Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Στους δεκαπέντε συντρόφους» του Ναζίμ Χικμέτ
“Στάχτη θα γίνεις κόσμε γερασμένε
σου είναι γραφτός ο δρόμος
της συντριβής.
Και δε μπορείς να μας λυγίσεις
σκοτώνοντας τ’ αδέρφια μας της μάχης…”
Ο μεγάλος Τούρκος ποιητής, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας Ναζίμ Χικμέτ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 15 του Γενάρη 1902 και έφυγε από τη ζωή στις 3 του Ιούνη 1963.
Πλήρωσε τους αγώνες, τα οράματα και τις κομμουνιστικές ιδέες του με μακρόχρονο εγκλεισμό στις απάνθρωπες φυλακές της Τουρκίας, με τον πρόωρο θάνατό του εξόριστος στην ΕΣΣΔ, με αφαίρεση της ιθαγένειάς του από το δικτατορικό αλλά και από το «δημοκρατικά» σκοταδιστικό καθεστώς της Τουρκίας.
Ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ είναι το «Στους δεκαπέντε συντρόφους», το οποίο έγραψε για τη δολοφονία του Μουσταφά Σουπχί (πρώτου προέδρου του ΚΚ Τουρκίας -TKP- πρώτος αριστερά κάτω στη φωτογραφία) και 14 συντρόφων του (ηγετικά στελέχη του ΚΚ Τουρκίας –ΤΚΡ), τη νύχτα από 28 προς 29 του Γενάρη 1921, στη Μαύρη Θάλασσα.
Η δολοφονία των δεκαπέντε Τούρκων κομμουνιστών έμεινε γνωστή ως «σφαγή των 15» και έδωσε έμπνευση στον Ναζίμ Χικμέτ να γράψει ένα από τα πιο γνωστά ποιήματά του. Το αντιγράφουμε από το βιβλίο «Ναζίμ Χικμέτ Ποιήματα (εκλογή από το έργο του)», εκδόσεις ΜΟΣΧΟΣ, χ.χ., – «Ανατύπωση από την Ελληνική έκδοση, που έγινε στις Λαϊκές Δημοκρατίες»:
Στους δεκαπέντε συντρόφους
Δε χύνουν δάκρυ
τα μάτια που συνήθισαν να βλέπουνε φωτιές.
Δε σκύβουν το κεφάλι οι μαχητές
κρατάν ψηλά τ’ αστέρι
με περηφάνεια.
Δεν έχουμε καιρό να κλαίμε τους συντρόφους.
Το τρομερό σας όμως κάλεσμα
μες στην ψυχή μας
κι οι δεκαπέντε σας καρδιές
θενά χτυπάν
μαζί μας.
Το σιγανό σας βόγγημα
σαν προσκλητήρι
χτυπάει στ’ αυτιά μας
σαν τον αντίλαλο βροντής.Στάχτη θα γίνεις κόσμε γερασμένε
σου είναι γραφτός ο δρόμος
της συντριβής.
Και δε μπορείς να μας λυγίσεις
σκοτώνοντας τ’ αδέρφια μας της μάχης.
Και να το ξέρεις
θα βγούμε νικητές
κι’ ας είν’ βαριές μας
οι θυσίες.Μαύρη εσύ θάλασσα γαλήνεψε
τα κύματά σου.
Και θάρθει η μέρα η ποθητή
η μέρα της ειρήνης
της λευτεριάς σου.
Ω, ναι θαρθεί
η μέρα που θαρπάξουμε τις λόγχες
που μες στο αίμα το δικό μας
έχουν βαφτεί.
“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.
