Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Ξενιτιά» του Κώστα Χιωτάκη

Ο Κώστας Μ. Χιωτάκης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1914. Μεγάλωσε στα Χανιά της Κρήτης.

Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τελείωσε την Ιατρική.

Το 1941 υπηρετώντας την θητεία του, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του Μετώπου.

Με την εισβολή των Γερμανών και την κατάρρευση, έφτασε στο Γύθειο, από όπου με ένα καΐκι με άλλους αξιωματικούς και φαντάρους κατέβηκε στην Κρήτη.

Πήρε μέρος στη Μάχη της Κρήτης.

Ήταν ο μόνος γιατρός, που έμεινε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Χανίων, κοντά στους βαριά τραυματισμένους και αρρώστους, τις μέρες της πτώσης των αλεξιπτωτιστών και εκεί πάνω στην εκτέλεση του καθήκοντος, πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Γερμανούς.

Απόδρασε τον Γενάρη του 1942. Συνδέθηκε με το ΕΑΜ στην ανατολική Κρήτη, έγινε μέλος του ΚΚΕ και αργότερα κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ.

Για τη δράση του πιάστηκε το 1947 και εξορίστηκε στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη.

Ο Κώστας Χιωτάκης εκλέχτηκε, πολλές φορές, δημοτικός σύμβουλος και βουλευτής της ΕΔΑ στην εκλογική περιφέρεια Χανίων, σε τρεις περιόδους: το 1958 μαζί με τον Γιάννη Κοντουδάκη, το 1961 και το 1963.  Στη δικτατορία στάλθηκε εξορία στα Γιούρα και στο Παρθένι της Λέρου.

Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Έχει πάρει συνολικά εννέα βραβεία, σε πανελλαδικούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.

Έφυγε από τη ζωή, στα Χανιά, στις 18 του Νοέμβρη 1981.

Ο Κώστας Χιωτάκης ήταν  άνθρωπος του λόγου και της πράξης:

“Είπα να πάω πιο ψηλά
ν’ αδερφωθώ το χρέος,
κι ήταν ανήφορος,
έγνοιες
κι ατσάλινους ασπάλαθους στρωμένος…
Κι εγώ ξεκίνησα.”

Έργα του: Διηγήματα (1973), Ανηφόρες και καλντερίμια (ποιήματα – 1974), Με χειροπέδες (μυθιστόρημα – 1975), Ηλιοφωνές και μαδαρόστρατες (ποιήματα – 1975), Η ιστορία ενός παλτού και μιας χλαίνης και άλλα διηγήματα (1976), Ξεκίνημα (μυθιστόρημα – 1977),  Κακοκαιριά (α. Ματωμένη πορεία, β. Ανηφόρα, γ. Δύσκολα χρόνια), Ξερίζωμα (μυθιστόρημα – 1980), Αναποδιές (μονόπρακτο θεατρικό), Στου ήλιου το σύνορο (ποιήματα-1980), Στην άκρη της θύελλας (ποιήματα-1982), Ψηλά τη σημαία μας (διηγήματα – 1983).

Κώστας Χιωτάκης (1914-1981)

Το ποίημα «Ξενιτιά» εμπεριέχεται στη συλλογή «Ανηφόρες και καλντερίμια» και στην ενότητα “Της λύρας και της ανθρωπιάς” (1974).

Ξενιτιά

Σάλπαρα
με τον άνεμο της αναδουλειάς,
όταν σάρωνε την πατρίδα
και γκρέμιζε τα χωριά.
Ασυμμάζευτα όλα,
συντρίμμια τα όνειρα.
Πεταμένη η ευτυχία
στο πεζούλι της πόρτας,
με τις φωτεινές γιρλάντες της γαζίας.

Μάκραιναν οι ελπίδες
σαν τον ίσκιο της τσιμινιέρας το δειλινό
και ταΐζαν την πείνα μου.

Θράφηκα χρόνια
με το όραμα του καπνού των εργοστάσιων,
το γλυκό τραγούδι των μηχανών,
τονισμένο στο κλειδί της δημιουργίας.

Άπλωνα το μέλλον στα παράθυρα της ζωής
μ’ ένα μανταλάκι ηλιοβασίλεμα,
και καμάρωνα,
πίσω απ’ τα ξέφτια της,
τη χαραυγή.

Τα χρυσάφια του ήλιου
στης καρδιάς μου τις τσέπες
δε χώραγαν.
Τα φορούσαν οι Χανιώτισσες
και πλέκαν τα όνειρα
στο κοπανέλι της προσμονής.

Πείνασα, μανούλα μου,
ποτέ μου δεν χόρτασα πατρίδα και φως
κι ας πλημμύριζ’ ο τόπος
φωτεινούς καταρράχτες.

Μακριά σας πίνω
το πικρό ποτήρι της ανάγκης.
Αραδιάζω τις λύπες μου,
μαύρα πουλιά,
πλάι στους φούρνους του Άουσβιτς,
και κλαίν’ οι νεκροί μας.

Νοστάλγησα
μια δροσοσταλίδα αυγινή
να σβήσω τη φωτιά μου.
Τα γιασεμιά της δύσης,
περασμένα στις πευκοβελόνες του ήλιου,
περιμένω.

Στείλτε μου μια λουρίδα ουρανό
να μερώσω τη νοσταλγία μου,
να τυλίξω τα τζιράνια του πόθου μου
στον ατέλειωτο κάμπο της λαχτάρας.

Στύλωσα τη μολυβένια στέγη μου
με το ουράνιο τόξο της Μαδάρας
και όλο βάφω στο θαλασσί
την ερημιά μου.

Θέλω
τα φτερά του φεγγαριού
στο πιάτο του βουνού μας,
ένα ζυμωτό ψωμί
απ’ τη γειτονοπούλα μας,
ζεστό σαν τη ματιά της.

Αναζητώ λίγη χαρά,
να την κρεμάσω στο πιστολέτο μου
να μη τουφεκά κάθε στιγμή την καρδιά μου.

Λαχτάρησα
τη δροσιά του φαραγγιού τ’ απόβραδο
όταν περνοδιαβαίνουν οι κοπελλιές,
με το φλόκο της αγάπης στην ψυχή
τη μυρωδιά του θυμαριού στη σκέψη.

Στην απλώστρα της θύμησης
άνθισαν καημοί
και καρπίσαν πόνοι.

Τα ξένα είναι θάνατος
κι ο τόπος μας ζωή.

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.