businessinsider.com/wuhan-coronavirus-risk-of-reinfection-2020-2

4. https://www.wired.co.uk/article/herd-immunity-uk-coronavirus-robert-peston

5. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/14/talk-about-death-coronavirus-covid-19-nhs-doctors-patients

6. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.03.20030593v1

7. https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries

8. https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/mar/15/epidemiologist-britain-herd-immunity-coronavirus-covid-19

9. https://www.bbc.com/news/science-environment-51892402