Άπτον Σίνκλερ – Ανατέμνοντας τη ζούγκλα του αμερικανικού καπιταλισμού.
Το έργο του είχε τέτοια απήχηση που το σχολίασε ακόμα και ο Λένιν, χαρακτηρίζοντας το συγγραφέα «Σοσιαλιστή χωρίς θεωρητική κατάρτιση».
Συμπληρώνονται σήμερα 50 χρόνια από το θάνατο του Άπτον Σίνκλερ, ενός πρωτοπόρου της αμερικανικής σοσιαλιστικής και καταγγελτικής λογοτεχνίας, που ανέδειξε με διεισδυτικό τρόπο τη σκοτεινή πλευρά της καπιταλιστικής «απογείωσης» των ΗΠΑ από τις αρχές του 20ου αιώνα κι εξής. Το έργο του είχε τέτοια απήχηση που το σχολίασε ακόμα και ο Λένιν, χαρακτηρίζοντας το συγγραφέα «Σοσιαλιστή χωρίς θεωρητική κατάρτιση».
Γεννημένος στις 20 Σεπτέμβρη 1878 από γονείς πτωχευμένους αριστοκράτες του αμερικανικού Νότου, έζησε από νωρίς τις ακραίες κοινωνικές αντιθέσεις των ΗΠΑ. Οι γονείς του είχαν μείνει πάμπτωχοι και ο πατέρας του ήταν αλκοολικός, αντιθέτως οι παππούδες του στη Νέα Υόρκη ήταν εύποροι και συναναστρέφονταν κύκλους της υψηλής κοινωνίας. Για να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια έγραφε φτηνά μυθιστορήματα, ανέκδοτα και διηγήματα για τον τύπο.
Το αποκαλυπτικό του μυθιστόρημα «Η ζούγκλα» που κυκλοφόρησε στο σοσιαλιστικό περιοδικό Appeal to Reason to 1905, αφού δεν έβρισκε εκδότη ως και το 1906, έκανε το συγγραφέα γνωστό σε όλες τις ΗΠΑ. Με επίκεντρο τη ζωή Λιθουανών μεταναστών στην Αμερική, Ο Σίνκλερ περιγράφει νατουραλιστικά τις απάνθρωπες συνθήκες στα σφαγεία του Σικάγο. Ο μεγάλος Τζακ Λόντον χαρακτήρισε τη «Ζούγκλα» ως «Η καλύβα του μπαρμπά – Θωμά της μισθωτής σκλαβιάς». Το βιβλίο προκάλεσε τέτοια αίσθηση, που ψηφίστηκε ειδικός νόμος για τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και την αύξηση των αμοιβών στα σφαγεία, που είχε όμως μόνο παροδική διάρκεια. Ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Θίοντορ Ρούζβελτ χαρακτήρισε τον ίδιο κι άλλους συγγραφείς και δημοσιογράφους που καταπιάνονταν με κοινωνική κριτική ως «muckrackers», δηλαδή ως «δυσφημιστές» της αμερικανικής κοινωνίας.
Το βιβλίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και το 1914 έγινε ταινία με συμμετοχή του ίδιου. Ο κινηματογράφος εξάλλου τον προσήλκυσε κι άλλες φορές στη ζωή του, με πιο αξιομνημόνευτη τη συνεργασία του με το μεγάλο Σοβιετικό σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν στις αρχές της δεκαετίας του ΄30 για το “Que Viva Mexico”.
Επηρεασμένος από τις ιδέες του ουτοπικού σοσιαλισμού, χρησιμοποίησε μέρος των εσόδων από τα βιβλία του για να χρηματοδοτήσει μια κομμούνα κοντά στο Νιου Τζέρσεϋ, η οποία ωστόσο διαλύθηκε μετά από τέσσερις μήνες από φωτιά, πιθανόν αποτέλεσμα εμπρησμού για πολιτικούς λόγους.
Το ανατρεπτικό περιεχόμενο των έργων του καθώς και η προσωπική πολιτική του δράση εξανάγκαζαν συχνά τον Σίνκλερ να εκδίδει μόνος του τα βιβλία του στις ΗΠΑ, τα οποία στην Ευρώπη ωστόσο διαδίδονταν με καταιγιστικούς ρυθμούς. Σημαντικά έργα του είναι μεταξύ άλλων «Ο βασιλιάς Άνθρακας» που πραγματεύεται τη μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων του Κολοράντο το 1913, το Brass Check που στηλιτεύει τις δημοσιογραφικές πρακτικές του κίτρινου τύπου με προεξάρχοντα το συντηρητικό εκδότη Χιρστ, αλλά και το μυθιστόρημα Oil! με θέμα τις αδίστακτες πρακτικές των μεγιστάνων του πετρελαίου, που αργότερα έγινε βάση για τη βραβευμένη με όσκαρ ταινία του Πωλ Τόμας Άντερσον «There will be blood» (2007).
Ο Σίνκλερ κατέβηκε πολλές φορές υποψήφιος με το σοσιαλιστικό κόμμα των ΗΠΑ ήδη από το 1906 και τελευταία φορά το 1930, τόσο για το κογκρέσο όσο και για τη γερουσία ή ως κυβερνήτης της Καλιφόρνιας.
Το 1934 πέρασε στους δημοκρατικούς, κατεβαίνοντας ως υποψήφιος κυβερνήτης της Καλιφόρνιας με την πλατφόρμα “EPIC”(End Poverty in California) που περιείχε μια σειρά μέτρων κρατικού παρεμβατισμού και ανακούφισης της φτώχειας στα πλαίσια της πολιτικής του Νιου Ντηλ του Φραγκλίνου Ρούζβελτ. Ο Σίνκλερ έχασε μετά από μια υστερική καμπάνια των κυρίαρχων ΜΜΕ, επιχειρηματικών ομίλων, ακόμα και των χολιγουντιανών στούντιο κατά της υποψηφιότητάς του, παρουσιάζοντας το συγγραφέα ως κομμουνιστή. Παρότι έλαβε πολλές ψήφους, έχασε τελικά από τον ρεπουμπλικανό ανθυποψήφιο. Ο ίδιος έλεγε για την ήττα του αργότερα, το 1951: «Ο αμερικανικός λαός δέχεται το σοσιαλισμό, αλλά όχι την ταμπέλα. Το απέδειξα με βεβαιότητα στην περίπτωση του EPIC. Κατεβαίνοντας ως σοσιαλιστής πήρα 60.000 ψήφους, κατεβαίνοντας με σύνθημα «Τέλος στη φτώχεια στην Καλιφόρνια» πήρα 879.000».
Ο ίδιος δήλωνε σοσιαλιστής ως το τέλος της ζωής του, ενώ όντας ήδη στο Δημοκρατικό Κόμμα, δημοσίευσε το 1938 φυλλάδιο κριτικής υπεράσπισης της ΕΣΣΔ, μετά από ανοιχτή επιστολή που του απηύθυνε αντισοβιετικός δημοσιογράφος και ανταποκριτής στη Μόσχα, όπου μεταξύ άλλων απορρίπτει την κατηγορία περί «χυδαίων δημόσιων δικών», υποστηρίζοντας ότι πράγματι υπήρχαν πράκτορες στη χώρα.
Έγινε εκ νέου δημοφιλής στην Αμερική με τη σειρά «Λάνι Μπάντ» που περιλαμβάνει 11 μυθιστορήματα γύρω από έναν αντιφασίστα ήρωα τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά τον πόλεμο υπήρξε υποστηρικτής του αφοπλισμού, και συνέχισε να γράφει, ενώ το 1962 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του. Έφυγε από τη ζωή σε γηροκομείο σαν σήμερα το 1968.
