Υπουργείο Μετανάστευσης: Το πιο σύντομο ανέκδοτο

Από τότε που διορίστηκε η κυβέρνηση της ΝΔ, ένα από τα λίγα σημεία στα οποία έκανε κριτική η αξιωματική αντιπολίτευση ήταν ότι καταργήθηκε το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Μάλιστα, όταν αποφασίστηκε να επανέλθει το συγκεκριμένο Υπουργείο, οι ΣΥΡΙΖΑιοι ένιωθαν δικαιωμένοι για την κριτική τους. Ωστόσο, το Υπουργείο Μετανάστευσης, τόσο επί ΣΥΡΙΖΑ όσο –κυρίως- επί ΝΔ είναι μια ντροπή, ένα όνειδος, μια κατάμουτρη προσβολή, ένας φθηνός γλωσσικός εξωραϊσμός μιας θλιβερής πραγματικότητας.

Ήταν το Υπουργείο της Τασίας Χριστοδουλοπούλου, όταν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες «λιάζονταν». Ήταν το Υπουργείο που θα έκλεινε την Αμυγδαλέζα που επί ημερών του μεγάλωσε και οι συνθήκες εκεί μέσα έγιναν χειρότερες. Ήταν το Υπουργείο του τεχνοκράτη-ακτιβιστή Μουζάλα, ο οποίος έγινε γερμανότερος των γερμανών όσο υπηρετούσε σε αυτό. Ήταν το Υπουργείο Εγκλωβισμού στα νησιά, αφού όσο υπήρχε, υπογράφηκε η κατάπτυστη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας. Ήταν το Υπουργείο στο οποίο κανένα πραγματικό σχέδιο δεν υπήρχε, παρά μόνο μια συγκυριακή αντιμετώπιση της όποιας πραγματικότητας, πάντα με γνώμονα τη θέση της Ελλάδας στο διεθνές και ευρωπαϊκό στερέωμα. Με απλά λόγια ήταν το Υπουργείο που καλούνταν να εφαρμόσει όλες τις πολιτικές που αποφασίζονταν στην κεντρική Ευρώπη και γίνονταν εθνική πολιτική. Ήταν το Υπουργείο που όσο υπήρχε άνοιξαν οι Μόριες, οι ΒΙΑΛ, το κολαστήριο του ΚΥΤ στη Σάμο. Επί ημερών του υπήρχαν πολλές καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις στον Έβρο, βασανιστήρια ανθρώπων που περνούσαν τα σύνορα. Επί ημερών του πτώματα ξεβράζονταν στον ποταμό Έβρο ή στο Αιγαίο. Ήταν επίσης το Υπουργείο των πρώτων εξώσεων αναγνωρισμένων προσφύγων.

Μέχρι που καταργήθηκε και σκεφτήκαμε ότι τουλάχιστον δεν θα προσποιούμαστε πια ότι έχουμε μεταναστευτική πολιτική. Η αρχική ενσωμάτωσή του στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήταν κυνικά ειλικρινής. Έτσι κι αλλιώς το μεγαλύτερο μέρος της μεταναστευτικής πολιτικής αυτής της χώρας ασκείται από την Αστυνομία. Ξύλο, έλεγχοι, συλλήψεις, διοικητικές κρατήσεις. Και δώσ’ του κλάμα και οδυρμός από τους ΣΥΡΙΖΑιους, ότι χάσαμε το Υπουργείο και πλέον δεν θα έχουμε μεταναστευτική πολιτική. Όμως εκεί που νόμιζες ότι τα έχεις δει όλα, τις πρώτες εβδομάδες της νέας κυβέρνησης, να σου ο Χρυσοχοϊδης στη Μόρια, στην οποία είχαν στολίσει τα συρματοπλέγματα με λουλούδια να να γράφουν ωραία στις κάμερες, να τα βρίσκει όλα ωραία. Δώσανε και δύο αργομισθίες στο Δοξιάδη και μια άλλη δικιά τους -που δεν θυμάμαι τώρα πώς τη λένε -για να κάνουν πως ασχολούνται με τα ασυνόδευτα και όλα καλά. Μέχρι που άρχισαν οι ροές να αυξάνονται, να πιέζεται η ΝΔ στα νησιά και όπου αλλού προσπαθούσε να στριμώξει πρόσφυγες και για να υπάρχει κάποιος να φάει το χρέωμα όταν οι ψεκασμένοι ψηφοφόροι της που πίστεψαν ότι η ΝΔ θα διώχνει πρόσφυγες δουν ότι αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει, ως εκ θαύματος επανέρχεται το Υπουργείο και διορίζεται σε αυτό ο Μηταράκης. Δικαιωθήκαμε φώναζαν οι Βίτσες, οι Μπαλάφες και οι Φίληδες. Χρειαζόταν Υπουργείο επαναλάμβανε ο Τσίπρας σε κάθε ευκαιρία.

Και αρχίζει να λειτουργεί το Υπουργείο και τα χαστούκια είναι απανωτά. Το αξεπέραστο ήρθε νωρίς με την φαεινή ιδέα να μπει θαλάσσιος φράχτης. Το ότι δεν ντράπηκε και το εκστόμισε ο Μηταράκης δεν δείχνει πόσο αναίσθητος είναι, αλλά πόσο λειτουργικά άσχετος. Κάτι που βέβαια δεν θα αργούσαμε να διαπιστώσουμε έτσι κι αλλιώς. Οι συνεχείς παρεμβάσεις του Υπουργείου είχαν ένα στόχο: να κάνουν τη ζωή των προσφύγων και μεταναστών κόλαση. Ένας υπουργός που αναλαμβάνει και αρχίζει να δηλώνει πως θα φεύγουν οι πρόσφυγες, πως θα τους επιστρέφουμε στην Τουρκία, πως θα τους απελαύνουμε, τι ακριβώς «υπουργεύει»; Είναι αυτή μεταναστευτική πολιτική; Οι νομοθετικές ρυθμίσεις για το Άσυλο ως στόχο είχαν δήθεν την γρήγορη εξέταση των αιτημάτων. Στην πραγματικότητα ο στόχος ήταν να περιορίσουν τη δυνατότητα κάποιος να λάβει διεθνή προστασία και ταυτόχρονα να δείξουν επικοινωνιακά ότι αυτοί καταφέρνουν να τα κάνουν γρήγορα ενώ παλιά κωλυσιεργούσαν. Περιληπτικά, φροντίζουν να εξετάζουν μόνο τα αιτήματα ασύλου όσων μπήκαν στην Ελλάδα το 2020, αναβάλλοντας επ’ αόριστον αυτούς που είχαν μπει μέχρι το 2019. Έτσι, λένε ότι κάποιος πλέον σε λίγες εβδομάδες ολοκληρώνει την υπόθεσή του όμως δεν λένε ότι κάποιοι παραμένουν μήνες και χρόνια χωρίς να προχωρήσουν οι δικές τους υποθέσεις. Το πιο γελοίο είναι ότι πανηγύριζαν για τις 16.000 αποφάσεις που βγήκαν τον προηγούμενο μήνα και το παρουσίαζαν ως αποτέλεσμα της πολιτικής τους, ενώ στην πραγματικότητα, εξαιτίας του lockdown, δεν γίνονταν συνεντεύξεις και οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου έγραφαν τις αποφάσεις από παλαιότερες υποθέσεις.

Φυσικά το να λέμε ότι έχουμε υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής είναι σαν να λέμε ότι στις φυλακές γίνεται σωφρονισμός. Θα ήταν το πιο σύντομο ανέκδοτο, αλλά δυστυχώς το ζήτημα δεν προσφέρεται για αστεία. Αντιμεταναστευτική και αντιπροσφυγική πολιτική έχουμε. Έχουμε ξεπεράσει προ πολλού τα όρια της ανθρωπιάς. Στα νησιά στοιβάζονται δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι χωρίς πρόσβαση σε νερό ή στέγη. Το υπουργείο χαίρεται για αυτό, καθώς ελπίζει ότι όσοι βρίσκονται στη Μόρια, θα πάρουν τηλέφωνο τους δικούς τους να τους πούνε να μην έρθουν εδώ. Καταργείται στην πράξη κάθε προστασία που προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο, καθώς οι αιτούντες άσυλο σχεδόν αποκλείονται από κάθε νομική προστασία. Οι εργαζόμενοι στο προσφυγικό είναι «καταζητούμενοι» από κάθε φασίστα που τους χρεώνει ότι είναι υπάλληλοι του Σόρος και αυτοί φέρνουν εδώ τους πρόσφυγες. Φυσικά το Υπουργείο καμία ενέργεια δεν έχει κάνει για την προστασία τους. Οι κάτοικοι των νησιών αντιμετωπίστηκαν με ωμή αστυνομική βία όταν διαμαρτυρήθηκαν για το άνοιγμα νέων δομών στα νησιά. Το τελευταίο επεισόδιο της αντιμεταναστευτικής πολιτικής του Υπουργείου γράφεται τώρα, με το πέταγμα έξω από τις δομές ή τα διαμερίσματα, όλων εκείνων που αναγνωρίστηκαν ως πρόσφυγες. Αυτό το τελευταίο είναι το αναμμένο σπίρτο στη μπαρουταποθήκη.

Όλα τα παραπάνω, και πολλά, πάρα πολλά ακόμα που δεν χωράνε σε ένα κείμενο, συμβαίνουν κατά την ύπαρξη του Υπουργείου Μετανάστευσης. Δεν έχω στόχο να απαριθμήσω τα μαργαριτάρια γιατί είναι πολλά και δεν θέλω να αδικήσω κανένα. Δεν ξέρω πόσο δικαιωμένος μπορεί να νιώθει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ που έχουμε και πάλι υπουργείο, αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως η ουσία της πολιτικής είναι η ίδια και δεν χωράει καμία αυταπάτη πως η ύπαρξη ενός υπουργείου σηματοδοτεί κάτι θετικό. Έχουμε και υπουργείο δικαιοσύνης αλλά η δικαιοσύνη αγνοείται. Και υπουργείο προστασίας του πολίτη αλλά αυτό δέρνει τους πολίτες. Και υπουργείο ανάπτυξης αλλά αναπτύσσονται μόνο τα κέρδη του κεφαλαίου. Η πολιτική όμως συμβαδίζει με τη μορφή της ως προς την αισθητική: Μια πολιτική υποτέλειας στα κελεύσματα των Ευρωπαίων επί ΣΥΡΙΖΑ ασκούνταν από αντίστοιχης αισθητικής πολιτικούς. Σήμερα, μια απάνθρωπη, ρατσιστική, αντιδημοκρατική πολιτική θα μπορούσε να εκφράζεται από γκροτέσκ, ακροδεξιές, αντιαισθητικές πολιτικές υπάρξεις, τόσο κάτω από την ταμπέλα ενός υπουργείου, όσο και όχι. Φτάσαμε στο σημείο να μη μοιάζει παράταιρο το ότι διορίζουν φασίστες ως διοικητές σε ΚΥΤ.

Δεν θα ξανακλείσω ένα κείμενο λέγοντας ότι ο μόνος δρόμος είναι η αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Αυτό πια μοιάζει χαμένη υπόθεση. Σχεδόν μόνοι τους είναι οι άνθρωποι αυτοί. Δυστυχώς πια η αλληλεγγύη είναι η εξαίρεση. Το μόνο που μπορούμε πια να σώσουμε είναι όσο περισσότεροι γίνεται να μπορέσουμε να παραμείνουμε άνθρωποι.