Το μόνον της ζωής του ταξείδιον

Ο Γεώργιος Βιζυηνός (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γεώργιου Μιχαηλίδη), γεννήθηκε το 1849 στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης και ήταν γιος του πραματευτή Μιχαλιού και της Δεσποινιώς. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο τοπικό σχολείο και στη συνέχεια δούλεψε σε ραφτάδικο στην Κωνσταντινούπολη. Οταν πέθανε ο τυραννικός εργοδότης του, στάλθηκε από τον προστάτη του, τον Γιάγκο Γεωργιάδη στην Κύπρο, όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια ως υποτακτικός του αρχιεπισκόπου Σωφρονίου Β. Την εποχή αυτή χρονολογούνται και ορισμένες σπουδές του στη Λευκωσία καθώς και οι πρώτες αισθηματικές και λογοτεχνικές του εμπειρίες.

Όταν επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη τύπωσε τα πρώτα στιχουργήματα “Ποιητικά πρωτόλεια”. Πήγε στην Αθήνα και τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Πλάκα. Επί ένα χρόνο ο Βιζυηνός παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή και τον επόμενο Οκτώβρη χάρη στον ευεργέτη του Γιώργο Ζαρίφη φτάνει στη Γερμανία για σπουδές. Στην Αθήνα θα εγκατασταθεί οριστικά το 1884 και σε ηλικία 35 εκλέγεται ως υφηγητής της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Παράλληλα, διδάσκει σε γυμνάσια Ψυχολογία και Λογική.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γ. Β. ως επιστήμονας έδειξε θεωρητικά ενδιαφέροντα και όταν το 1881 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή που είχε ως θέμα το παιδικό παιχνίδι και την επίδρασή του από ψυχολογική και παιδαγωγική άποψη έκανε το μοιραίο ταξίδι επιστροφής στο Σαμάκοβι της Θράκης αναζητώντας, στα μεταλλεία που είχε κληρονομήσει, χρυσάφι. Εκεί νιώθει τα πρώτα συμπτώματα της φρενοβλάβειάς του που θα εκδηλωθεί δέκα χρόνια αργότερα. Μέχρι να εκδηλωθεί όμως χάρη στη γενναία επιχορήγηση του Γ. Ζαρίφη έχει πολλές οικονομικές δυνατότητες.

Στα 1890, γίνεται καθηγητής της ρυθμικής και δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και ερωτεύεται παράφορα τη νεαρή μαθήτριά του Μπετίνα Φραβασίλη (1876 – 1897). Τότε είναι που χάνει εντελώς τα λογικά του και κλείνεται στο Δρομοκαϊτειο ψυχιατρείο, όπου και πέθανε “εκ προϊούσης γενικής παραλύσεως”. Ο Βιζυηνός δεν είναι ο πατέρας του νεοελληνικού μυθιστορήματος, αφού προηγείται ο Α. Ραγκαβής, αλλά είναι ο πρώτος διηγηματογράφος που άνοιξε ένα νέο δρόμο στην πεζογραφία με τον ιδιότυπο αφηγηματικό του τρόπο.

«Το μόνον της ζωής του ταξείδιον»

Βραβευμένη κοινωνική ταινία του Λάκη Παπαστάθη, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Έλληνα λογοτέχνη Γεωργίου Βιζυηνού.

Στα τέλη του 19ου αιώνα (1892), ο συγγραφέας Γεώργιος Βιζυηνός κλείνεται σε ψυχιατρικό άσυλο στην Αθήνα. Λίγο πριν είχε ξεσπάσει το ερωτικό του πάθος για τη δωδεκάχρονη Μπεττίνα. Ζώντας έγκλειστος, προσπαθεί να θυμηθεί την παιδική του ηλικία στην Κωνσταντινούπολη και τη Θράκη. Παράλληλα, ξαναδιαβάζει το λογοτεχνικό του έργο, που στηρίζεται σε αυτές τις μνήμες. Το βίωμα, αλλά και η λογοτεχνική του επεξεργασία μπλέκονται στο ταραγμένο μυαλό του.

Κυρίαρχο πρόσωπο των αναμνήσεών του είναι ο πολύ ηλικιωμένος παππούς του, που έζησε τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής του ντυμένος κορίτσι, για να αποφύγει το στρατό. Ο παππούς του Βιζυηνού έζησε όλη του τη ζωή μέσα στα παραμύθια και στο όνειρο, διαμορφώνοντας κατά κάποιο τρόπο τον ψυχισμό του εγγονού του.

Ενδιαφέρουσα βιογραφική ταινία, με άψογη φωτογραφία, που εκπροσώπησε τον ελληνικό κινηματογράφο σε πολλά διεθνή Φεστιβάλ. Πρωταγωνιστούν: Ηλίας Λογοθέτης, Υβόννη Μαλτέζου, Λάζαρος Ανδρέου, Φραγκίσκη Μουστάκη, Ρούλα Πατεράκη, Μαρίνα Ψάλτη (στοιχεία από Ριζοσπάστη)