Ντάσιελ Χάμετ: Ο γενάρχης της αμερικάνικης αστυνομικής λογοτεχνίας – Πέντε βιβλία

Ο γενάρχης της αμερικάνικης αστυνομικής λογοτεχνίας Ντάσιελ Χάμετ γεννήθηκε στις 27 του Μάη 1894 στο Μέριλαντ των ΗΠΑ και έφυεγ από τη ζωή στις 10 του Γενάρη 1961, στη Νέα Υόρκη.

Μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ από το 1937, με πλούσια πολιτική δράση ο Χάμετ το 1946 εκλέγεται πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Δικαιωμάτων Νέας Υόρκης. Ανάμεσα στις υποθέσεις που αναλαμβάνει η Επιτροπή, είναι η αποφυλάκιση μ’ εγγύηση των διωκόμενων αγωνιστών (μια απ’ τις υποθέσεις ήταν η αποφυλάκιση μ’ εγγύηση δεκαέξι στελεχών της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων, της περίφημης ΟΕΝΟ, που κρατούνταν το Νοέμβρη του 1949 στο νησί Έλις έξω από τη Νέα Υόρκη).

Ο Ντάσιελ Χάμετ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο στα δεκατέσσερά του, προκειµένου να βοηθήσει οικονοµικά την οικογένειά του. Έκανε διάφορες δουλειές και κατέληξε να εργάζεται ως ιδιωτικός ντετέκτιβ στο Πρακτορείο Πίνκερτον.

Η πρώτη του αστυνοµική ιστορία, την οποία υπέγραψε µε το ψευδώνυµο Πίτερ Κόλινσον, δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Black Mask τον Οκτώβριο του 1923. Πρωταγωνιστής των αστυνοµικών µυθιστορηµάτων του που ακολούθησαν ήταν ο Κοντινένταλ Οπ, ένας αρχετυπικός ντετέκτιβ, ενώ το 1929 ο Χάµετ δηµιούργησε έναν νέο ήρωα, τον Σαµ Σπέιντ, τον πρωταγωνιστή του θρυλικού Γερακιού της Μάλτας.

Το έργο του Ντάσιελ Χάμετ «Κόκκινος θερισμός» αποτελεί βαθιά τομή στο ως τότε αστυνομικό μυθιστόρημα, για το ρεαλισμό του, για την προσήλωση του συγγραφέα στην αλήθεια της «πιάτσας» και στην κατάρριψη των μύθων του κλασικού αστυνομικού μυθιστορήματος. Η βασική συνεισφορά του Χάμετ είναι ότι τοποθετεί τη δράση, τα φονικά που τα κάνει να φαίνονται ταυτόχρονα κοινός παραλογισμός, μέσα στην κοινωνία. Βλέπει το φόνο σαν συστατικό μέρος της δηλητηριασμένης, της αθεράπευτα «φαρμακωμένης» καπιταλιστικής κοινωνίας. Άλλα έργα του είναι η «Μαύρη Μάσκα», το «Γεράκι της Μάλτας», η «Κόκκινη σφαγή», η «Κατάρα των Νταίην», «Το Γυάλινο κλειδί», ο «Αδύνατος άνθρωπος».

Το 1953, ο Ντάσιελ Χάμετ κλήθηκε να καταθέσει στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών, που πρωτοστατούσε στην αντικομμουνιστική εκστρατεία στις ΗΠΑ, διώκοντας και φυλακίζοντας κομμουνιστές και δημοκράτες. Η επιτροπή είναι γνωστή κι ως Επιτροπή Μακάρθι, μιας και σ’ αυτή προήδρευε ο παθιασμένος αντικομμουνιστής γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθι.

Ο Ντ. Χάμετ θα καταδικαστεί σε έξι μήνες φυλακή. Όταν αποφυλακίζεται είναι βαριά άρρωστος. Από το 1956 ζει αποτραβηγμένος ως το 1961 που θα φύγει απ’ τη ζωή.

Ακολουθεί μια συνοπτική παρουσίαση πέντε έργων του, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο:

Είπε με τη βραχνή ψιθυριστή φωνή του:

«Άκουσα πως κήρυξες πόλεμο στην Πόιζονβιλ».

«Μην κατηγορείς εμένα. Έχω έναν πελάτη που θέλει να φρεσκάρει το μέρος».

«Ήθελε πράγματι, αλλά δεν σημαίνει πως το θέλει ακόμη. Γιατί δεν τα παρατάς;»

Έβγαλα λόγο: «Δεν μ’ αρέσει ο τρόπος που με αντιμετώπισε η Πόιζονβιλ. Τώρα μου δίνεται μια ευκαιρία να πατσίσω. Εσείς τα βρήκατε ξανά μεταξύ σας, περασμένα ξεχασμένα. Και θέλετε να μείνετε μόνοι σας. Αν με είχατε αφήσει κι εμένα μόνο μου, τώρα θα ήμουν στο Σαν Φρανσίσκο. Αλλά δεν το κάνατε. […] Η Πόιζονβιλ είναι ώριμη για θερισμό. Μ’ αρέσει ο θερισμός».

Ένας ντετέκτιβ καταφθάνει στην Πέρσονβιλ, ή αλλιώς Πόιζονβιλ, μια άσχημη βιομηχανική πόλη, για να συναντήσει έναν πελάτη, τον Ντόναλντ Ουίλσον. Το ραντεβού αυτό δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ αφού ο Ντόναλντ Ουίλσον δολοφονείται το ίδιο βράδυ. Ο ντετέκτιβ του Ηπειρωτικού Γραφείου Ερευνών όμως δεν θα εγκαταλείψει την υπόθεση, θα παραμείνει για να τιμωρήσει τους ενόχους – αν και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταλάβει ολόκληρη την πόλη.

Ένα ορόσημο της αστυνομικής λογοτεχνίας, ένα βιβλίο που διερευνά μοναδικά τη διαφθορά και τη βία στην Αμερική.

Το ‘’Γεράκι της Μάλτας’’ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο τρεις φορές. Η συναρπαστική αφήγηση διακρίνεται για τον ωμό ρεαλισμό, την ακρίβεια και την οικονομία της καθώς και για τους φυσικούς και δυνατούς διαλόγους.

Ένας θησαυρός που γι’ αυτόν αξίζει να φτάσεις στο φόνο. Ένας αμφιλεγόμενος ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο Σαμ Σπέιντ, με τον δικό του κώδικα ηθικής. Ένας απατεώνας που μυρίζει λεβάντα, ο Τζόελ Κάιρο, ένας χοντρός άντρας ονόματι Γκάτμαν και η Μπρίτζιντ Ο’Σόνεσι, μια όμορφη προκλητική γυναίκα που κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί. Αυτά είναι τα συστατικά της ιστορίας του Ντάσιελ Χάμετ, η οποία γοήτευσε γενιές και γενιές αναγνωστών.

Ο Νικ Τσαρλς, δαιμόνιος έλληνας ντετέκτιβ, πιστεύει ότι έχει περάσει πια ανεπιστρεπτί ο καιρός που διαλεύκανε αστυνομικές υποθέσεις. Όταν όμως επιστρέφει ύστερα από χρόνια στη Νέα Υόρκη, μαζί με τη νεαρή σύζυγό του Νόρα, συναντά την κόρη του διάσημου εφευρέτη και παλιού του φίλου Κλάιντ Μίλερ Γουάιναντ, η οποία του ζητά να τη βοηθήσει να βρει τον εξαφανισμένο εδώ και δύο μήνες πατέρα της. Και ενώ ο Νικ είναι αποφασισμένος να μην εμπλακεί και να αγνοήσει την υπόθεση, ένας οπλισμένος άντρας εισβάλλει στο δωμάτιό του και τον αναγκάζει να αλλάξει γνώμη.

Μια ληστεία διαμαντιών θα σταθεί η αφορμή για να εμπλακεί ο κυνικός ντετέκτιβ Κοντινένταλ Οπ σ’ ένα χορό αίματος και βίας που στήνεται γύρω από ένα εικοσάχρονο πλουσιοκόριτσο, την Γκαμπριέλα Ντέιν Λέγκετ, εθισμένο στη μορφίνη και μπλεγμένο σε θρησκευτικές αιρέσεις, στο Σαν Φρανσίσκο της δεκαετίας του 1920. Τα πρόσωπα του περιβάλλοντός της δολοφονούνται βίαια το ένα μετά το άλλο. Είναι άραγε η Γκαμπριέλα θύμα μιας οικογενειακής κατάρας; Ή μήπως η πραγματική αιτία για τους φόνους που διαπράττονται στο όνομά της είναι πολύ πιο παράξενη και απείρως πιο επικίνδυνη;

Γραμμένο με ρυθμό ρεπορτάζ, το μυθιστόρημα του Ντάσιελ Χάμετ Η κατάρα των Ντέιν αποτελεί μια από τις πιο παράδοξες υποθέσεις του ντετέκτιβ Κοντινένταλ Οπ αλλά και μια αριστουργηματική ιστορία μυστηρίου.

Μια μικρή αμερικάνικη πόλη, την εποχή της Ποτοαπαγόρευσης, βυθισμένη στη διαφθορά· αστυνομία, δικαιοσύνη, δημοτικές αρχές, Τύπος δρουν (ή κλείνουν τα μάτια) κατ’ εντολήν του υποκόσμου… Οι εκλογές πλησιάζουν και ο Πολ Μάντβιγκ, ο άνθρωπος που κατ’ ουσίαν ελέγχει την πόλη, έχει στοχεύσει ακόμα πιο ψηλά: αν βοηθήσει τον γερουσιαστή Χένρι να επανεκλεγεί, εκείνος θα του δώσει την κόρη του, καθιστώντας τον «κληρονόμο» μιας πολιτικής δυναστείας. Ο φόνος του γιου του γερουσιαστή, όμως, θα κάνει τα πράγματα δύσκολα για τον Μάντβιγκ, καθώς οι υποψίες πέφτουν επάνω του και οι αντίπαλοί του θα κάνουν τα πάντα για να τον εξουδετερώσουν και να αναλάβουν εκείνοι τον έλεγχο της πόλης… Μπορεί ο επιστήθιος φίλος του Νεντ Μπόμοντ να τον βοηθήσει; Θα διακινδυνεύσει ακόμα και τη ζωή του γι’ αυτόν, αλλά η αλήθεια για τον δολοφόνο του υιού Χένρι δεν είναι εύκολο να βγει στο φως και δεν είναι καθόλου βολική για κανέναν…

Συμπαγής πλοκή, κρυστάλλινη γραφή και ήρωες έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για το χρήμα και την επιτυχία αποτελούν τα χαρακτηριστικά ενός κλασικού διαμαντιού της αστυνομικής λογοτεχνίας.