10 χρόνια από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ: Οταν οι μύθοι των «προοδευτικών» κυβερνήσεων καταρρέουν με πάταγο…

«Η κυβερνητική εναλλαγή και η ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν συνιστά πολιτική αλλαγή υπέρ του λαού (…) Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα συνεχίσει τις αντιλαϊκές δεσμεύσεις της χώρας στην ΕΕ και τους δανειστές, και φυσικά αυτό θα είναι ανάσα στο αστικό πολιτικό σύστημα, που επιδιώκει την πιο βαθιά ενσωμάτωση του λαού μέσα από την ανασύνθεση του αστικού κομματικού συστήματος, σε μια κρίσιμη στιγμή για τον λαό και το κίνημά του».

Αυτά εκτιμούσε η ανακοίνωση του ΚΚΕ για το εκλογικό αποτέλεσμα, μία μόλις μέρα μετά τις εκλογές του Γενάρη του 2015, που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην αστική διακυβέρνηση.

Από μια άποψη δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς για να φανεί ποιος δικαιώθηκε από τη ζωή και ποιος διαψεύστηκε. Τα ίδια τα γεγονότα μιλάνε από μόνα τους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, που θα «έσκιζε τα μνημόνια» και θα τα καταργούσε με «έναν νόμο και ένα άρθρο», ήταν εκείνος που ψήφισε τελικά το τρίτο μνημόνιο των σκληρών αντιλαϊκών μέτρων. Ηταν εκείνος που έκανε την περίφημη «κωλοτούμπα» στην περιβόητη διαπραγμάτευση. Ηταν εκείνος που κατάφερε να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» για το κεφάλαιο, κάνοντας τη δύσκολη δουλειά που δεν είχαν καταφέρει πριν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, λόγω της λαϊκής κατακραυγής.

Το ΚΚΕ ασφαλώς δεν χρειαζόταν μαντικές ικανότητες για να προβλέψει την κυβερνητική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή ήταν προδιαγεγραμμένη από τον ίδιο τον χαρακτήρα του και την πολιτική του, από τις δεσμεύσεις που εξάλλου είχε αναλάβει απέναντι στην εγχώρια άρχουσα τάξη και στις διεθνείς ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, από τις «εξετάσεις» που είχε δώσει και είχε περάσει ο Αλ. Τσίπρας σε ΕΕ και ΗΠΑ, όπως με τη δέσμευση για την προώθηση των σχεδίων επέκτασης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια με τη «Συμφωνία των Πρεσπών».

Αυτή η κριτική του ΚΚΕ που αποκάλυπτε την αλήθεια, που δέχτηκε τότε σφοδρή επίθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ και συνολικά από το αστικό πολιτικό σύστημα, όχι μόνο δικαιώθηκε αλλά αποτέλεσε και ασπίδα ώστε ένα κρίσιμο τμήμα λαϊκών δυνάμεων να μην εγκλωβιστεί, να απαγκιστρωθεί από αυταπάτες, να οργανώσει την αντεπίθεση απέναντι στις αντιλαϊκές πολιτικές που ακολούθησαν, να μη βρεθεί πλήρως αφοπλισμένο το εργατικό – λαϊκό κίνημα, να ανασυνταχθεί και να δώσει τις μάχες υπεράσπισης των λαϊκών δικαιωμάτων, απέναντι στις κυβερνήσεις τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της ΝΔ που ακολούθησε.

Ρεσιτάλ εξαπάτησης και κοροϊδίας του λαού

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε πραγματικά να δώσει «ανάσα» στο αστικό πολιτικό σύστημα, που δοκιμάστηκε εκείνη την περίοδο και υποχρεώθηκε σε ευρεία αναμόρφωση, για να μπορέσει να διαχειριστεί την ογκούμενη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Η εκδήλωση της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και τα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα που ακολούθησαν γέννησαν μεγάλη λαϊκή οργή. Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, ως κόμματα που είχαν κυβερνήσει τις προηγούμενες δεκαετίες, δυσκολεύτηκαν να απορροφήσουν τους κραδασμούς της λαϊκής δυσαρέσκειας, εν μέσω μάλιστα και ενδοαστικών ανταγωνισμών για την αναζήτηση του κατάλληλου μείγματος διαχείρισης που θα φόρτωνε τα βάρη στον λαό προς όφελος του κεφαλαίου.

Υπενθυμίζουμε ότι διαδοχικά δοκιμάστηκαν, μετά την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου του ΠΑΣΟΚ, διάφορα σχήματα κυβερνητικών συνεργασιών (συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΛΑ.Ο.Σ. με τον Λ. Παπαδήμο, συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ με τον Αντ. Σαμαρά). Το ΠΑΣΟΚ ιδιαίτερα υπέστη εκλογική κατακρήμνιση, φτάνοντας από το σχεδόν 40%, με το οποίο είχε αναδειχθεί στην κυβέρνηση το 2009, να καταγράφει 4,5% το 2015, βρισκόμενο στα όρια της επιβίωσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σε εκείνη τη φάση στηρίχθηκε πολύπλευρα από το κεφάλαιο για να παίξει τον ρόλο αναστύλωσης της σοσιαλδημοκρατίας, αναπληρώνοντας το κενό. Μεγάλο μέρος στελεχών και μηχανισμών του ΠΑΣΟΚ, εξάλλου, «μετακόμισε» σε εκείνη τη φάση στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ως κόμμα άφθαρτο, που δεν είχε δοκιμαστεί στην αστική διακυβέρνηση, είχε πλεονεκτήματα για την ενσωμάτωση και τον εγκλωβισμό της λαϊκής δυσαρέσκειας.

Εξάλλου αυτό δεν συνέβη μόνο στη χώρα μας. Στο έδαφος της καπιταλιστικής κρίσης που χτυπούσε όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ανισόμετρα και με διαφορετική ένταση ασφαλώς σε κάθε χώρα, πολλά κραταιά μέχρι τότε σοσιαλδημοκρατικά κόμματα υπέστησαν σημαντικές απώλειες (σε Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ισπανία κ.α.), ενώ συγκροτήθηκαν νεοπαγή πολιτικά κόμματα που γνώρισαν ιλιγγιώδη εκλογική άνοδο, όπως τα «Πέντε Αστέρια» στην Ιταλία και οι «Ποδέμος» στην Ισπανία (τα οποία ακολούθησαν μια πορεία εξίσου γρήγορης εκλογικής συρρίκνωσης, παρόμοια με του ΣΥΡΙΖΑ, τα τελευταία χρόνια).

Ο ΣΥΡΙΖΑ αξιοποίησε όλα τα τεχνάσματα της αμαρτωλής σοσιαλδημοκρατίας: Επιδόθηκε σε ένα ρεσιτάλ ψεύτικων υποσχέσεων για να υφαρπάξει τη λαϊκή ψήφο. Καλλιέργησε αυταπάτες, τάζοντας στον λαό εύκολες λύσεις, χωρίς σύγκρουση με το κεφάλαιο, χωρίς σύγκρουση με την ΕΕ. Ανέσυρε τους κάλπικους διαχωρισμούς των συστημικών πολιτικών δυνάμεων σε «προοδευτικές» και «συντηρητικές», μιλώντας για «μέτωπο των αριστερών δυνάμεων», την ώρα που με την «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνησή του ξεφτίλιζε οτιδήποτε μπορεί να είχε κανείς στον νου του ως «αριστερό» ή «ριζοσπαστικό»…

Εργα και ημέρες

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από το πλούσιο ρεπερτόριο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Προχώρησε στην εξαπάτηση του λαού μέσω του περιβόητου δημοψηφίσματος τον Ιούλη του 2015, προχωρώντας στην ψήφιση του τρίτου μνημονίου.

Συγκυβέρνησε με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ.

Ισχυροποίησε τη συνεργασία με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ακολούθησε πολιτική εμβάθυνσης της στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, οι οποίες ενίσχυσαν τη στρατιωτική παρουσία τους στη χώρα μας (Σούδα, Αλεξανδρούπολη κ.λπ.).

Αποτέλεσε εξάλλου την κυβέρνηση με την οποία οι ΗΠΑ, κατά δήλωση του τότε πρέσβη τους, Τζ. Πάιατ, «είχαν την καλύτερη συνεργασία». Με τον Αλ. Τσίπρα άλλωστε να αποκαλεί τον Ντ. Τραμπ «διαβολικά καλό».

Προώθησε τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών, παίζοντας παράλληλα ρόλο στα ιμπεριαλιστικά σχέδια ενίσχυσης και επέκτασης της παρουσίας των ΝΑΤΟ και ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια.

Προώθησε αντεργατική νομοθεσία, με χαρακτηριστικό τον νόμο Αχτσιόγλου, που χτυπούσε το απεργιακό δικαίωμα, ενώ έθεσε σε εφαρμογή τις διατάξεις του νόμου Βρούτση της κυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ για τον κατώτατο μισθό (δίκαια έτσι κέρδισε ο νέος νόμος της το προσωνύμιο «νόμος Αχτσιόγλου – Βρούτση») που χτυπούσαν τις Συλλογικές Συμβάσεις.

Με τον νόμο – λαιμητόμο, του Κατρούγκαλου, προχώρησε σε παραπέρα μείωση των συντάξεων και αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, συρρίκνωσε το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων.

Πανηγύριζε για το «δημοσιονομικό μαξιλαράκι» που εξασφάλισε, εφαρμόζοντας τις μνημονιακές διατάξεις και τα ματωμένα πλεονάσματα.

Και αυτά είναι μόνο μερικά από τα highlights της διακυβέρνησής του..

Η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στο αστικό πολιτικό σύστημα και, παρά τις κατά καιρούς αντεγκλήσεις ανάμεσα στα αστικά πολιτικά κόμματα, αυτό συχνά του αναγνωρίζεται. Οπως δήλωσε σε μια στιγμή ειλικρίνειας η Ντ. Μπακογιάννη, «και εδώ πρέπει να πω ότι μπορεί να λένε ό,τι λένε στον ΣΥΡΙΖΑ (…) επί της ουσίας όμως, όταν κάνεις κουβέντα μαζί τους, επί των στρατηγικών επιλογών της χώρας δεν υπάρχουν διαφορές».

Η στάση του ΚΚΕ αποτέλεσε πολύτιμη παρακαταθήκη

Το ΚΚΕ δέχτηκε μια ενορχηστρωμένη επίθεση τότε, γιατί έμπαινε καρφί στο μάτι στους σχεδιασμούς του κεφαλαίου. Και η επίθεση αυτή ξεδιπλώθηκε από ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων, από τη φασιστική Χρυσή Αυγή μέχρι τις δυνάμεις του οπορτουνιστικού χώρου, που στην ουσία κατηγορούσαν το ΚΚΕ γιατί δεν γινόταν «ουρά» του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκαναν οι ίδιες.

Απέναντι στις αυταπάτες που έσπερνε ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ εξηγούσε ότι δεν υπάρχει φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση χωρίς σύγκρουση με το κεφάλαιο και την πολιτική του. Στα καλέσματα να συμμετέχει σε «αριστερή» κυβέρνηση μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ απαντούσε ότι καμία κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού, με την αστική τάξη να κρατά τα κλειδιά της οικονομίας, δεν μπορεί να φέρει φιλολαϊκές αλλαγές, και καλούσε τον λαό να οργανώσει άμεσα την αντεπίθεσή του. Οπως έγραφε ο «Ριζοσπάστης» τη μέρα που συγκροτούνταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, «το ΚΚΕ καλεί τον λαό να μη χάσει άλλο χρόνο. Συνεπές με όσα έλεγε προεκλογικά, δεν θα στηρίξει ούτε θα δώσει ανοχή στη νέα κυβέρνηση. Θα αξιοποιήσει και την εκλογική του δύναμη για την ανασύνταξη του εργατικού – λαϊκού κινήματος, για την ανάπτυξη της λαϊκής αλληλεγγύης, για την οικοδόμηση της λαϊκής συμμαχίας ενάντια στα μονοπώλια και στο καπιταλιστικό σύστημα».

Η στάση αυτή, που δέχτηκε τα λυσσαλέα πυρά των αστικών κομμάτων και του οπορτουνισμού, δικαιώθηκε. Αποτέλεσε σημαντική παρακαταθήκη, γιατί σάλπισε την αφετηρία νέων αγώνων ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική που άρχιζε να εφαρμόζει η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Υπενθυμίζουμε ότι την ίδια ώρα που το ΚΚΕ καλούσε σε οργάνωση της λαϊκής αντίστασης, διάφορες ομάδες του οπορτουνισμού χαριεντίζονταν με τον ΣΥΡΙΖΑ στις λεγόμενες διερευνητικές εντολές σχηματισμού κυβέρνησης, συμμετείχαν στα συλλαλητήρια υποστήριξης της κυβέρνησης, έγιναν μέρος της κοροϊδίας του δημοψηφίσματος.

Το ΚΚΕ από τη μεριά του δεν άφησε ούτε μια μέρα να πάει χαμένη σε αυταπάτες και ανοχή. Από την πρώτη στιγμή οργάνωσε τον αγώνα και τις διεκδικήσεις, συνέβαλε με την αποφασιστική πολιτική του παρέμβαση ώστε να σπάσουν οι χρεοκοπημένες ψευδαισθήσεις που καλλιεργούσε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Και αυτή η αταλάντευτη στάση ήταν που έδωσε τη δυνατότητα όλη τη δεκαετία που μεσολάβησε να αναπτυχθούν και να δυναμώσουν εστίες αντίστασης, να διευρυνθεί το τμήμα εκείνο των εργαζομένων που έχει βγάλει συμπεράσματα, να δυναμώνει το ρεύμα αμφισβήτησης και ανυπακοής απέναντι στην πολιτική του κεφαλαίου και των κάθε λογής διαχειριστών της, του ΣΥΡΙΖΑ σε εκείνη τη φάση, της ΝΔ στη συνέχεια, που πήρε τη σκυτάλη στην αστική διακυβέρνηση.

Το ΚΚΕ μπορεί να κοιτάει τα γεγονότα του 2015 κοιτώντας στα μάτια και τον λαό. Ποτέ δεν του είπε ψέματα, ποτέ δεν τον κορόιδεψε. Πάντα στάθηκε δίπλα του, μπροστάρης στον αγώνα και στην αποκάλυψη της αλήθειας. Σ’ αυτόν τον δρόμο συνεχίζουμε αποφασιστικά, με εμπιστοσύνη στη δύναμη της εργατικής τάξης και του λαού.

Του Κωστή ΜΠΟΡΜΠΟΤΗ*
*Ο Κ. Μπορμπότης είναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ

Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη Σάββατο 25 Γενάρη 2025 – Κυριακή 26 Γενάρη 2025