Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Η Αλεξάνδρα φεύγει» του Λέοναρντ Κοέν

Τον Μάη του 2008 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιανός η ποιητική συλλογή «Το Βιβλίο του Πόθου», του γνωστού σε όλο τον κόσμο Καναδού τραγουδιστή, συνθέτη και συγγραφέα Λέοναρντ Κοέν (1934-2016). Τα ποιήματα μεταφράστηκαν στα ελληνικά από την Ιωάννα Αβραμίδου, ενώ την έκδοση επιμελήθηκε ο ποιητής Γιώργος Χρονάς.

Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο, ο τόμος αυτός των ποιημάτων χρειάστηκε είκοσι χρόνια για να ολοκληρωθεί και περιλαμβάνει ποιήματα του Λέονρντ Κοέν που δεν είχαν ως τότε δημοσιευτεί υπό μορφή βιβλίου. Η ποιητική συλλογή «είναι εμπλουτισμένη με χιουμοριστικά και προκλητικά σκίτσα του συγγραφέα που συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται με έναν συναρπαστικό και απρόβλεπτο τρόπο με τα ποιήματα που είναι άχρονα, στοχαστικά, και ορισμένα από αυτά με σκοτεινό χιούμορ. Το βιβλίο περιέχει όλα τα στοιχεία της καλλιτεχνικής γλώσσας του Λέοναρντ Κοέν, που του πρόσφερε διεθνή αναγνώριση».

Λίγο πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο, ο Γιώργος Χρονάς προδημοσίευσε δυο από τα ποιήματα της συλλογής στο περιοδικό του «Οδός Πανός». Με σαφείς επιρροές από τον Καβάφη, το ποίημα «Η Αλεξάνδρα που φεύγει» είναι γραμμένο στην Ύδρα, το 1999, αγαπημένο νησί του Κοέν όπου έζησε για χρόνια στο σπίτι που διατηρούσε.

Λέοναρντ Κοέν (1934-2016)

Η Αλεξάνδρα φεύγει

Κατά το «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον» τον Κ.Π. Καβάφη

Η νύχτα έχει παγώσει ξαφνικά
Κάποια θεότητα ετοιμάζεται να φύγει
Με την Αλεξάνδρα στους ώμους καθισμένη
Γλιστρά ανάμεσα στους φρουρούς της καρδιάς σου.

Τους βοηθά η απλότητα της ηδονής
Κατακτούν το φως, περιελίσσονται δίχως μορφή
Και ακτινοβολώντας πέρα από τα πιο πλατιά σας μέτρα
Πέφτουνε μέσα στις φωνές και το κρασί

Δεν είν’ μαγεία που εξαπατά όλες σου τις αισθήσεις
Ένα ταραγμένο όνειρο που θα το ’χει εξαντλήσει το πρωί–
Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρα που φεύγει
Κι ύστερα αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρα την χαμένη

Ακόμα κι αν κοιμάται πάνω στο σατέν σου
Ακόμα κι αν σε ξυπνά μ’ ένα φιλί
Μην πεις πως τη φαντάστηκες ετούτη τη στιγμή
Μην υποκύψεις σε παρόμοια στρατηγική

Σαν κάποιος που είναι έτοιμος καιρό γι’ αυτό,
Πήγαινε με τη καρδιά σου σταθερή προς το παράθυρο.
Άφησε να σε διαπεράσουν όλα. Η τέλεια μουσική.
Η Αλεξάνδρα που γελά και οι πρώτες σου δεσμεύσεις είναι απτές ξανά

Κι εσύ που έχεις την τιμή να συμμετέχεις στην βραδιά της
Και λόγω ετούτης της τιμής απάλυνες τη δική σου–
Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρα που φεύγει
Η Αλεξάνδρα με τον Κύριό της φεύγει

Σαν κάποιος που είναι έτοιμος από καιρό γι’ αυτό
και φταίει για κάθε σχέδιο που κατέστρεψε
Μην επιλέξεις εξηγήσεις κάποιου που είναι δειλός
Τι κρύβεται πίσω από το αποτελέσματα και την αιτία

Κι εσύ, συντετριμμένος από το νόημα
Που ο κώδικάς του έχει σπάσει, ασταύρωτος σταυρός–
Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρα που φεύγει
Κι ύστερα αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρα την χαμένη

Ύδρα, Ελλάδα, Σεπτέμβριος 1999

(Μετάφραση: Ιωάννα Αβραμίδου)

Σε αυτόν τον σύνδεσμο βρήκαμε τους πρωτότυπους στίχους και το ποίημα μελοποιημένο:

Alexandra leaving

Suddenly the night has grown colder.
The god of love preparing to depart.
Alexandra hoisted on his shoulder,
They slip between the sentries of the heart.

Upheld by the simplicities of pleasure,
They gain the light, they formlessly entwine;
And radiant beyond your widest measure
They fall among the voices and the wine.

It’s not a trick, your senses all deceiving,
A fitful dream, the morning will exhaust –
Say goodbye to Alexandra leaving.
Then say goodbye to Alexandra lost.

Even though she sleeps upon your satin;
Even though she wakes you with a kiss.
Do not say the moment was imagined;
Do not stoop to strategies like this.

As someone long prepared for this to happen,
Go firmly to the window. Drink it in.
Exquisite music. Alexandra laughing.
Your firm commitments tangible again.

And you who had the honor of her evening,
And by the honor had your own restored –
Say goodbye to Alexandra leaving;
Alexandra leaving with her lord.

Even though she sleeps upon your satin;
Even though she wakes you with a kiss.
Do not say the moment was imagined;
Do not stoop to strategies like this.

As someone long prepared for the occasion;
In full command of every plan you wrecked –
Do not choose a coward’s explanation
that hides behind the cause and the effect.

And you who were bewildered by a meaning;
Whose code was broken, crucifix uncrossed –
Say goodbye to Alexandra leaving.
Then say goodbye to Alexandra lost.

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.