Παναγιώτης Μελάς: «Τέκνο της θαλασσινής ανάγκης»

«Ν’ ακούς ποίηση
γιατί η ποίηση
δεν είναι οίηση·
η ποίηση
είναι έμπνευση.

Η ποίηση δεν είναι κομπασμός·
είναι του καθημερινού μόχθου
ο θαυμασμός».

(απόσπασμα από το ποίημα «Στην ποίηση»)

Μόλις κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή του Παναγιώτη Μελά, με τίτλο «Τέκνο της θαλασσινής ανάγκης», από τις εκδόσεις «Εντός».

Όταν η πένα του ποιητή έρχεται να φωτίσει τον ανθρώπινο κάματο, τις μικρές και μεγάλες στιγμές της καθημερινής ζωής μα και της Ιστορίας, η ποίηση συναντά την αληθινή αποστολή της.

Την αλήθεια αυτή έρχεται να υπηρετήσει το αξιόλογο έργο του Παναγιώτη Μελά, ο οποίος με την ποιητική του αυτή συλλογή κατορθώνει να αγγίξει ένα ευρύ φάσμα της ανθρώπινης δημιουργίας σε όλα τα επίπεδα, αλλά και του συναισθηματικού πλούτου που κουβαλά η πολυταξιδεμένη ψυχή των ανθρώπων του μόχθου. Στα τρία μέρη του ποιητικού έργου ξεδιπλώνεται η αγωνία του μαχόμενου ταξιδευτή της θάλασσας, η ευαίσθητη ματιά του για τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, αλλά και η αγάπη για τα πρόσωπα που σημαδεύουν τη ζωή του, δοσμένα άλλοτε με μαχητικό και ασυμβίβαστο πνεύμα κι άλλοτε με χιούμορ και σκωπτικότητα, πάντοτε όμως με μια τρυφερότητα ανεπιτήδευτη. 

Ο Παναγιώτης Μελάς καταθέτει σεμνά το δικό του δημιουργικό οβολό στη μεγάλη στρατιά των «ποιητών των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων». Ιχνηλατώντας αλλά και αποκαθηλώνοντας το καββαδιακό πρότυπο, προσεγγίζει τη μαγεία μα και την τραχιά όψη του θαλασσινού ταξιδιού, μετατρέπει τον πόνο σε μεράκι, την κοινωνική και ιστορική ανησυχία σε μούσα. Κι έτσι αφουγκράζεται τον αχό μιας κοινωνίας που ασφυκτιά και ματώνει πίσω από τα πέπλα της έπιπλαστης ευμάρειας, για να ταχθεί αταλάντευτα στο πλευρό των κατατρεγμένων. Συνάμα, στρέφει το βλέμμα σε προσφιλή πρόσωπα, για να τα υψώσει σε σύμβολα που ενσαρκώνουν το όραμα μιας νέας ζωής.

Γιατί ο λόγος, η ποίηση, η πνευματική δημιουργία δεν είναι μια ελιτίστικη προσέγγιση, αλλά μια βαθιά ανθρώπινη, λαϊκή, πηγαία υπόθεση.

Ένα ποιητικό ταξίδι στις θάλασσες
του μόχθου και των ονείρων

Ο Παναγιώτης Μελάς γεννήθηκε στον Πειραιά και μεγάλωσε στην Καλλιθέα, όπου ζει μόνιμα από το 1958. Κατάγεται από οικογένεια αντιστασιακών και μαχητών του ΕΛΑΣ. Σπούδασε μηχανικός Ε.Ν. στην –τότε– ΔΣΕΝ Ασπροπύργου (σημερινή ΑΕΝ).

Έκανε καριέρα μηχανικού του Εμπορικού Ναυτικού και αρχιμηχανικού. Για κάποιο διάστημα εργάστηκε ως τεχνικός αεροσκαφών στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), όπου συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία και στη συνέχεια στη δραστηριότητα, ως μέλος του Δ.Σ., του πρώτου σωματείου των εργαζομένων εκεί (ΠΕΕΕΑΒ).

Ως εν ενεργεία ναυτεργάτης, διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΜΕΝ). Συνταξιοδοτήθηκε και ενεργοποιείται στο συνδικαλιστικό κίνημα των συνταξιούχων. Είναι, επίσης, μέλος της Δ.Ε. του Παραρτήματος ΠΕΑΕΑ–ΔΣΕ Καλλιθέας, στο οποίο συμμετέχει ανελλιπώς για αρκετά χρόνια. Ασχολείται, παράλληλα, με τη μουσική και την τεχνολογία ήχου-εικόνας.

Είναι παντρεμένος με τη Σοφία Κλουβάτου-Μελά, συνταξιούχο εκπαιδευτικό Μ.Ε. (καθηγήτρια Αγγλικών) και λογοτέχνη, και έχουν δυο παιδιά και τρία εγγόνια. 

Κατά τη θητεία του στο Π.Ν. (1969-1971) συνέγραψε ειδικό διδακτικό βιβλίο για Μηχανές Ε.Κ., που έμεινε ανέκδοτο.

Γράφει ποιήματα και πεζά, κάποια από τα οποία έχουν δημοσιευτεί σε συνδικαλιστικά περιοδικά και επιθεωρήσεις και σε διαδικτυακές –πολιτιστικές και λογοτεχνικές ιστοσελίδες.

Τον Απρίλη του 2020 πήρε μέρος στο διαγωνισμό διηγήματος και ποίησης του «Ατέχνως» με τίτλο «Ιστορίες εγκλεισμού την εποχή του κορονοϊού», όπου κέρδισε τον πρώτο έπαινο της Επιτροπής Κρίσης με το διήγημά του Όνειρα στα χρόνια της υπομονής.

Αυτή την περίοδο γράφει ένα αυτοβιογραφικό, κοινωνικό, ιστορικό και λαογραφικό οδοιπορικό, που θα κυκλοφορήσει σύντομα.

Αυτή η ποιητική συλλογή είναι η πρώτη αυτόνομη ποιητική και εκδοτική του προσπάθεια.