Υποκρισία και αποπροσανατολισμός μπροστά στις πραγματικές, ταξικές αιτίες της πολύμορφης βίας σε βάρος των γυναικών

Η 25η Νοέμβρη καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Μέρα καταπολέμησης της βίας σε βάρος των γυναικών, με απόφαση του ΟΗΕ. Είναι μια μέρα που συνοδεύεται με μπόλικες δόσεις υποκρισίας και αποπροσανατολισμού από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ΝΑΤΟ – ΕΕ, από τις αστικές κυβερνήσεις και τις άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις, από θεσμούς του αστικού κράτους, όπως οι Περιφέρειες και οι δήμοι.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ σταθερά αντιπαλεύουμε την πολύμορφη βία που δέχονται οι γυναίκες, τις κοινωνικές διακρίσεις που βιώνουν, τον ρατσισμό, τις διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Αντιπαλεύουμε τα δήθεν «σύγχρονα» αντιδραστικά κοινωνικά στερεότυπα, τα κοινωνικά πρότυπα, τις κοινωνικές αντιλήψεις για τις σχέσεις μεταξύ των φύλων, που καλλιεργούνται και αναπαράγονται στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία. Οπως καταδικάζουμε και τις απαράδεκτες αναχρονιστικές, σκοταδιστικές απόψεις για το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση, που πλέον παίρνουν και τη μορφή καμπάνιας με την καθιέρωση «μέρας αγέννητου παιδιού».

Οι καταδικαστέες και απαράδεκτες συμπεριφορές απέναντι στις γυναίκες, που φτάνουν μέχρι την ενδοοικογενειακή βία, τη σεξουαλική παρενόχληση, το βιασμό, τα φαινόμενα και τις πρακτικές που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών, όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, οι καταναγκαστικές στειρώσεις ή εκτρώσεις, οι γάμοι ανήλικων παιδιών, είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της ανισότιμης θέσης της γυναίκας στη σύγχρονη εκμεταλλευτική κοινωνία. Αφορούν το σύνολο των κραυγαλέων κοινωνικών ανισοτιμιών σε κάθε τομέα της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής, πολιτιστικής ζωής των γυναικών, περιλαμβάνοντας παλιές αλλά και νέες μορφές.

Η πολύμορφη βία σε βάρος των γυναικών δεν προκύπτει σε «κοινωνικό κενό»

Με το φωτισμό των δημόσιων κτιρίων με πορτοκαλί χρώμα, χρώμα που υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ ως δείγμα συμμετοχής στις αντίστοιχες δράσεις, με συνθήματα όπως «Ενώνουμε τη φωνή μας ενάντια στη βία» ή με το σύνθημα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της ΕΛ.ΑΣ. «Εχεις φωνή. Είμαστε δίπλα σου», επιδιώκεται να επικρατήσει «αφωνία» για τις πραγματικές, ταξικές αιτίες της πολύμορφης βίας σε βάρος των γυναικών. Οπως ανέφερε η γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, Μ. Συρεγγέλα, στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, «η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών είναι ένα φαινόμενο που δεν γνωρίζει γεωγραφικούς και ιδεολογικούς περιορισμούς, δεν έχει οικονομικούς ή κοινωνικούς περιορισμούς». Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κινήθηκε και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ε. Αγαθοπούλου, που δήλωσε σε επιστολή της πως «η βία κατά των γυναικών, η έμφυλη βία, είναι ένα πρόβλημα διαχρονικό, διατοπικό, διαταξικό, δεν γνωρίζει σύνορα, θρησκείες και φυλές».

Ομως η σωματική, λεκτική, ψυχολογική ή όποια άλλη μορφή βίας υφίστανται οι γυναίκες δεν προκύπτει σε κοινωνικό «κενό». Οι γυναίκες σήμερα βιώνουν τη βία των αντιλαϊκών πολιτικών που ασκούν οι αστικές κυβερνήσεις, τόσο η σημερινή της ΝΔ όσο και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η ΕΕ. Βιώνουν την εργοδοτική βία και την κρατική καταστολή όταν αγωνίζονται για τα σύγχρονα δικαιώματά τους στην εργασία, στη μόρφωση, στην κοινωνική προστασία της μητρότητας, στην Κοινωνική Ασφάλιση. Ζουν τον εφιάλτη της ανεργίας και των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων. Εργάζονται χωρίς Συλλογικές Συμβάσεις και δικαιώματα, πολλές χωρίς να δικαιούνται άδεια μητρότητας και επιδόματα. Αλλες βιώνουν τη βία της απόλυσης λόγω εγκυμοσύνης.

Σε αυτήν την εργασιακή ζούγκλα καταγράφονται περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και στο χώρο εργασίας. Πλέον, με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ψηφίστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και διατηρήθηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ, απαλείφθηκε ακόμα και η κατώτατη ποινή για τη σεξουαλική παρενόχληση εργαζόμενων γυναικών από εργοδότη, δηλαδή από άτομο «που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος την ανάγκη ενός προσώπου να εργαστεί», ρίχνοντας «στα μαλακά» τους ενόχους (άρθρο 337).

Κάτω από αυτές τις οικονομικές – κοινωνικές συνθήκες, οι γυναίκες δυσκολεύονται περισσότερο να σταθούν ανεξάρτητες οικονομικά και να μην εγκλωβίζονται παρά τη θέλησή τους σε διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις παθογόνες και προβληματικές, επικίνδυνες για τις ίδιες και τα παιδιά τους. Αυτό δεν σημαίνει παραγνώριση της ατομικής ευθύνης των ενόχων, που πρέπει να αποδοθεί από τη Δικαιοσύνη.

Οπως επισημαίνεται από τα στοιχεία του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), «από το 2012 μέχρι το 2019, έχουν εξυπηρετηθεί από τα συμβουλευτικά κέντρα 26.500 γυναίκες. Πρόκειται στην πλειοψηφία τους για Ελληνίδες, σε ποσοστό 82%, δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, έγγαμες με παιδιά, ηλικίας 36 έως 45 ετών, στις οποίες ασκήθηκε βία από τον σύζυγο – σύντροφο με τον οποίο συνοικούν ή συνοικούσαν». Οπως προκύπτει και από τα στατιστικά στοιχεία του αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, από το 2014 έως το 2017 έχουν σημειωθεί περισσότερα από 13.700 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, όπου το 70% των θυμάτων είναι γυναίκες.

Σε αυτό το έδαφος αυξάνονται όχι μόνο τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και το ποσοστό των γυναικών που εκπορνεύονται. Ομως και σε αυτές τις περιπτώσεις οι γυναίκες μένουν χωρίς έστω στοιχειώδη νομική προστασία, αφού με τον νέο Ποινικό Κώδικα οι μαστροποί διώκονται μόνο βάσει του άρθρου 323Α για την «εμπορία ανθρώπων», εφόσον δηλαδή αποδειχθεί ότι υπάρχει κακοποίηση. Οπότε αν θεωρηθεί ότι υπάρχει «συναίνεση» της γυναίκας, δεν υπάρχει καν δίωξη.

Η βία των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης για τις γυναίκες πρόσφυγες και τα παιδιά τους

Οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με τη βία των ιμπεριαλιστικών πολέμων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ. Αφήνουν την κόλαση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων για να βρεθούν στα κολαστήρια των hot spots τύπου Μόριας, εκτεθειμένες στα κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων (trafficking) και σε κάθε είδους κινδύνους. Με βάση τα στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2018, το 34% των προσφύγων και μεταναστών που ήρθαν στην Ελλάδα είναι γυναίκες, το 12% ανήλικες, συνολικά το 70% των προσφύγων στη χώρα είναι γυναίκες και παιδιά.

Μόνο υποκριτικό είναι το ενδιαφέρον της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ, όπως και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ, για την προστασία των γυναικών προσφύγων, όταν η ελληνική κυβέρνηση συμμετέχει ενεργά στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ, όταν δίνει το 2% του ΑΕΠ το χρόνο για τους εξοπλισμούς της δολοφονικής μηχανής του ΝΑΤΟ, που σκορπάει τον πόλεμο και την προσφυγιά. Οταν στηρίζει την απαράδεκτη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, μαζί με τον αντιδραστικό Κανονισμό του Δουβλίνου, εμποδίζοντας τους πρόσφυγες να φτάσουν στις χώρες πραγματικού προορισμού τους.

Μάλιστα η κυβέρνηση της ΝΔ, συνεχίζοντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, διαμορφώνει ένα ακόμα πιο αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο. Τα μέτρα που ανακοίνωσε ενισχύουν ακόμα περισσότερο τον εγκλωβισμό και την καταστολή των αιτούντων άσυλο, όπως και την ταλαιπωρία του ντόπιου πληθυσμού. Οι σχεδιασμοί τους αφορούν τη διαμόρφωση τεράστιων στρατοπέδων συγκέντρωσης στα νησιά, δηλαδή hot spots τύπου Αμυγδαλέζας, χωρητικότητας άνω των 5.000 ανθρώπων το καθένα. Αυτό είναι το γόνιμο έδαφος πάνω στο οποίο οι γυναίκες πρόσφυγες και τα παιδιά τους βρίσκονται εκτεθειμένοι στο ρατσισμό, στις ξενοφοβικές αντιδράσεις.

Ουσιαστικά μέτρα κρατικής προστασίας των κακοποιημένων γυναικών και όχι προγράμματα με ημερομηνία λήξης

Η βία σε βάρος των γυναικών δεν αντιμετωπίζεται ριζικά μόνο με την αναγκαία ενημέρωση και αποφασιστική καταδίκη των περιστατικών που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών, αλλά χρειάζεται να συνοδεύεται με μέτρα κρατικής ευθύνης για την ολόπλευρη στήριξη των θυμάτων (νομική, οικονομική, κοινωνική). Παραβλέποντας όλα αυτά, κυβέρνηση και ΕΕ αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών με κριτήριο το «κόστος» για το κράτος, για την εργοδοσία.

Η ουσιαστική κοινωνική προστασία κάθε γυναίκας δεν μπορεί να εξασφαλιστεί όσο οι κυβερνήσεις διαχρονικά, όπως η σημερινή της ΝΔ, επαφίενται στα ευρωπαϊκά κονδύλια για τις ελάχιστες και υποστελεχωμένες δομές πρόληψης και στήριξης. Στην Ελλάδα υπάρχουν μόλις 63 δομές (συμβουλευτικά κέντρα, ξενώνες) και η γραμμή SOS 15900, οι οποίες λειτουργούν με χρηματοδότηση από τα προγράμματα της ΕΕ και με εργαζόμενες και εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Δηλαδή, λειτουργούν με χρηματοδότηση και προσωπικό με «ημερομηνία λήξης». Μόνο το 2018 σε αυτές τις δομές απευθύνθηκαν 5.195 γυναίκες, εκ των οποίων οι 286 φιλοξενήθηκαν στους ξενώνες.

Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ πριν όσο και τώρα η ΝΔ επιδιώκουν να περιορίσουν την κρατική ευθύνη για τη μέριμνα και τη χρηματοδότηση των ελάχιστων αυτών υποδομών, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο για τη δραστηριότητα πάσης φύσης ΜΚΟ, που χρηματοδοτούνται αδρά από τα ευρωπαϊκά προγράμματα.

Οσοι νόμοι και αν ψηφιστούν, όσες διεθνείς συμβάσεις για την καταπολέμηση της βίας και αν κυρωθούν, όσα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την ισότητα των φύλων και αν καταστρωθούν, η βία θα επιβιώνει όσο παραμένουν οι παράγοντες του οικονομικού και κοινωνικού καταναγκασμού των γυναικών.

Η πάλη των εργαζομένων, του λαού, της νεολαίας ενάντια στις κοινωνικές διακρίσεις και σε κάθε κοινωνική ανισότητα είναι η καλύτερη ασπίδα προστασίας της γυναίκας. Γιατί βάζει στο στόχαστρο τις ταξικές αιτίες που γεννούν τη βία, την καταπίεση και εκμετάλλευση. Σήμερα, κάθε γυναίκα χρειάζεται να δυναμώσει την οργάνωση της πάλης για την ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, διεκδικώντας από το κράτος μέτρα πρόληψης και στήριξης των κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους.

Ριζοσπάστης