Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Ύμνος της Αγροτιάς» της Ομάδας Συμβίωσης Πολιτικών Εξόριστων Ανάφης

Στους τόπους εξορίας κανείς εξόριστος από μόνος του δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις τρομερές δυσκολίες ενός διαφορετικού τρόπου ζωής που καλούνταν να αντιμετωπίσει. Από την οργανωμένη ζωή μέσα από τις Ομάδες Συμβίωσης Πολιτικών Εξόριστων οι εξόριστοι αντλούσαν δύναμη, υπεράσπιζαν τα δικαιώματά τους, καλλιεργούσαν τη συντροφική αλληλεγγύη και αντιμετώπιζαν και τις πιο δύσκολες συνθήκες με αισιοδοξία και πίστη στις δυνάμεις τους. Η συνέχιση του αγώνα περνούσε μέσα από το σπάσιμο της απομόνωσης, της ανάδειξης του προβλήματος των πολιτικών κρατουμένων και του ανοίγματος διαύλων επικοινωνίας με τον «έξω κόσμο», τις οικογένειες και τους συγγενείς των εξόριστων και τις αντιστασιακές οργανώσεις.

Η Ανάφη, το νησί των Κυκλάδων, χρησιμοποιήθηκε για τον εκτοπισμό πολιτικών εξόριστων από το 1923 έως και την δικτατορία του 1967. Στη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας 1936-1940 ο αριθμός των εξόριστων πολλαπλασιάστηκε με αποτέλεσμα να πολλαπλασιαστούν και τα προβλήματά τους, ένα από τα οποία ήταν η έλλειψη νερού. Παρά τα προβλήματα οι εξόριστοι δεν έχαναν του κουράγιο και την αισιοδοξία τους, φροντίζοντας κάτω και από τις πιο αντίξοες συνθήκες για την μόρφωση τους και την  ψυχαγωγία τους.

Κώστας Γαβριηλίδης (1897-1952)

«Κάθε βράδυ, ομάδες-ομάδες βγαίνουμε περίπατο. Άλλοι συζητούν και άλλοι τραγουδάνε. Έχουμε και τη χορωδία μας, η οποία συχνά μας διασκεδάζει με διάφορα τραγούδια, δημοτικά, ερωτικά και επαναστατικά. Αυτά μας κάνουν να ξεχνάμε για λίγο την κατάσταση μας. Δεν έχουμε όμως ούτε ένα αγροτικό τραγούδι και σχεδόν οι περισσότεροι της ομάδας μας είναι από χωριά. Γρήγορα όμως συμπληρώσαμε την έλλειψη αυτή. Πάνω στο μοτίβο των «Παρτιζάνων», ένα ρούσικο τραγούδι, σκαρώσαμε τον ύμνο της αγροτιάς. Και τον τραγουδάμε σχεδόν κάθε βράδυ. Τον έχουν μάθει όλοι οι σύντροφοι απ’ έξω» γράφει ο Κώστας Γαβριηλίδης στο βιβλίο του «Το ημερολόγιο της Ανάφης στη δικτατορία του Μεταξά» (εκδ. Εντός, 1997). Ο εξόριστος αγωνιστής παραθέτει τους στίχους με την υποσημείωση: «Συντάχθηκε στην Ανάφη και διορθώθηκε από τον σ. Γληνό».

Ύμνος της Αγροτιάς

Απ’ τους κάμπους, τα λαγκάδια
κατεβαίνουν τα χωριά.
Μ’ υψωμένη τη γροθιά τους
χαιρετούν την εργατιά.
Έφτασε, παιδιά, η ώρα.
Σηκωθείτε όλοι μαζί.
Μια κραυγή σ’ όλη τη χώρα
ν’ αντηχήσει τρομερή:

Κάτω οι τύραννοι του κόσμου,
κάτω οι κλέφτες της δουλειάς,
του ιδρώτα μας ρουφήχτρες,
τύραννοι της εργατιάς.

Νύχτα-μέρα μεις σκυμμένοι
σκάβουμε τη μαύρη γη.
Μα τους κόπους μας θερίζουν
οι μεγάλοι κι οι τρανοί.

Τοκογλύφοι, τσιφλικάδες
άσπλαχνοι κι αρπαχτικοί,
σταυρωτήδες φασιστάδες,
να χαθείτε από τη γη.

Απ’ την Κρήτη ως τη Θράκη
ξεσηκώνεται ο Λαός
και ορμάει μες στη μάχη
ενωμένος πια αυτός.

Τώρα η νίκη είναι δική μας,
γιατί στέκει ηρωικό,
ζήτω εργάτες, ζήτω αγρότες
το Μέτωπο το Λαϊκό*».

*Ο Κώστας Γαβριηλίδης, υπήρξε ηγέτης του αγροτικού κινήματος και επικεφαλής του ΑΚΕ (Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας). ΚΚΕ και ΑΚΕ συγκροτούν τον Γενάρη του 1936, το συνασπισμό του «Παλλαϊκού Μετώπου», και στις εκλογές εκλέγουν 15 βουλευτές. Το διάστημα μέχρι τη δικτατορία της 4^ης Αυγούστου σημαδεύεται από μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις, με κορυφαία αυτή του Μάη στη Θεσσαλονίκη. Το ΚΚΕ προειδοποιεί για την επερχόμενη δικτατορία και καλεί σε δράση για τη ματαίωσή της. Τον Ιούλη του 1936, συγκροτεί με το Αγροτικό Κόμμα το «Λαϊκό Μέτωπο».

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.