Διακήρυξη της Καθαυτής Λέξης

Η ”Διακήρυξη της Καθαυτής Λέξης” κυκλοφόρησε σε φυλλάδιο το καλοκαίρι του 1913. Οδήγησε στη δημιουργία της θεωρίας της υπέρλογης γλώσσας που αποτυπώθηκε και σε μεταγενέστερα βιβλία του Κρουτσιόνιχ.

Η ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΔΕΝ ΠΡΟΦΤΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΕΚΕΙΝΟΥ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ. Συνεπώς ο καλλιτέχνης είναι ελεύθερος να εκφραστεί όχι μόνο στην κοινή αλλά και στην προσωπική γλώσσα (ο δημιουργός είναι άτομο ξεχωριστό), όπως και σε μια γλώσσα χωρίς ορισμένο σημαινόμενο (μη παγιωμένο), σε μια υπέρλογη γλώσσα. Η κοινή γλώσσα δεσμεύει, η ελεύθερη επιτρέπει πληρέστερη έκφραση.

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΙΩΝΙΑ ΝΕΟΣ. Ο καλλιτέχνης έχει δει τον κόσμο με τρόπο νέο και σαν τον Αδάμ δίνει τα δικά του ονόματα στα πράγματα. Ο οίνος είναι ωραίος, αλλά η λέξη «οίνος» έχει λεκιαστεί και «βιαστεί». Για τον λόγο αυτό αποκαλώ τον οίνο «ίο». Η αρχική καθαρότητα αποκαταστάθηκε. Τα σύμφωνα  παριστάνουν καθημερινότητα, εθνικότητα, βάρος, τα φωνήεντα το αντίθετο: ΜΙΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Ιδού ένα ποίημα αποτελούμενο αποκλειστικά από φωνήεντα.

ο ε α

ι ε ε ι

α ε ε Ε

 Ένας στίχος παρουσιάζει (ασυνείδητα) αλληλουχία φωνηέντων και συμφώνων. ΑΥΤΗ Η ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΕΤΑΒΛΗΘΕΙ. Είναι προτιμότερο να αντικατασταθεί μια λέξη με μια ομόηχη της παρά με μια συνώνυμη. Εάν τα φωνήεντα και τα σύμφωνα αντικατασταθούν από παραστατικές γραμμές θα δημιουργούσαν έναν σχηματισμό που δεν θα μπορούσε να μεταβληθεί (παράδειγμα: III-I-I-III). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι ΑΔΥΝΑΤΟ να μεταφράσουμε μια γλώσσα σε μια άλλη· μπορεί κανείς μονάχα να μεταγράψει ένα ποίημα σε λατινικούς χαρακτήρες και να παράξει μια λέξη προς λέξη μετάφραση. Οι μεταφράσεις που υπάρχουν είναι τέτοιες· από αισθητική σκοπιά δεν είναι τίποτα παραπάνω από άχαρος βανδαλισμός. (1) Ένα νέο προφορικό σχήμα δημιουργεί καινούργιο περιεχόμενο, όχι το αντίστροφο. (6) ΕΙΣΑΓΩΝΤΑΣ ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, δημιουργώ νέο περιεχόμενο ΟΠΟΥ ΟΛΑ αρχίζουν να ολισθαίνουν (οι συμβάσεις του χρόνου, του χώρου). (7) Στην τέχνη μπορεί να υπάρχουν ανεπίλυτες παραφωνίες, άσχημες  στ’ αυτιά, καθώς υπάρχει παραφωνία στην ψυχή μας με την οποία επιλύονται οι προηγούμενες. Παράδειγμα: ντουρ μπουλ σουλ, κτλ. (8) Όλα αυτά δεν στενεύουν την τέχνη, αντίθετα ανοίγουν νέους ορίζοντες.

Αλεξέι Αλεξάντερ Κρουτσιόνιχ

Πηγή: https://monoskop.org/images/9/98/Lawton_Anna_Eagle_Herbert_eds_Russian_Futurism_through_its_Manifestoes_1912-1928.pdf σελ. 67-68.