Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Αντάρτες εμπρός» του Ανρί Μπασίς
“Τ’ άρματά μας ζωστήκαμε πάλι,
στης τιμής για να βγούμε το δρόμο…”
Ο κομμουνιστής Γάλλος ποιητής και συγγραφέας Ανρί Μπασίς βρέθηκε τον Ιούνη του 1949, μαζί με τον Πωλ Ελυάρ, ανάμεσα στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ στο Γράμμο.
Ο κομμουνιστής Γάλλος ποιητής και συγγραφέας Ανρί Μπασίς γεννήθηκε στις 24 του Σεπτέμβρη 1916 στο Παρίσι και έφυγε από τη ζωή στις 17 του Ιούνη 1992.
Εργάστηκε ως δάσκαλος και διευθυντής σε δημοτικά σχολεία.
Ως μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας φυλακίστηκε με την κατηγορία της «κομμουνιστικής προπαγάνδας». Στη συνέχεια προσχώρησε στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας και πήρε μέρος στην Αντίσταση του γαλλικού λαού ενάντια στο φασισμό.
Υπήρξε μέλος της γραμματείας της γαλλικής ομάδας νέας εκπαίδευσης (GFEN). Από το 1971 έως το 1975, εργάστηκε στο Τσαντ μεταφέροντας την εμπειρία του στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Μέρος της συγγραφικής του δραστηριότητας αφορά θέματα της εκπαίδευσης. Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από Γάλλους συνθέτες, ενώ ένα δημοτικό σχολείο στη Γαλλία έφερε το όνομά του.
Από αριστερά: Ο Ανρί Μπασίς, ο Κότσο Τζιότζιο, πίσω του ο Κώστας Πουρναράς (Μπόσης). Στο δεξί άκρο μόλις διακρίνεται ο Πωλ Ελυάρ (Φωτογραφία: Απόστολος Μουσούρης, από εδώ)
Τον Ιούνη του 1949 ο Ανρί Μπασίς με την ιδιότητα του Γραμματέα της Επιτροπής Βοήθειας για την Ελλάδα, φτάνει μέσω Αλβανίας στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας μαζί με ομάδα Γάλλων διανοουμένων και πολιτικών, με επικεφαλής τον κορυφαίο κομμουνιστή ποιητή Πωλ Ελυάρ. Η αντιπροσωπεία που αποτελείται επίσης από τον ποιητή Ιβ Φαρζ, πρώην υπουργό και μέλος της μόνιμης επιτροπής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, τον Ζαν Μορίς Ερμάν, ηγετικό στέλεχος του αριστερού σοσιαλιστικού κινήματος της Γαλλίας και συνοδεύεται από το στέλεχος του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας Κότσο Τζιότζιο, επισκέπτεται τους μαχητές και τις μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στο Γράμμο και το Βίτσι. Για δυο βδομάδες περιηγούνται στα πεδία των μαχών και συγκλονίζονται από το μεγαλείο ψυχής και τον ηρωισμό των μαχητών και των μαχητριών του ΔΣΕ. Επισκέπτονται τα νοσοκομεία, την έδρα του Γενικού Αρχηγείου και μονάδες του ΔΣΕ και παρευρίσκονται σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που δίνονταν για τους μαχητές και τους κατοίκους των χωριών.
Δυο Γάλλοι κομμουνιστές ποιητές, ο Ανρί Μπασίς με τον Πωλ Ελυάρ, στο Γράμμο (Φωτογραφία: Απόστολος Μουσούρης, από εδώ)
Ο Ανρί Μπασίς επιστρέφοντας στη Γαλλία γράφει το ποίημα «Αντάρτες εμπρός», που θα αποδώσει στα ελληνικά ο αγωνιστής του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, λογοτέχνης Δημήτρης (Τάκης) Χατζής, που μετά τον εμφύλιο έζησε για χρόνια ως πολιτικός πρόσφυγας στην Ουγγαρία. Το ποίημα δημοσιεύτηκε τον Ιούνη του 1951 στο νεολαιίστικο περιοδικό «Επονίτης» των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων, που τυπωνόταν στο Βουκουρέστι, και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Νίκου Γουλανδρή «491 για τον Δημήτρη Χατζή» (εκδ. Μαύρη Λίστα).
Ανρί Μπασίς (1916-1992)
Αντάρτες εμπρός
Τ’ άρματά μας ζωστήκαμε πάλι,
στης τιμής για να βγούμε το δρόμο
Τόσο πένθος και τόσα δάκρυα
τη ζωή μας την είχαν μαυρίσει.
Το ψωμί των παιδιών μας για νάχουμε
κι όχι πιά με τον τρόμο να ζούμε
στα βουνά της πατρίδας τον άγιο
δοξασμένο αγώνα αρχίσαμε.Οι αντάρτες εμπρός!
Απ’ τους νόμους των ξένων ελεύθεροι
μ’ αλαφριά την ψυχή προχωράμε
κατά πάνω στον ήλιο που υψώνεται.Απ’ τα χρόνια τ’ αρχαία και πάλι
μες στη χώρα μας όλη βροντάει
ιαχή προσκλητήριο σάλπισμα,
κι ανεβαίνει αγκαλιάζει τα πάντα
των πατέρων τη γης να φυλάξει.
Τούτη η γης είναι η γη των πατέρων μας
κι η Ελλάδα ο ακριβός θησαυρός μας.Ανρί Μπασίς
(Απόδοση στα ελληνικά: Δημήτρης Χατζής)
“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.
Δείτε ακόμα:
