«Ατσίγγανε κι αφέντη μου, με τι να σε στολίσω;…» – Σαν σήμερα δολοφονήθηκε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Σαν σήμερα, στις 19 του Αυγούστου 1936, εκτελέστηκε στο Βιθνάρ ο ο μεγάλος Ισπανός ποιητής και δραματουργός Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.

Ο Λόρκα υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Με τη ζωή και το έργο του μας έφερε κοντά στην  Ισπανία του μόχθου και της προόδου. Με την ομορφιά και τη δύναμη της ποίησής του ύμνησε την αγάπη, τραγούδησε το θάνατο και όρθωσε το ανάστημά του στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και κάθε μορφή αδικίας.

Ο μεγάλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας αγαπήθηκε ιδιαίτερα και στη χώρα μας από μεταφραστές και συνθέτες (είναι ίσως ο περισσότερο μελοποιημένος ξένος ποιητής) που έκαναν να φτάσει το έργο του στο λαό μας και ν’ αγαπηθεί όσο λίγων δημιουργών το έργο.

Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στις 5 του Ιούνη 1898 από εύπορη και μορφωμένη οικογένεια. Παρόλο που είχε εξασφαλισμένη μια ζωή με ανέσεις, όταν αντίκρισε τη φτώχεια και τις συνθήκες ζωής της μεγάλης μάζας των Ισπανών και συνειδητοποίησε τους νόμους τις εκμετάλλευσης, άλλαξε ρότα και τράβηξε στο πλευρό των καταπιεσμένων.

Σπούδασε φιλοσοφία, λογοτεχνία και νομικά, λάτρευε τη μουσική (ήταν καλός πιανίστας), μα το γράψιμο ήταν η κλίση και η μεγαλύτερη αγάπη του, και μαζί το βήμα απ’ όπου θα εναντιωνόταν απέναντι στον πόλεμο και το αντιδραστικό πλαίσιο της καθολικής εκκλησίας.

Στα 31 του, τη χρονιά που ξεσπάει το «κραχ» θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ. Αυτό το ταξίδι θα σταθεί η αφορμή για να προσεγγίσει ο ποιητής, από μαρξιστική σκοπιά πια, την καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο, που «άνθιζε» στη μητρόπολη του καπιταλισμού. Εκεί, στη Νέα Υόρκη θα μπει στον κόσμο του θεάτρου.

Δυο χρόνια αργότερα θα επιστρέψει στην Ισπανία και θα ξεκινήσει περιοδείες με θίασο. Το ανέβασμα του έργου του Λόρκα «Γέρμα» θα προκαλέσει  την οργισμένη αντίδραση των φασιστών.  Ο Λόρκα έχει περάσει στο στόχαστρο της αντίδρασης.

Τον Ιούλη του 1936 ο στρατηγός Φράνκο καταλαμβάνει με πραξικόπημα την εξουσία. Στα μέσα του Αυγούστου μια συμμορία φασιστών τρομοκρατών συλλαμβάνουν το Λόρκα και τον παραδίνουν  στο νέο πολιτικό διοικητή της Γρανάδας και εξέχοντα φαλαγγίτη Βαλντές Γκουθμάν, που ήταν ο κύριος υπεύθυνος για τις χιλιάδες εκτελέσεις προοδευτικών και διανοούμενων της περιοχής. Ο «χασάπης» της Γρανάδας παράδωσε με τη σειρά του τον ποιητή στον υπεύθυνο για την εκτέλεση αξιωματικό, συνταγματάρχη Νεστάρες.

Στις 19 του Αυγούστου 1936, τα ξημερώματα, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο ποιητής που όρθωσε το ανάστημά του στην εκμετάλλευση και την αδικία, οδηγήθηκε μαζί με δυο νεαρούς ταυρομάχους που πολέμησαν τους φασίστες, στο Βιθνάρ, λίγα χιλιόμετρα έξω απ’ τη Γρανάδα, στον συνηθισμένο τόπο που οι φασίστες εκτελούσαν τους δημοκρατικούς και τουφεκίστηκε. Όχι όμως κοντά στον ομαδικό τάφο, όπου ρίχνονταν οι εκτελεσμένοι προοδευτικοί, άλλα σ’ έναν ελαιώνα, παραπέρα.

«Ατσίγγανε κι Αφέντη μου, με τι να σε στολίσω;
Φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό.
Στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω
κι ίσα έν’ αντρίκειο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό…»

Ο Νίκος Καββαδίας θα γράψει αυτούς τους στίχους απευθυνόμενος στον Ισπανό ομότεχνό του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που δολοφονήθηκε από τους φασίστες του Φράνκο, όντας συγκλονισμένος από τις θηριωδίες του ναζισμού στη χώρα μας που, κάποιες από αυτές, αναφέρει στους στίχους του.

Η δολοφονία του Λόρκα που συγκλόνισε την ανθρωπότητα, αποτελεί ένα από τα ανεξίτηλα στίγματα τού φρανκικού φασισμού.

Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε στις πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.