Ρήγας Γκόλφης – Τρία ερωτικά ποιήματα

Ο Ρήγας Γκόλφης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Δημήτρη Δημητριάδη), γεννήθηκε στις 21 του Γενάρη 1886 στο Μεσολόγγι και έφυγε από τη ζωή την 1^η του Γενάρη 1957, στην Αθήνα.

Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε ως συμβολαιογράφος.

Υπήρξε από τους πρώτους και μαχητικότερους δημοτικιστές, και ταχτικός συνεργάτης του περιοδικού «Νουμάς», στο οποίο δημοσίευσε αρχικά νομικά κείμενα και στη συνέχεια την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Τα τραγούδια του Απρίλη» (1909). Στο ίδιο περιοδικό, με το ψευδώνυμο «Πικραγκάθης» σατίριζε τα κακώς κείμενα της πνευματικής και πολιτικής ζωής.

Το μονόπρακτο δράμα του με τίτλο «Γήταυρος», θεωρείται ο πρώτος λογοτεχνικός καρπός της σοσιαλιστικής σκέψης στην Ελλάδα.

Ο Ρήγας Γκόλφης μετέφρασε και δημοσίευσε στην εφημερίδα «Εργάτης του Βόλου», τον Ύμνο της 2ας Διεθνούς (1871), του Γάλλου επαναστάτη Ευγένιου Ποττιέ.

Εκτός του «Νουμά», υπήρξε συνεργάτης πολλών αθηναϊκών περιοδικών, δημοσιεύοντας  ποιήματα, διηγήματα και κριτικές, με διάφορα ψευδώνυμα.

«Ο Γκόλφης έγραψε αρκετά τραγούδια, εμπνευσμένα από τη ζωή, τους αγώνες και τους πόθους της εργατιάς και αγροτιάς.(…)όχι μόνο οι κριτικοί, οι ανθολόγοι και οι ιστορικοί της λογοτεχνίας μας τα «αγνοούν» και δεν καταδέχονται να παρουσιάσουν τον αληθινό Γκόλφη στο ελληνικό κοινό, αλλά και οι νέοι από την προοδευτική παράταξη δεν ξέρουν ή δεν έχουν ακούσει ποιος είναι ο Γκόλφης, ποια η αισθητική προσφορά του στα νεοελληνικά γράμματα και ποια η ιδεολογική συμβολή του στους αγώνες της εργατικής τάξης» σημειώνει ο Γιάννης Κορδάτος στην «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του (πατώντας εδώ θα μεταφερθείτε σε παλαιότερη ανάρτησή μας με αναφορά σε αυτό ακριβώς το έργο του Γκόλφη που αναφέρεται ο Κορδάτος).

Τολμώντας να αμφισβητήσουμε το «αληθινός Γκόλφης», μιας και ολόκληρο το έργο ενός ποιητή είναι αληθινό, και τον χαρακτηρίζει, εκτός αν ο ίδιος το έχει απορρίψει, ο Γιάννης Κορδάτος επιβεβαιώνεται από τις ανθολογίες που επιλέγουν από το έργο του Γκόλφη ποιήματα «ανώδυνα» για την ισχύουσα τάξη, που δεν «προκαλούν» και δεν «ενοχλούν» την «κανονικότητα» της κάθε εποχής.

Τρία όμορφα ποιήματα του Ρήγα Γκόλφη παρουσιάζουμε σήμερα, παρμένα από την «Ανθολογία Η.Ν. Αποστολίδη 1708-1940» (εκδ. Βιβλιοπωλείο της Εστίας).

Τα γέλια σου

Τ’ αξέχαστο το δειλινό που σου έστησα καρτέρι,
και που μονάχη γύρευες να βρεις το μονοπάτι,
θυμάσαι πώς σε τράβηξα στ’ αγαπημένα μέρη;…
Εγώ γεμάτος έρωτα. Εσύ χαρές γεμάτη.
Τα πράσινα χαμόδεντρα στο πλάι τους μας δεχτήκαν…
Και την αυγή που διάβαινα τα είδα που είχαν ανθίσει,
κ’ είπα: Τα τόσα γέλια σου, καλή, δεν εχαθήκαν·
τα κλωναράκια αποβραδίς τάχουν εδώ κρατήσει.

***

Πρωί θολό

Πρωί θολό. Μοναχή
για το τρένο κινούσες…
Ευωδιάζει η εξοχή.
Ψιλή πέφτει βροχή
στο πλεχτό που φορούσες.

Ήταν τότε που ζούσα
συντροφιά με τις μούσες…
Ούτ’ εγώ σε ποθούσα,
μήτ’ εσύ μ’ αγαπούσες.
Μα τα πάντα μπορούσες…

Στέκει λίγο η βροχή
στο σταθμό σα φανείς.
Μα δεν είναι ψυχή.
Έτσι, οι δυο μοναχοί,
δίχως άλλος κανείς.

Νευρικά περπατάς
και δειλά με κοιτάς
πάντ’ αμίλητη… Πρώτα,
ω, μη εμένα ρωτάς,
μα τα νιάτα σου ρώτα.

Ευωδιάζει η εξοχή…
Μια γλυκιά απαντοχή
και τους δυο μας τυλίγει.
– Περασμένη εποχή
που για πάντα έχει φύγει.

Μα το τραίνο σιμώνει…
Σαν αθέλητα, να,
στο ίδιο πάμε βαγόνι…
Και μια μπόρα αρχινά
που όλα γύρω θαμπώνει…

***

Λουΐζα

Στης ζωής το ταξίδι,
– τι ταξίδι γοργό! –
λίγης ώρας παιχνίδι
σε λαχτάρησα εγώ…

Σε φωτόλουστη μπύρα,
κάποια νύχτα θολή,
μεθυσμένος σου πήρα
πληρωμένο φιλί.

Τότες ήμουν στην πρώτη
του καημού απελπισιά.
Φλογισμένη μου η νιότη
και ζητούσε δροσιά…

Μα σα μείναμε μόνοι,
ω Λουΐζα μικρή,
της καρδιάς μας ποιοι πόνοι
πλημμυρίσαν πικροί!

Γι’ άλλη κλαίω, πληγωμένος,
και μεθώ να ξεχνώ.
Της αγάπης διωγμένος
από γη και ουρανό.

Γι’ άλλον κλαις. Κι αν το μάτι
σου δακρύζει φριχτά,
γκρεμός, δόλος, απάτη
χάσκουν μπρος σου ανοιχτά.

Κ’ οι δυο πόνοι ενωμένοι,
νιώσαν τέτοια χαρά,
τη χαρά που μας δένει
μια, μα αιώνια φορά.

Στης ζωής το ταξίδι,
– τι ταξίδι γοργό! –
λίγης ώρας παιχνίδι
σ’ είδα, σ’ έχασα εγώ…

Μ’ από τότε, ω Λουΐζα,
φως η απλή μου καρδιά,
κ’ έχει κλείσει, κορνίζα,
την τρελή μας βραδιά.

Δείτε ακόμα:

Ρήγας Γκόλφης: Σήκωσε ψηλά τις σημαίες του δημοτικισμού και του σοσιαλισμού