Επίγραμμα για τους Ήρωες της 26 Ιουλίου 1953

Επίγραμμα

Για τους Ήρωες του Μ-26-7

Κι αν στο Μονκάδα οι νέοι του Μαρτί συνάντησαν τη φρίκη
Κι αν του Μπατίστα οι γιοι είχαν του Αβέλ τα μάτια ξεριζώσει
Και τα ’δειχναν στην αδερφή του την Αϊδέε για να προδώσει
Είναι από τις στιγμές που η ήττα μετατρέπεται σε νίκη
Χιλιάδες μάτια ανοίξανε κι άρχισαν να φοβούνται οι λύκοι
Γιατί είδανε την τρομερή ματσέτα του Μονκάδα
Ν’ αστράφτει μες στα μάτια του Φιδέλ ―δίδυμη δάδα
Κι η Επανάσταση έγινε του ανθρώπου η θεία Δίκη

Μπάμπης Ζαφειράτος, 19 Ιουλίου 2022

Παρουσιάστηκε στις 20/7/2022, στην εκδήλωση του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης για την 69η επέτειο της επίθεσης στον στρατώνα Μονκάδα, 26 Ιουλίου 1953.
(Για την κεντρική φωτό βλ. κάτω)

Ελληνοκουβανικός, 20/7/2022. Δέσποινα Μάρκου, εκπρόσωπος Ελληνοκουβανικού (μέλος ΔΣ και Πρόερδος ΕΕΔΔΑ). Αραμίς Φουέντε Φερνάντες, Πρέσης Κούβας. Σαπφώ Διαμαντή, μετάφραση. Μπάμπης Ζαφειράτος (Φωτό, Ελληνοκουβανικού).

Αβέλ και Αϊδέε Σανταμαρία

Ο Φιντέλ και ο Αβέλ στο Σαντιάγο δε λας Βέγας, τις πρώτες μέρες του 1953, όταν διαμορφωνόταν το επαναστατικό κίνημα για την επίθεση στη Μονκάδα. (Φωτό: Granma· λεπτομέρεια. Ολόκληρη κάτω).

Ο Αβέλ ήταν ο πιο γενναίος, ο πιο ακέραιος, ήτανε τίμιος· τίποτα άσχημο δεν μπορεί να ειπωθεί για το πρόσωπό του
Φιντέλ Κάστρο, στη δίκη για το Μονκάδα, 21 Σεπτεμβρίου 1953.

26 Ιουλίου 1953. Μια ομάδα 160 νέων εργαζομένων, η Γενιά της Εκατονταετηρίδας ―100 χρόνια από τη γέννηση του Χοσέ Μαρτί― θα επιχειρήσει την αποτυχημένη επίθεση στο στρατόπεδο Μονκάδα, στο Σαντιάγο της Κούβας, και στο Μπαγιάμο, στο στρατόπεδο Κάρλος Μανουέλ ντε Σέσπεδες (Carlos Manuel de Céspedes, 18 Απρ. 181, Μπαγιάμο – 27 Φεβ. 1874, Σιέρα Μαέστρα).

Κίνημα Μ-26-7 (Movimiento 26 deJulio). Επικεφαλής, ο Φιντέλ. Αναπληρωτής επικεφαλής, ο Αβέλ Σανταμαρία Κουαδράδο (20 Οκτ. 1927, Λας βίγιας – 26 Ιουλ. 1953, Σαντιάγο δε Κούβα).

Ο Αβέλ δολοφονήθηκε στη φυλακή, αφού πρώτα βασανίστηκε φριχτά για να αποκαλύψει το μέρος όπου κρύβονταν οι υπόλοιποι επαναστάτες.

Οι αστυνομικοί τού ξερίζωσαν τα μάτια και τα έδειξαν στην αδελφή του, Αϊδέ Σανταμαρία (Haydée Santamaría Cuadrado, 30 Δεκ. 1923 – Αβάνα, 28 Ιουλ. 1980) ―κατοπινή Διευθύντρια του περίφημου Casa de las Américas― για να την κάνουν να μιλήσει. Αλλά αυτή βέβαια δεν αποκάλυψε τους συντρόφους της.

Τα δυο αδέλφια ήταν από τα βασικά στελέχη του Κινήματος της 26 Ιουλίου.

O Αβέλ, 26 χρονών τότε, ένα χρόνο μικρότερος από τον Φιντέλ, ανέλαβε το Πολιτικό Νοσοκομείο Σατουρνίνο Λόρα, δίπλα στο Μονκάδα, με άλλους 19 άντρες, ανάμεσά τους ο Γιατρός Μάριο Μουνιός  (Dr. Mario Muñoz, 26 Ιουλ. 1912, Ματάνσας – 26 Ιουλ. 1953, Σαντιάγο δε Κούβα, από τους ηγέτες μιας ιστορικής απεργίας τον Μάρτη του 1935) και οι μοναδικές δύο γυναίκες του Μ-26-7, η Αϊδέε Σανταμαρία και η Μέλβα Ερνάντες (Melba Hernández, Λας Βίγιας, 28 Ιουλ. 1921 – Αβάνα, 9 Μαρ. 2014).

Ο Φιντέλ είχε διατάξει τον Αβέλ να πάει στο νοσοκομείο, γιατί αρνιόταν, θεωρώντας το πόστο υποτιμητικό, αφού ήταν αυτός που θα τον αντικαθιστούσε στη διοίκηση του Κινήματος. Το νοσοκομείο κατελήφθη, αλλά όσοι ήταν εκεί, μετά την αποτυχία του Μονκάδα, δεν πρόλαβαν να ειδοποιηθούν…

15 Μαΐου 1955. Ίσλα δε λος Πίνος (Νησί των Πεύκων). Η αποφυλάκιση. Ο Φιντέλ με την Μέλβα Ερνάντες (αριστερά) και την Αϊδέ Σανταμαρία. Δεξιά ο ραδιοφωνικός σχολιαστής Λουίς Κόντε Αγουέρο. Μετά την Επανάσταση μετακόμισε στο Μαϊάμι και ανήκε στην τρομοκρατική μαφία κατά της Κούβας, εκπροσωπώντας τον περιβόητο Λουίς Ποσάδα Καρίλες (και εδώ), πρωταγωνιστή του εγκλήματος στα Μπαρμπάντος.

Η τρομερή ματσέτα του Μονκάδα

Γκιγιερμόν Μονκάδα, 25.6.1841-5.4.1895

Ο στρατώνας Μονκάδα πήρε το όνομά του από τον Αρχιστράτηγο, Γκιγιερμόν Μονκάδα (Guillermón Moncada: 25 Ιουν. 1841, Σαντιάγο δε Κούβα − 5 Απρ. 1895, Άλτο Σόνγκο). Μεγάλη μορφή του Απελευθερωτικού Στρατού της Κούβας, ένας από τους 29 στρατηγούς στον 10ετή (1868-1878) Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Ξακουστός για την περίφημη ματσέτα του, μήκους 130 εκατοστών!

Αρχές 1953. Στελέχη του Μ-26-7. (Fotocopia: Ramón Barreras. Cortesía Museo Casa Natal Abel Santamaría. Πηγή: vanguardia.cu)

Ο Αβέλ Σανταμαρία, ο Γιατρός Μάριο Μουνιός (ίσως και η Μέλβα και η Αϊδέε, αριστερά και δεξιά του τραυματία), στο στρατιωτικό νοσοκομείο, Σατουρνίνο Λόρα. Αφίσα σχεδιασμένη από τον Ρενέ Μεδέρος (René Mederos). Μεταξοτυπία αρχικά και ανατύπωση όφσετ στη συνέχεια. Ειδική έκδοση για την 60ή επέτειο από τις επιθέσεις στους στρατώνες Μονκάδα και Κάρλος Μανουέλ ντε Σέσπεδες. Ημερομηνία: 26/07/2013. (Πηγή: Fidel, Soldado de las Ideas).

(ΜπΖ, Ιούλ. 2022)

_____________________

Για Αβέλ και Αϊδέε Σανταμαρία δες σχετικά από Μποτίλια Στον Άνεμο:

Μονκάδα, 26 Ιουλίου 1953: Τα σιδερένια ίχνη αυτού που κληρονόμησε τις αλυσίδες − Και τα Μάτια του Αβέλ

Κατιούσα:  Αβέλ Σανταμαρία,  Αϊδέε Σανταμαρία, Γκιγιερμόν Μονκάδα, Κίνημα 26ης Ιούλη, Μ-26-7,  Μ-26-7 Μονκάδα

Επίσης

Το ποίημα του Ροβέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ, Ο Άλλος:

Ροβέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ: Επανάστασή μας, αγάπη μας

*

Το Τραγούδι του Εκλεκτού (με ελληνικούς στίχους), του Σίλβιο Ροδρίγες, γραμμένο (εντέλει) για τον Αβέλ:

Καλπάζοντας με τον Φιντέλ

*

Ο Αρτούρο Κορκουέρα για την ποίηση του Αβέλ

Αρτούρο Κορκουέρα: Το προφίλ του Φιντέλ – Ένα κείμενο και ένα ποίημα για τον Ποιητή της Ιστορίας

*

Μια ακροστιχίδα για τον Φιντέλ