«Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι. Προεπαναστατικά ποιήματα»

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, την Τρίτη 17 του Δεκέμβρη, στο Σπίτι της Κύπρου, η παρουσίαση των βιβλίων του Γιώργου Μολέσκη, «Κάθε Ιούλιο επιστρέφω» και «Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι. Προεπαναστατικά ποιήματα», τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Αποσπάσματα από το βιβλίο «Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι. Προεπαναστατικά ποιήματα» διάβασε ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Θάνος Παπακωνσταντίνου ενώ το παρουσίασε ο Παναγιώτης Μανιάτης.

Φίλες, φίλοι,

Η έκδοση των τριών προεπαναστατικών ποιημάτων του ποιητή της Επανάστασης Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι έγινε θερμά αποδεκτή από το αναγνωστικό κοινό. Και αυτό γιατί ο μεταφραστής του έργου Γιώργος Μολέσκης, μεταξύ άλλων, γνωρίζει το θέμα ξεφεύγοντας από μια επιπόλαιη ανάγνωση της δουλειάς του ποιητή, όπως έχει γίνει με άλλους, σε άλλες εκδοτικές απόπειρες.

Ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι υπήρξε ξεχωριστός ποιητής. Μέλος της σοσιαλιστικής επανάστασης, την ύμνησε στους οραματισμούς και στις αναζητήσεις του. Γεννήθηκε το 1893 στο χωριό Μπαγκτατί της Γεωργίας από Ρώσους γονείς. Ορφάνεψε νωρίς από πατέρα και από μικρή ηλικία εκδήλωσε ενδιαφέρον για την τέχνη, την τεχνολογία και την επαναστατική δραστηριότητα γνωρίζοντας ακόμα και φυλακίσεις. Μετά την τελευταία αποφυλάκισή του, το 1910, εγκατέλειψε το γυμνάσιο και έγινε δεκτός, με αρκετές δυσκολίες λόγω της προγενέστερης πολιτικής του δράσης, στη Σχολή Ζωγραφικής και Γλυπτικής της Μόσχας. Εκεί γνώρισε τον ζωγράφο Νταβίντ Μπουρλιούκ. Ο τελευταίος τον ανακήρυξε μεγάλο ποιητή λέγοντάς του ‘’γράφε γιατί θα εκτεθώ’’ μιας και διέδιδε την κρίση του παντού.

Ο Μαγιακόφσκι συμμετείχε εκείνα τα χρόνια, μαζί με τον Μπουρλιούκ και αλλούς, στην κίνηση φουτουριστών της Μόσχας που εξέδωσαν το γνωστό μανιφέστο ‘’Χαστούκι στο κοινό γούστο’’. Το μανιφέστο είχε χαρακτήρα συγκρουσιακό. Το 1912 δημοσιεύτηκαν τα δύο πρώτα του ποιήματα με αντίστοιχους τίτλους ‘’Νύχτα’’ και ‘’Πρωί’’, ενώ το 1913 έγραψε το πρώτο του σενάριο το οποίο όμως δεν έγινε ταινία.

Στα 1914-5, ο Μαγιακόφσκι έγραψε το ποίημα ‘’Σύννεφο με παντελόνια’’, με αρχικό τίτλο ‘’Δέκατος τρίτος απόστολος’’, που το χαρακτήρισε προγραμματικό για την εποχή του. Ο ποιητής βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την κοινωνία. Κάτω η αγάπη σας/ Κάτω η τέχνη σας/ Κάτω η θρησκεία σας/ Κάτω η κοινωνία σας – αυτές είναι οι τέσσερις κραυγές των τεσσάρων μερών.

Το 1915 έγραψε, επίσης, το «Φλάουτο-Σπονδυλική» στήλη στο οποίο βλέπουμε, πάλι, το ερωτικό στοιχείο:

Της καρδιάς μου κλέφτρα εσύ,
που τα πάντα της στέρησες
και την ψυχή μου σε βασανιστικό έριξες παραμιλητό,
δέξου το δώρο μου αγαπημένη,
τίποτε άλλο ίσως να μην μπορέσω πια να σκεφτώ.

Το 1916, ο Μαγιακόφσκι επιστρατεύεται. Είναι η χρονιά που γράφει το ‘’Πόλεμος και Οικουμένη’’ στο οποίο ο ποιητής αποτυπώνει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του για τον πολέμο που εξελισσόταν.

Σαπίζει η γη,
οι φλόγες των λαμπτήρων της
σπάζουν την κρούστα της με φουσκάλες βουνών.
Τρέμοντας στην αγωνία των πόλεων
Πεθαίνουν οι άνθρωποι μέσα στις πέτρινες τρύπες τους.

Έναν
τον βγάλανε οι γιατροί
από τον τάφο
για να μελετήσουν των ανθρώπων τον πρωτόγνωρο αφανισμό:
στη δαγκωμένη του ψυχή,
σα χρυσοπόδαρο μικρόβιο,
σάλευε ένα ρούβλι.

Παράλληλα με ζητήματα περιεχομένου, απασχόλησαν τον ποιητή και οι γλωσσικοί πειραματισμοί. Όπως σημειώνει στο βιβλίο του ο Γιώργος Μολέσκης, ‘’(…)ιδιαίτερα στην ποίηση του Μαγιακόφσκι ο στίχος σπάει σε ξεχωριστές λέξεις ή φράσεις με στόχο να επιτευχθεί ένας δυναμικός και εν μέρει επιθετικός ρυθμός, ενώ η ομοιοκαταληξία παίρνει διάφορες μορφές. Συχνά χτίζεται μέσα στον στίχο, με ομόηχες λέξεις, με παρηχήσεις και άλλους τρόπους. Έτσι το κέντρο βάρους μεταφέρεται στην ξεχωριστή φράση και στη λέξη, που γίνονται οι κύριες ποιητικές μονάδες. Σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί καινούργιες λέξεις που βρίσκουν τη θέση τους στον στίχο μέσω της ηχητικής τους σχέσης με κάποια άλλη γειτονική λέξη, μέσα από την οποία φωτίζονται νοηματικά(…)

Φίλες, φίλοι,

Η συγκεκριμένη έκδοση ήρθε να προστεθεί στα λογοτεχνικά πράγματα του τόπου. Σε μια εποχή βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης χρειάζονται τέτοιες κυκλοφορίες, γιατί τα οράματα για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία παραμένουν πιο επίκαιρα από ποτέ. Πέραν της περσινής έκδοσης ‘’Ρώσικη ποίηση του 20ού αιώνα’’, πάλι από τις εκδόσεις Βακχικόν, θα σας αποκαλύψω ότι θα ήθελα και άλλες πρωτοβουλίες από τον Γιώργο Μολέσκη σχετικά με την ποίηση ανθρώπων που συνέδεσαν την τέχνη τους με την αντικαπιταλιστική ανατροπή στον 20ο αιώνα, αλλά και γιατί όχι και τη μετάφραση μετεπαναστατικής ποίησης του Μαγιακόφσκι, έτσι ώστε να αναδειχθεί καλύτερα αυτό που είχε γράψει σε άλλο ποίημα του ο ποιητής:

η μυριόμετρη

.     .των βημάτων μας

.            .απλωσιά

Σας ευχαριστώ