Πωλ Ελυάρ – À l’échelle humaine (Για την ανθρωπότητα)

Ο Γάλλος ποιητής Πωλ Ελυάρ (πραγματικό όνομα Ευγένιος Γκρεντέλ) γεννήθηκε στις 14 του Δεκέμβρη 1895 και έφυγε από τη ζωή στις 18 του Νοέμβρη 1952.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, μέσα από τις γραμμές του ΚΚ Γαλλίας. Το 1946 προσκαλεσμένος του ΕΑΜ, ο Πωλ Ελυάρ συμμετείχει σε εκδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ τον Ιούνη του 1949 φτάνει στις ελεύθερες βουνοκορφές του Γράμμου, ανάμεσα στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ, επικεφαλής ομάδας Γάλλων διανοουμένων και πολιτικών.

Το ποίημα “À l’échelle humaine” περιλαμβάνεται στη συλλογή “Au rendez-vous allemand”. Αφιερωμένο από τον ποιητή «στη μνήμη του Συνταγματάρχη Φαμπιάν και στον Λώρενς Καζανόβα ο οποίος μίλησε για εκείνον», δημοσιεύτηκε στα «Γαλλικά Γράμματα»  στις 20 του Γενάρη 1945. Το ποίημα είναι ένας φόρος τιμής στον στρατευμένο κομμουνιστή και ήρωα της Αντίστασης Πιερ Τζώρτζ (1919-1944) τον λεγόμενο Συνταγματάρχη Φαμπιάν, ο οποίος σκοτώθηκε στις 27 του Δεκέμβρη 1944.

Δυο μέρες μετά το θάνατο του Πωλ Ελυάρ, το ποίημα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Αυγή», στις 20 του Νοέμβρη 1952, σε απόδοση στα ελληνικά του Πέτρου Βελιώτη.

À l’échelle humaine

Σκότωσαν έναν άνθρωπο
Έναν άνθρωπο που ήταν κάποτε παιδί
Σ’ ένα μεγάλο τοπίο
Μια κηλίδα αίμα
Σαν ήλιος που βασιλεύει
Έναν άνθρωπο στεφανωμένο
Γυναίκες και παιδιά
Όλα τα ιδανικά ενός ανθρώπου
Για την αιωνιότητά μας

Έπεσε
Κ’ η καρδιά του άδειασε
Και τα μάτια του άδειασαν
Και το μυαλό του άδειασε
Τα χέρια του άνοιξαν
Δίχως σταλιά παράπονο
Γιατί πίστευε στην ευτυχία
Των άλλων
Γιατί ’χε πει και ξαναπεί
Το σ’ αγαπώ σ’ όλους τους τόνους
Στη μητέρα του στη φύλακά του
Στη συνένοχό του στη σύμμαχό του
Στη ζωή
Και πήγαινε στη μάχη
Να πολεμήσει τους δήμιους των δικών του

Να πολεμήσει την έχτρα
Και στις δύσκολες ακόμα μέρες
Είχε λατρέψει τον πόνο του
Ήταν το φυσικό του ν’ αγαπάει
Να σέβεται τη ζωή
Ήταν το φυσικό του το δικό μου

Ένα μονάχα πήδημα αντρειοσύνη
Η λεβεντιά μονάχα του λαού
Και να το σ’ αγαπώ που παίρνει κακό τέλος
Μα λέει το ναι στη ζωή
Το σ’ αγαπώ ήταν η Ισπανία
Που πολεμούσε για τον ήλιο
Το σ’ αγαπώ είναι το Παρίσι
Με τους παιδιάστικούς του δρόμους
Με την ευγένεια των παιδιών του
Κ’ η πρώτη απόπειρα
Κόντρα στους στρατιώτες του κακού
Κόντρα στον κακό θάνατο
Είναι το πρώτο φως
Μέσα στη νύχτα των δυστυχισμένων
Είναι το φως το πάντα πρώτο
Πάντα τέλειο
Φως της φιλίας
Κύκλος χορού όσο πάει πιο λυγερός
Και πιο πλατύς πιο ψυχωμένος
Σπόρος λουλούδι και καρπός και σπόρος
Και να το σ’ αγαπώ που παίρνει καλό τέλος
Για κείνους που αύριο θε να ’ρθουν.

Πωλ Ελυάρ