Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο γράφει για τον Φιντέλ Κάστρο
“Δε γύμνωσε τα στήθη του μπρος στις σφαίρες των εισβολέων για να ποζάρει για τα βιβλία ιστορίας.
Αντιμετώπισε τυφώνες σαν ίσος προς ίσος, τυφώνα προς τυφώνα.”
Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας από την Ουρουγάη που έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή το 2015, αποτελεί ένα από τα γνωστότερα ονοματα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας στον κόσμο. Τα διασημότερα έργα του, “Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής” (1971) και “Μνήμες της φωτιάς” (1986), δεν αποτελούν παρά κλάσμα της πληθωρικής συγγραφικής του παρουσίας, που ανέδειξε με τρόπο μοναδικό την ομορφιά και τα πάθη της βασανισμένης ηπείρου του. Όπως έλεγε ο ίδιος “Είμαι ένας συγγραφέας με εμμονή στη μνήμη, τη μνήμη του παρελθόντος της Αμερικής, και κυρίως της Λατινικής Αμερικής, κρυφής γης καταδικασμένης στη λήθη”.
Έντονα πολιτικοποιημένος ο ίδιος, ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση κατά των στρατιωτικών δικτατοριών στη χώρα του, αλλά και στη Χιλή και την Αργεντινή, όπου μάλιστα συμπεριλήφθηκε στους υποψήφιους προς εκτέλεση από το καθεστώς Βιντέλα. Διατηρώντας ως το τέλος της ζωής του αντιϊμπεριαλιστικά συναισθήματα, υπήρξε στενός φίλος της Κουβανικής Επανάστασης. Στο απόσπασμα που ακολουθεί από το βιβλίο του “Espejos” (Καθρέφτες), που κυκλοφόρησε το 2008, αναφέρεται στο μεγάλο ηγέτη της Επανάστασης Φιντέλ Κάστρο και τα επιτεύγματα του κουβανικού λαού, με κριτική ματιά αλλά και ειλικρινή σεβασμό:
Οι εχθροί του λένε πως ήταν ένας βασιλιάς χωρίς στέμμα που μπέρδευε την ενότητα με την ομοφωνία.
Και σε αυτό οι εχθροί του είχαν δίκιο.
Οι εχθροί του λένε πως αν ο Ναπολέοντας είχε μια εφημερίδα σαν την Γκράνμα, κανένας Γάλλος δε θα μάθαινε για την καταστροφή του Βατερλώ.
Και σε αυτό οι εχθροί του έχουν δίκιο.
Οι εχθροί του λένε πως άσκησε την εξουσία μιλώντας πολύ κι ακούγοντας λίγο, γιατί είχε συνηθίσει περισσότερο να ακούει αντίλαλους παρά φωνές.
Και σε αυτό οι εχθροί του έχουν δίκιο.
Αλλά μερικά πράγματα δεν τα λένε οι εχθροί του: Δε γύμνωσε τα στήθη του μπρος στις σφαίρες των εισβολέων για να ποζάρει για τα βιβλία ιστορίας.
Αντιμετώπισε τυφώνες σαν ίσος προς ίσος, τυφώνα προς τυφώνα,
Επιβίωσε από 637 απόπειρες κατά της ζωής του,
η μεταδοτική του ενέργεια ήταν αποφασιστική για να μετατρέψει μια αποικία σε χώρα,
Και δεν ήταν από κατάρα του Εωσφόρου ή θεϊκό θαύμα που η νέα χώρα κατάφερε να επιβιώσει 10 Αμερικανών προέδρων, με τις πετσέτες τους απλωμένες στα γόνατα, έτοιμοι να φάνε με μαχαιροπίρουνα.
Και οι εχθροί του ποτέ δεν αναφέρουν ότι η Κούβα είναι μια από τις σπάνιες χώρες που δε συναγωνίζονται στο Παγκόσμιο Κύπελλο για το καλύτερο χαλάκι.
Και δε λένε πως η επανάσταση, που τιμωρείται για το έγκλημα της αξιοπρέπειας, είναι αυτό που κατάφερε να γίνει κι όχι αυτό θα ήθελε να έχει γίνει. Ούτε λένε πως ο τοίχος που χωρίζει την επιθυμία από την πραγματικότητα ποτέ δεν ήταν υψηλότερο και φαρδύτερο χάρση στο ιμπεριαλιστικό εμπάργκο, που κατέπνιξε μια δημοκρατία κουβανικού τύπου, στρατιωτικοποίησε την κοινωνία και έδωσε στη γραφειοκρατία, πάντα έτοιμη με ένα πρόβλημα για κάθε λύση, τα άλλοθι που χρειαζόταν για να δικαιολογηθεί και να διαιωνίζεται.
Και δε λένε πως παρά τους πόνους, παρά την εξωτερική επιθετικότητα και τις εσωτερικές αδικίες, αυτό το καταπονημένο και πεισματάρικο νησί έφτιαξε τη λιγότερο άδικη κοινωνία της Λατινικής Αμερικής.
Και οι εχθροί του δε λένε πως αυτό το κατόρθωμα ήταν το αποτέλεσμα της θυσίας του λαού της, και της πεισματάρικης θέλησης και του παλιομοδίτικου αισθήματος τιμής του ιππότη που πάντα πάλευε στην πλευρά των ηττημένων, όπως ο διάσημος συνάδελφός του στις πεδιάδες της Καστίλλης.
