«Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ και ηγαπημένε, πάντοτ’ ευκολοπίστευτε και πάντα προδομένε…»

Σαν σήμερα, στις 9 του Φλεβάρη 1857, έφυγε από τη ζωή ο Διονύσιος Σολωμός, ο μεγάλος ποιητής «που κατέκτησε με το έργο του τον τίτλο του εθνικού και λαϊκού, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες των λογίων της άρχουσας τάξης, να απογυμνώσουν το έργο του, από την επαναστατική του ουσία». Είχε γεννηθεί στη Ζάκυνθο, στις 8 του Απρίλη 1798.

Η πρώτη επαφή με τον Διονύσιο Σολωμό είναι το άκουσμα του εθνικού ύμνου, δηλαδή των μελοποιημένων δυο πρώτων στροφών του ποιήματός του «Ύμνος εις την ελευθερίαν».  Για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, άρα για την επίσημη πολιτεία και τις κυβερνήσεις που εναλλάχθηκαν από το 1865 που καθιερώθηκε ο εθνικός ύμνος, ο Σολωμός είναι απλά ο «εθνικός ποιητής».

«Μα για την Ελλάδα θα ’ναι απάνω απ’ όλα ο ποιητής της  Επανάστασης και  ο θεμελιωτής της σύγχρονης Ελληνικής ποίησης, που την προίκισε ευθύς από την αρχή, μ’ έναν τέλειο ποιητικό οπλισμό κ’ έδειξε στους μεταγενεστέρους, όχι μόνο τους τρόπους, που η ποίηση μπορεί να τρέφεται άμεσα από τη ζωή, να τη μετασχηματίζει και να την ντύνει με τη μεγαλύτερη πνευματικότητα, παρά και τους τρόπους που η κοινή γλώσσα κι ο κοινός στίχος μπορούν να δείξουν την αξία τους, χωρίς συζήτηση, χωρίς λεξιθηρία και γλωσσικά ανώμαλα ανακατώματα και χωρίς εξωτισμούς» επισημαίνει ο Μάρκος Αυγέρης.

Όπως έγραψε ο Κώστας Βάρναλης, ο Σολωμός «δεν ήταν ένας αφηρημένος ωραιολόγος του γραφείου, παρά ένας μεγάλος οδηγός του έθνους στη Μεγάλη Πράξη που είναι ο αγώνας για την ελευθερία».

«Ο Σολωμός τραγουδώντας τη λευτεριά, διδάσκει πως οι αλυσίδες της σκλαβιάς συντρίβονται μόνο με τον αγώνα που εμπνέουν τα μεγάλα ιδανικά. Ζωή χωρίς ιδανικά, χωρίς πάθος για τη λευτεριά, χωρίς πίστη στον άνθρωπο, είναι ζωή άδεια», σημειώνει ο Τάκης Αδάμος.

Το αίσθημα της αγάπης προς την πατρίδα και την ελευθερία δεν είναι τόσο βαθύ και συγκλονιστικό μόνο  στον «Ύμνο εις την ελευθερίαν», αλλά σε ολόκληρο το έργο του Σολωμού, οι φιλελεύθερες ιδέες του οποίου, ο σεβασμός στον άνθρωπο και η αγάπη για την αλήθεια και το καλό ήταν γνωρίσματα που τον χαρακτήριζαν από τη νεανική του ηλικία.

Ο Διονύσιος Σολωμός στράτευσε την τέχνη του στην υπηρεσία της Επανάστασης. Ο ίδιος διέθεσε μέρος της περιουσίας του για τις ανάγκες του αγώνα, υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και κράτησε ανοιχτό το σπίτι του στους κυνηγημένους από τους Τούρκους και τους κοτζαμπάσηδες συνεργάτες τους, αγωνιστές που κατέφυγαν στη Ζάκυνθο.

Για τη ριζική αντίθεση του Σολωμού προς τις αντιδραστικές κοινωνικές δυνάμεις της εποχής του και τους «προστάτες» ξένους – δυνάστες του λαού μας, γράφει ο Τάκης Αδάμος στο βιβλίο του «Η λογοτεχνική μας κληρονομιά» (εκδ. Καστανιώτη, 1980): «Από το οξύτατο μάτι και την πολιτική σκέψη του Σολωμού δεν μπορούσε να ξεφύγει ο άσπονδος εχθρός της εθνικής λευτεριάς και ανεξαρτησίας μας: Ο «ξένος». Η ξενοκρατία είναι η κατάρα που σέρνει τον τόπο μας στα δεσμά μιας «μοίρας» βαριάς, ακόμα από τα χρόνια του Ξεσηκωμού του Εικοσιένα. Και είναι το ίδιο ολέθρια και τυραννική, είτε παρουσιάζεται με τη μορφή του καταχτητή, είτε με τη μορφή του «σύμμαχου» και του ακάλεστου “προστάτη”».

Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε σε όλες τις αναρτήσεις του περιοδικού για τον Διονύσιο Σολωμό.