«Τον αγαπήσαμε, πολύ τον αγαπήσαμε αυτόν τον απαίσιο – αυτόν τον θεσπέσιο – κόσμο μας…»

«Τον αγαπήσαμε, πολύ τον αγαπήσαμε
αυτόν τον απαίσιο – αυτόν τον θεσπέσιο –
κόσμο μας.
Τον αγαπήσαμε κι ας τον βλέπαμε
πίσω απ’ τα σίδερα…»

(Μενέλαος Λουντέμης, Ό,τι αγαπήσαμε)

Σαν σήμερα, 22 του Γενάρη 1977, έφυγε από τη ζωή ο Μενέλαος Λουντέμης. Πεζογράφος και ποιητής, συγγραφέας πολλών και πολυδιαβασμένων βιβλίων, διώχτηκε σκληρά για τις ιδέες του, φυλακίστηκε, εξορίστηκε για χρόνια και γνώρισε την αναγκαστική πολιτική προσφυγιά.

Ο Μενέλαος Λουντέμης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Δημήτρη Βαλασιάδη) γεννήθηκε στις 14 του Γενάρη 1912, σ’ ένα χωριό της Μικράς Ασίας και ήρθε με την εύπορη οικογένειά του στην Ελλάδα μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Η οικογένειά του πτώχευσε και ο ίδιος αναγκάστηκε από μικρή ηλικία να βγει στη βιοπάλη.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου εντάχθηκε στην Αντίσταση και μετά την απελευθέρωση υπήρξε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων του ΕΑΜ και εξορίστηκε στη Μακρόνησο και τον Αη Στράτη.

Το 1956 δικάστηκε για το βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες» στο οποίο περιγράφει τα βάσανα των εξορίστων. Το 1958 κατέφυγε στη Ρουμανία απ’ όπου επέστρεψε μετά την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών. Το 1968 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια.

«Με το πρώτο του κιόλας βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων «Τα πλοία δεν άραξαν», που με την εμφάνισή τους χάρισαν στο συγγραφέα τους το Α’ Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, ο Μενέλαος Λουντέμης μπαίνει πρωτότυπα και δυναμικά στο χώρο της πεζογραφίας, φέρνοντας μαζί του μια καινούργια και πολύπτυχη θεματική και αφηγηματική πνοή. Περιπλανιέται στα πεζοδρόμια και στα καταγώγια της αστικής ζωής, τρυπώνει μέσα στις πολύβουες φλέβες της, ψάχνει μέσα στην πιο πνιχτική σκόνη, μέσα στο πιο μολυσμένο βούρκο, ανακαλύπτοντας ανθρώπους περιθωριακούς, κολασμένους και τυραννισμένους, που ωστόσο κάπου μέσα τους σιγοκαίει ακόμα μια κάποια φλόγα ελπίδας.»

Ο Μενέλαος Λουντέμης βρέθηκε στην εξορία δίπλα σε άλλους σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, όπως οι ποιητές Γιάννης Ρίτσος και Τάσος Λειβαδίτης, οι εικαστικοί Χρίστος Δαγκλής και Γιώργος Φαρσακίδης, οι άνθρωποι του θεάτρου Τζαβαλάς Καρούσος και Μάνος Κατράκης κ.ά. Τα βιώματά του από τους τόπους εξορίας αποτυπώνονται σε έργα του.

Τα βιβλία του Μενέλαου Λουντέμη σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, διαβάστηκαν και διαβάζονται από όλες τις ηλικίες αναγνωστών. Από το πλούσιο έργο του ξεχωρίζουν τα μυθιστορήματα: «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα», «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος», «Οδός Αβύσσου αριθμός 0», «Το ρολόι του κόσμου χτυπά μεσάνυχτα» κ.ά. Έγραψε επίσης ποίηση, θέατρο, ταξιδιωτικά και πολιτικά κείμενα.

Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε σε όλες τις πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Μενέλαο Λουντέμη.