Πάμπλο Νερούδα: Ηλιακή Ωδή στον Λαϊκό Στρατό

Πάμπλο Νερούδα

Πάβλο Νερούδα – Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο

*

Ηλιακή Ωδή στον Λαϊκό Στρατό

Oda Solar al Ejército del Pueblo

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Αφίσα του 1937 (111.75 x 79.5 cm). Καλλιτέχνης Εμετέριο Ρουίθ Μελεντρέρας (Emeterio Ruiz Melendreras, 1905-1986). Τίτλος: Όλες οι Πολιτοφυλακές Ενσωματωμένες στον Λαϊκό Στρατό. Το μήνυμα προφανές. Οι σημαίες (από πάνω προς τα κάτω). Αριστερά: Αναρχικοί, Κομμουνιστικό Κόμμα (Partido Comunista de España), Μαδρίτη, Ανδαλουσία. Δεξιά: Βάσκοι, Δημοκρατικοί, Καταλανοί, Ενωμένες Σοσιαλιστικές Νεολαίες (Juventudes Socialistas Unificadas). [Πηγή φωτό: https://www.reddit.com]

*

Η Ηλιακή Ωδή στον Λαϊκό Στρατό είναι το τελευταίο από τα 23 ποιήματα της συλλογής España en el corazón – Himno a las Glorias del Pueblo en la Guerra (Με την Ισπανία στην Καρδιά – Ύμνος για το Μεγαλείο του Λαού στον Πόλεμο). Γράφτηκε κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, ο οποίος διήρκεσε από 17 Ιουλ. 1936 – 1 Απρ. 1939. Στην αρχή του βιβλίου διαβάζουμε:

Σημείωση

       Ο μεγάλος ποιητής Πάβλο Νερούδα (η πιο βαθυστόχαστη φωνή της Αμερικής μετά τον Ρουβέν Δαρίο, όπως είπε ο Γαρθία Λόρκα), έζησε μαζί μας κατά τους πρώτους μήνες αυτού του πολέμου. Στη συνέχεια, σαν εξόριστος, έγραψε τα ποιήματα του ανά χείρας βιβλίου. Η Στρατιωτική Επιτροπή του Εστέλο το εκτύπωσε στην Ισπανία. Είναι οι στρατιώτες της Δημοκρατίας αυτοί που έφτιαξαν το χαρτί, αυτοί που στοιχειοθέτησαν το κείμενο και δούλεψαν τα μηχανήματα. Ας δεχτεί ο φίλος ποιητής ετούτη τη σημείωση σαν μια αφιέρωση.

Και ο κολοφώνας της Β΄ έκδοσης μας πληροφορεί (με κεφαλαία):

Στην πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου τυπώθηκαν 500
αντίτυπα αριθμημένα από το 1 έως το 500, υπό την
επίβλεψη του Μανουέλ Αλτολαγίρε, και η εκτύπωση
περατώθηκε στις 7 Νοέμβη του 1938.
Αυτή η δεύτερη έκδοση αποτελείται
από 1.500 αντίτυπα, χωρίς αρίθμηση,
και ολοκληρώθηκε
στις 10 Γενάρη του 1939.

Σημείωση του συγγραφέα:
Αυτός ο «Ύμνος για το Μεγαλείο του Λαού στον Πόλεμο» αποτελεί μέρος
του τρίτου τόμου της «Επίγειας Κατοικίας».

*

Αφίσες από τον Ισπανικό Εμφύλιο (17.7. 1936-1.4.1939). [Πηγή φωτό: https://entreapuntesytizas.wordpress.com]

Ηλιακή Ωδή στον Λαϊκό Στρατό

Πάμπλο Νερούδα

Όπλα του λαού! Εδώ! Η απειλή, η πολιορκία
χύνονται πάλι στη γη την ανακατεύουνε με θάνατο,
την κάνουνε τραχιά τηνε γεμίζουνε μ’ αγκάθια.

Χαίρε, χαίρε,
χαίρε σού λένε οι μανάδες του κόσμου,
τα σχολεία χαίρε σού λένε, οι γέροι ξυλουργοί,
Λαϊκέ Στρατέ, χαίρε σού λένε, με τα στάχυα,
με το γάλα, με τις πατάτες, με το λεμόνι, με τη δάφνη,
με ό,τι γεμίζει τη γη και το στόμα
του ανθρώπου.

                           Όλα σαν ένα βραχιόλι,
σαν μια ζώνη
σφυρήλατη, σαν κεραυνοί πεισματάρηδες,
Τα πάντα για σένα ετοιμάζονται, τα πάντα σ’ εσένα συγκλίνουνε!
                                  Σιδερένια μέρα!
Οχυρωμένο γαλάζιο!
                                  Αδέρφια, εμπρός,
εμπρός μέσα απ’ την οργωμένη γη
εμπρός μέσα στη στεγνή δίχως όνειρα νύχτα, την πυρετική,
την ξεγδαρμένη νυχτιά,
εμπρός μέσα στ’ αμπέλια, τσαλαπατώντας το παγωμένο χρώμα των βράχων,
γεια και χαρά σας, γεια σας, τραβήχτε μπροστά. Πιο κοφτεροί κι απ’ τη χνωτισμένη φωνή του χειμώνα,
πιο ανάεροι κι από ένα βλεφάρισμα, πιο σίγουροι κι από του κεραυνού το κοντάρι
με την ακρίβεια που έχει το αστραπιαίο διαμάντι, ετοιμοπόλεμοι πάλι,
μαχητικοί σαν το νερό το χαλύβδινο στη κεντρώα τη γη,
σαν τον ανθό και το κρασί, σαν την σπειροειδή καρδιά της γης,
και σαν τις ρίζες απ’ όλα τα φυλλώματα, απ’ όλα τα μπαχάρια της γης και τα αρώματα.

Γεια και χαρά σας, στρατιώτες, γεια σας, κόκκινα οργωμένα χώματα,
γεια σας, τριφύλλια σκληρά, γεια σας, χωριά που περιμένετε
κάτω απ’ το φως του κεραυνού, γεια σας, γεια σας, γεια σας,
εμπρός, εμπρός, εμπρός, εμπρός,
μέσα απ’ τα ορυχεία, μέσα απ’ τα νεκροταφεία, κατάντικρυ
στην αποτρόπαιη λαιμαργία του θανάτου, κατάντικρυ
στων προδοτών τη φρίκη,
λαέ, λαέ ανίκητε, από καρδιά και ντουφέκια,
με καρδιά και ντουφέκια, προχώρα.
Φωτογράφοι, των ορυχείων εργάτες, σιδηροδρομικοί, αδέρφια
του κάρβουνου και της πέτρας, σόγια του σφυριού,
δάσος ανθρώπινο, πανηγύρι με ντουφεκιές του γλεντιού, τραβήξτε μπροστά,
αντάρτες, ταγματαρχαίοι, λοχίες, πολιτικοί κομισάριοι,
αεροπόροι του λαού, νυχτερινοί μαχητές,
πεζοναύτες, εμπρός:
Εμπρός σας
δεν υπάρχει παρά ένας ψόφιος στρατός, ένας λάκκος
γεμάτος σαπιόψαρα: Εμπρός!
Δεν υπάρχει εμπρός σας τίποτ’ άλλο παρά ετοιμοθάνατοι,
βάλτοι γεμάτοι με φριχτό σάπιο αίμα, με πύον,
δεν υπάρχουνε εχθροί: Εμπρός Ισπανία,
τραβάτε μπροστά καμπάνες λαϊκές,
τραβάτε μπροστά φορτωμένοι μηλιώνες,
τραβάτε μπροστά λάβαρα του σταριού,
τραβάτε μπροστά της φωτιάς τα πελώρια γράμματα,
γιατί στον αγώνα, στο λιβάδι, στο κύμα,
στο βουνό, στο σούρουπο, το φορτωμένο με αρώματα αψιά,
κουβαλάτε τη γέννα της αιωνιότητας, το νήμα
της σκληρής πραγματικότητας.

                                                         Και εν τω μεταξύ,
όσο περιπλοκάδες και ρίζες γεννιούνται απ’ τη σιωπή
προσμένοντας την ατσάλινη νίκη,
όλα τα όργανα, όλοι οι κόκκινοι τροχοί,
το κάθε δόντι από κόψη πριονιού, το κάθε αυλάκι αλετριού,
κάθε καρπός από τη γη, ο κάθε χτύπος του αίματος που βράζει
ποθούνε ν’ ακολουθήσουνε τα χνάρια σου, Λαϊκέ Στρατέ:
Το συνταγμένο φως σου φτάνει μέχρι τον κόσμο τον φτωχό
τον ξεχασμένο, το λαμπερό σου άστρο
καρφώνει με τις βρυχώμενες αχτίνες του το θάνατο
και εδραιώνει τα καινούργια μάτια της ελπίδας.

Τρίτη Επίγεια Κατοικία (1935-1945) –Ενότητα IV. Με την Ισπανία στην Καρδιά, Ύμνος για το Μεγαλείο του Λαού στον Πόλεμο (1947)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 8 Μαΐου 2021

_________

Μανουέλ Αλτολαγίρε (Manuel Altolaguirre Bolín): Μάλαγα, 29 Ιουν 1905 – Μπούργος, 26 Ιουλ. 1959. Σημαντικός ποιητής της «Γενιάς του ’27» και εκδότης.

_________

1936. Πολεμική αφίσα του Κομμουνιστικού Κόμματος (Partido Comunista de España). Εργάτες, αγρότες, στρατιώτες, διανοούμενοι, ενισχύστε τις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος. Του σημαντικού καλλιτέχνη Χόσεπ Ρενάου Βερενγκέρ (Josep Renau Berenguer, 1907-1982). Χρωμολιθογραφία, (39,6 x 55,8 cm). Έκδοση του Πανεπιστημίου της Βαλένθιας. Από τη συλλογή αφισών του Ισπανικού Πολεμικού Μουσείου, Τμήμα Εμφυλίου Πολέμου. [Πηγή φωτό: https://www.iwm.org.uk]

Από την ίδια συλλογή βλέπε και Ο Μόλα στα Τάρταρα (Σημειώσεις στον δεύτερο Ύμνο):

Στάλινγκραντ: 3 Ύμνοι αγάπης του Πάμπλο Νερούδα

Για τον Νερούδα βλέπε από:

Πάμπλο Νερούδα: Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι – 5 ποιήματα από το Canto General

Περισσότερος Νερούδα