Πανδημία COVID-19: «Ηθικές» (και ανήθικες) προσεγγίσεις για την προτεραιότητα στο εμβόλιο
Τα φαρμακευτικά μονοπώλια δεν παρασκευάζουν φάρμακα για το καλό των ανθρώπων, αλλά για το κέρδος που βγάζουν από την πώλησή τους. Αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχουν ακόμη φάρμακα για μια πλειάδα σπάνιων ασθενειών, που αφορούν μικρό αριθμό νοσούντων. Έτσι λειτουργεί το καπιταλιστικό σύστημα, που παρουσιάζεται ως το απαύγασμα του ανθρώπινου πολιτισμού.
Είναι γνωστή η τακτική των κυβερνήσεων με την προπαραγγελία εμβολίων για την αντιμετώπιση του νέου κορονοϊού, από μία ή περισσότερες εταιρείες, η επιδίωξη ακόμη και της αποκλειστικότητας στη χρήση τους, η επιδίωξη της πρωτιάς στην παρασκευή εμβολίου από μια χώρα ή εταιρεία, η διασπορά βάσιμων ή αβάσιμων αμφιβολιών για το εμβόλιο του αντιπάλου στην αρένα των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Αλλωστε, αν δεν προπαρήγγελλαν οι κυβερνήσεις εμβόλια, είτε αυτά αποδειχτούν αποτελεσματικά είτε όχι, τότε τα φαρμακευτικά μονοπώλια δεν θα έκαναν την απαραίτητη έρευνα για την παρασκευή τους. Γιατί τα φαρμακευτικά μονοπώλια δεν παρασκευάζουν φάρμακα για το καλό των ανθρώπων, αλλά για το κέρδος που βγάζουν από την πώλησή τους. Αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχουν ακόμη φάρμακα για μια πλειάδα σπάνιων ασθενειών, που αφορούν μικρό αριθμό νοσούντων. Ετσι λειτουργεί το καπιταλιστικό σύστημα, που παρουσιάζεται ως το απαύγασμα του ανθρώπινου πολιτισμού.
Τώρα έχουν αρχίσει συζητήσεις για το πώς θα πρέπει να μοιραστούν τα εμβόλια: Ποιες χώρες να τα πάρουν πρώτες; Θα πρέπει στο μοίρασμα μεταξύ των χωρών να ληφθεί υπόψη η κατά προτεραιότητα κάλυψη των λεγόμενων «απαραίτητων εργαζομένων», των φτωχών, των μειονοτήτων, των νέων ή των ηλικιωμένων; Είναι καλύτερα να δοθεί προτεραιότητα στην ποσότητα των ανθρώπινων ζωών που θα σώσει ένα εμβόλιο, ή στην ποσότητα των ανθρωποετών* που θα σωθούν;(!)
Ετσι, ο πρώην διευθυντής βιοηθικής στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, Ζέκε Εμάνουελ, προτείνει αφού οι χώρες θέσουν την πανδημία υπό έλεγχο, να κατανεμηθούν τα εμβόλια πρώτα στις χώρες όπου είναι δυνατό να διασωθεί ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρωποετών, μετά παίρνοντας υπόψη τις αναπηρίες που μπορεί να παρεμποδίσει το εμβόλιο (αιτία απουσιών από τη δουλειά και μειωμένης απόδοσης των εργαζομένων) και τελικά την κατανομή του, ώστε να περιοριστεί η διάδοση του κορονοϊού. Το πανεπιστήμιο Βάντερμπιλντ, με τη σειρά του, παίρνει υπόψη του τη συνεισφορά και τη δυναμικότητα. Συγκεκριμένα, προτείνει οι χώρες να καταταχθούν με βάση τη δυνατότητά τους να παρέχουν υγειονομικές υπηρεσίες, τη δυνατότητά τους να χορηγήσουν το εμβόλιο και το κατά πόσο συνέβαλαν στη δοκιμή ή την ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων. Αυτές με μικρότερη ικανότητα να παρέχουν υγειονομική φροντίδα χωρίς το εμβόλιο, μεγαλύτερη ικανότητα να το διανείμουν και εφόσον βοήθησαν στη δοκιμή ή ανάπτυξη θεραπειών θα έχουν υψηλότερη βαθμολογία.
Προφανώς η …διάσωση περισσότερων ανθρωποετών καταδικάζει τους ηλικιωμένους και τους έχοντες κάποιες αναπηρίες. Και δεν λείπουν ακόμη και σκέψεις, που προτάσσουν την προστασία του εισοδήματος (τάχα όλων, αλλά στην ουσία των κερδών του κεφαλαίου, αφού οι εργαζόμενοι απολύονται, οι μισθοί τους περικόπτονται ή ζουν με προσωρινά επιδόματα πείνας) έναντι της υγείας! Λείπει από τη συζήτηση ως βάση η ισότητα όλων των ανθρώπων και η διανομή με κριτήριο να σωθούν όσο γίνεται περισσότερες ζωές. Εννοείται ότι λείπει και η πρόταση να διανεμηθούν τα εμβόλια στο κόστος, χωρίς κέρδος για τις εταιρείες.
Το ζήτημα δεν έχει να κάνει μόνο με το εμβόλιο για τον κορονοϊό, όταν υπάρξει. Είναι διάχυτη η ανησυχία των επιστημόνων για το ενδεχόμενο διπλής νόσησης από κορονοϊό και γρίπη. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση, για παράδειγμα, αποφάσισε το εμβόλιο για τη γρίπη να μη χορηγηθεί δωρεάν σε όλον τον πληθυσμό, αλλά μόνο σε όσους με διάφορα κριτήρια ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες ή είναι άνω των 60 ετών. Δηλαδή όσοι είναι 59 χρόνων δεν το χρειάζονται, άρα δεν κινδυνεύουν αν αρρωστήσουν και από γρίπη και από κορονοϊό, αλλά κινδυνεύουν και χρειάζονται το εμβόλιο όσοι είναι ένα χρόνο μεγαλύτεροι! Τελικά, το αστικό κράτος, που παρέχει αφειδώς δισεκατομμύρια σε τράπεζες και επιχειρήσεις, προσπαθώντας να διασώσει και να εξυπηρετήσει την κερδοφορία του καπιταλιστικού συστήματος, δισεκατομμύρια που βγαίνουν από τον ιδρώτα των εργαζομένων και από τον κατατεθειμένο ιδρώτα των συνταξιούχων, αυτό το κράτος κάνει …οικονομία όταν πρόκειται για τον αριθμό των εμβολίων γρίπης που θα παραγγείλει, κάνει …οικονομία όταν πρόκειται να στελεχώσει τις κλίνες ΜΕΘ, που ζητιάνεψε από τους …φιλάνθρωπους κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι πάντως έχουν εξασφαλισμένη τη ΜΕΘ σε ιδιωτική κλινική, αν την χρειαστούν.
Γι’ αυτό χρειάζεται ένα εκ θεμελίων διαφορετικό κράτος, που θα υπάρχει και θα λειτουργεί από τους εργαζόμενους για τους εργαζόμενους και θα έχει ως κίνητρο και μέτρο τις ανάγκες των ανθρώπων, όχι του κεφαλαίου. Γι’ αυτό χρειάζεται να γίνει σοσιαλιστική όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά ολόκληρη η υδρόγειος. Σε έναν τέτοιο κόσμο, οι προτεραιότητες για τα εμβόλια, μεταξύ των χωρών ή μέσα σε κάθε χώρα, δεν θα λύνονταν μονομιάς. Ωστόσο, η επίλυση προβλημάτων προσωρινής ανεπάρκειας πόρων θα γινόταν σε εντελώς άλλη βάση, με θεμέλιο την ισότητα όλων των ανθρώπων. Οχι στη βάση τού ποιος έχει φουσκωμένη και ποιος τρύπια τσέπη, όπως γίνεται σήμερα που υπάρχουν πολλές τρύπιες τσέπες, ώστε να υπάρχουν λίγες φουσκωμένες.
* Ανθρωποέτη = το γινόμενο του αριθμού ανθρώπων επί τα έτη ζωής που θα ζήσουν ακόμη, ή σε άλλες περιπτώσεις θα παρακολουθηθούν ιατρικά κ.ο.κ.
