Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Τύρβη Ήχων» της Μαρίας Κατσικούλη (Αφιερωμένο στον Θύμιο Καψή – Ανάποδο)

Με μια μεγάλη πολιτική – πολιτιστική εκδήλωση, η Επιτροπή Περιοχής Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ, τιμά σήμερα Κυριακή 27 Νοέμβρη, στις 11.30 π.μ., στο δημοτικό κλειστό γήπεδο Χαλκίδας «Μελίνα Μερκούρη» (κολυμβητήριο), τα 104 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ και γιορτάζει την απόκτηση ιδιόκτητων γραφείων του Κόμματος στη Χαλκίδα.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης, στην οποία θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, περιλαμβάνει επίσης μουσικοθεατρικό αφιέρωμα στον αλύγιστο μαχητή, διοικητή του Ανεξάρτητου Τάγματος Εύβοιας του ΔΣΕ, Θύμιο Καψή – «Ανάποδο» από την θεατρική ομάδα της ΟΠ Αν. Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ και συναυλία αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι, με τους Μανόλη Ανδρουλιδάκη, Ρίτα Αντωνοπούλου και Πολυξένη Καράκογλου.

Νωρίτερα, σήμερα στις 10 π.μ. θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια των ιδιόκτητων γραφείων της ΕΠ Αν. Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ στη Χαλκίδα, στην οδό Δημ. Σαμαρτζή 24 και Γκορτζή, στα οποία θα δοθεί η ονομασία: «Κτίριο Θύμιος Καψής “Ανάποδος”».

Ο Θύμιος Καψής (Ανάποδος) αποτέλεσε πρότυπο μαχητή, γέννημα θρέμμα της ανταρτομάνας Ρούμελης, η οποία τη δεκαετία του 1940 χάρισε στο λαϊκό κίνημα μια μεγάλη γενιά αγωνιστών-ηγετών.

Γεννήθηκε το 1922 και καταγόταν από εύπορη οικογένεια του χωριού Γλούνιστα (Δρυμαία). Ο «Ανάποδος» είναι ψευδώνυμο που έλκει την καταγωγή του από την προπολεμική περίοδο, οπότε του το είχαν κολλήσει οι συμμαθητές του στο Γυμνάσιο του Δαδιού, γιατί σε συζητήσεις και σε παιχνίδια πήγαινε συνέχεια κόντρα. Μετά από το Γυμνάσιο, που το τελείωσε στη Λάρισα, πέρασε στο πανεπιστήμιο, στη Νομική Σχολή.

Την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας έγινε μέλος της ΟΚΝΕ. Στην Κατοχή, το 1942, έγινε μέλος του ΚΚΕ. Αναδείχτηκε σε ικανότατο πολιτικό και στρατιωτικό στέλεχος, αρχικά με τον 3ο Λόχο της ΕΠΟΝ και μετά ως Πολιτικός Επίτροπος στο 5ο Ανεξάρτητο Τάγμα Παρνασσίδας του ΕΛΑΣ με δράση στη Φθιώτιδα-Φωκίδα και στην Αττικοβοιωτία. Πήρε μέρος στις περισσότερες επιχειρήσεις που διεξήχθησαν το 1943-1944 στην περιοχή. Διακρινόταν για την παλικαριά, την τόλμη και τις ηγετικές του ικανότητες. Ήταν Πολιτικός Επίτροπος και Καπετάνιος Τάγματος στο ΙΙ Σύνταγμα. Τον Οκτώβρη του 1944 υποδέχτηκε τον Άρη Βελουχιώτη στην απελευθερωμένη Λαμία. Στη Μάχη της Αθήνας το Δεκέμβρη του ’44, με το ΙΙ Σύνταγμα πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Βρετανούς και κλείστηκε στο στρατόπεδο κρατουμένων στο Χασάνι, απ’ όπου μετά από λίγες μέρες κατόρθωσε να δραπετεύσει μαζί με μια ομάδα. Το 1946 εντάχτηκε στις πρώτες ομάδες καταδιωκόμενων του Παρνασσού. Το 1947 ήταν Πολιτικός Επίτροπος στο Αρχηγείο Φθιωτιδο-Φωκίδας, και στη συνέχεια στο Αρχηγείο Παρνασσίδας στο επιτελείο του Διαμαντή. Στη συνέχεια ανέλαβε Πολιτικός Επίτροπος του Τάγματος Καλλιδρόμου.

Οι ικανότητές του, η δυνατότητα που είχε να επικοινωνεί με τους αντάρτες, η πίστη του στον αγώνα του ΔΣΕ, αλλά και η στρατιωτική οξυδέρκειά του, ήταν τα στοιχεία εκείνα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ώστε να δοθεί στον Ανάποδο η διαταγή να περάσει μ’ ένα μικρό τμήμα ανταρτών στην Εύβοια στα τέλη του 1947, για να γράψει κι εκεί σελίδες ηρωισμού και δόξας απέναντι σε σαφώς υπέρτερες δυνάμεις. Η ιστορία του Ανεξάρτητου Τάγματος Εύβοιας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας είναι η ιστορία του Ανάποδου και των συντρόφων του στα δύο χρόνια που έδρασαν στο νησί. Η δράση του Ανεξάρτητου Τάγματος της Εύβοιας, που έχει πολλές ηρωικές στιγμές και μεγάλες θυσίες, ολοκληρώθηκε με το θάνατο του Ανάποδου στις 5 Νοέμβρη 1949.

Με αφορμή την εκδήλωση στη Χαλκίδα ο Ριζοσπάστης του Σαββατοκύριακου 26-27/11/2022 δημοσίευσε το ποίημα με τίτλο «Τύρβη Ήχων», της Μαρίας Κατσικούλη, αφιερωμένο στον Θύμιο Καψή – Ανάποδο, που φιλοξενεί η στήλη:

Τύρβη Ήχων

Άνθρωπε,
σκέψου λέει, να φλόγιζαν μεμιάς τα μάτια σου
και να ‘βλεπες μπροστά σου να περνούν
χιλιάδες λάβαρα λουσμένα από έναν κόκκινο ουρανό
και ν’ άπλωνες τη μεστωμένη σου γροθιά
κει που παλεύει ένα χορτάρι να γενεί στο γύρισμα του χρόνου
να κλέψεις απ’ τις μάγισσες τη ζυγαριά του κόσμου.
Οράματα σου έπλεκε η ζωή και έντυνε τους δρόμους
για να περνάς αέρινος κι ειδυλλιακός μες στη δροσιά της άνοιξης
φορώντας ανοιχτό στο βροντερό σου στήθος το πάναγνο λευκό πουκάμισο.

Άνθρωπε,
ξεχάσαμε πως ζηλεύαμε λίγη άνοιξη κι οι σάλπιγγες ηχήσανε νωρίς.
Οι τύραννοι σκαλίζουν ολοένα την κάνη στήνοντας ξένα θεριά
στη γη που κάποτε ύψωνες τη σημαία του αίματός σου.
Σκέψου με τις φωνές σου ν’ ανάσταινες ξανά τον ήλιο που κράταγε στη χούφτα της
με μια δρασκελιά να γκρέμιζες τα οδοφράγματα της αδικαίωτης αθωότητας
τους σπόρους που παλεύαν να γενούν ολάνθιστοι μπαξέδες
για να ροδίζουν τα μάγουλα των παιδιών σου
τους στωικούς ίσκιους του μόχθου στης Δευτέρας τα δειλινά
που αγόγγυστα προσμέναν στη γωνιά του δρόμου
ένα φεγγάρι ξέγνοιαστο, ντυμένο σαββατόβραδο.

Άνθρωπε,
μες στις βουβές εικόνες των ματιών σου
μικροί άνθρωποι κουβαλούν τις μεγάλες σκιές τους.
Μάτωσαν τ’ αστροφέγγαρα που κένταγες
σαν άστραψαν οι χαρακιές σου μονομιάς
μέσα στις κρύες, τις ανίερες νυχτιές.
Ήχοι που γάζωναν σκληρά το παιδικό σου γέλιο
και σφάλιζαν το αύριο που έστεκε στην πόρτα σου
δήμιοι που χρόνια μπάλωναν ξεδιάντροπα τον κόσμο
με τ’ αδούλωτα συνθήματα της ψυχής σου
Ενάρετο αίμα της ζωής που σφούγγιζες στο δίκιο
ξωμάχος μες σε χρώματα βαθιά
στης νύχτας τ’ ανθισμένα γιασεμιά
έσταξε η θάλασσα νερά στην κοφτερή την άμμο
Δες πώς διψούν οι κεραυνοί
πώς ξεψυχούν στα χείλη σου οι προσταγές του κόσμου
κι απ’ τα παράθυρα πώς φεύγουν οι καιροί
στο δρόμο σε ήθελε άνθρωπε η ζωή!
Για τις φωνές που κοιμούνται κάτω από το χώμα κι έσπειραν το αύριο
για τις καινούριες πολιτείες που θα χτίσεις
για κείνο το δίκιο σου που θ’ ανοίγει θάλασσες και θα ενώνει αλφαβητάρια
για τούτη τη φεγγοβόλα γλυκαυγή που περιμένει.

Μαρία Κατσικούλη

Ο Θύμιος Καψής (Ανάποδος) δολοφονήθηκε στις 5 του Νοέμβρη 1949, βρισκόμενος στον Πυξαριά (το βουνό του Ανάποδου όπως ονομάζεται ακόμα και σήμερα. Το σώμα του μεταφέρθηκε στη Χαλκίδα, σταυρώθηκε σε μια σκάλα και εκτέθηκε στις πλατείες της πόλης. Ήταν μόλις 27 ετών και κατάφερε πολλά στο σύντομο χρόνο της ζωής του. Κατάφερε ακόμα και σήμερα, εχθροί και φίλοι να μιλούν με δέος για τα κατορθώματα των ανδρών του Ανεξάρτητου Τάγματος Ευβοίας του ΔΣΕ. Να λένε, ότι ο Ανάποδος και οι άνδρες του, κόντεψαν να φέρουν ανάποδα τον κόσμο όλο…

Δείτε ακόμα:

Από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» κυκλοφορεί το βιβλίο «ΘΥΜΙΟΣ ΚΑΨΗΣ (ΑΝΑΠΟΔΟΣ). Κομμουνιστής λαϊκός ηγέτης της Ρούμελης και της Εύβοιας».

Στην έκδοση για τη ζωή και τη δράση του Ανάποδου, που επιμελήθηκε η Επιτροπή Περιοχής Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ, επιχειρείται να συμπυκνωθεί όλη του η διαδρομή και η συμμετοχή του στο επαναστατικό κίνημα της χώρας μας, στις διάφορες περιόδους που έδρασε (Μεσοπόλεμος, ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, περίοδος της Λευκής Τρομοκρατίας, τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας), συνδυασμένη με βασικά συμπεράσματα γενικότερης σημασίας που έχει συλλογικά επεξεργαστεί το ΚΚΕ από την κρίσιμη αυτή δεκαετία.

Δείτε ακόμα:

Ένα μικρό αφιέρωμα της Κατιούσα από τη σειρά  «Μορφές του ΚΚΕ και των ταξικών αγώνων», πατώντας στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Μορφές του ΚΚΕ και των ταξικών αγώνων: Θύμιος Καψής – Ανάποδος

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.