Αξιοποιώντας στο σήμερα συμπεράσματα από την αντιδικτατορική πάλη 1967 – 1974

Άρθρο του Δημήτρη Γόντικα, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, στον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου (Σάββατο 14 Νοέμβρη 2020 – Κυριακή 15 Νοέμβρη 2020).

Το ΚΚΕ ήταν παράνομο, στις φυλακές και τις εξορίες υπήρχαν ακόμα πολιτικοί κρατούμενοι. Στην πολιτική ζωή κυριαρχούσε ένα βαρύ σκοταδιστικό αντικομμουνιστικό καθεστώς, όπου οι κομμουνιστές χαρακτηρίζονταν «μιάσματα», «αιμοσταγείς εγκληματίες» και το ΚΚΕ, Κόμμα του «εγκλήματος και της προδοσίας». Οι παρακρατικές φασιστικές ομάδες ήταν παντού.

Στο Κόμμα και στο κίνημα δινόταν μάχη με τα διάφορα οπορτουνιστικά ρεύματα που επιδίωκαν τη διάλυση του ΚΚΕ και την αντικατάστασή του από την ΕΔΑ, κόμμα σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης.

Μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες ζήσαμε μεγάλα γεγονότα, αποκτήσαμε συγκλονιστικές εμπειρίες, δώσαμε μεγάλες μάχες.

Ζήσαμε συγκλονιστικές εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις, με κορυφαίες την ιστορική απεργία των οικοδόμων το 1961, αυτές που έγιναν για τη δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη το 1963, την προβοκάτσια στον Γοργοπόταμο το 1964 με πολλούς νεκρούς και τραυματίες, τα Ιουλιανά το 1965 για 70 μέρες.

Ζήσαμε την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας για 7 χρόνια, αλλά και την κατάρρευσή της. Βρεθήκαμε στις πρώτες γραμμές των αγώνων, στις φυλακές, στην εξορία, στα άντρα βασανιστηρίων, αλλά και στις μεγάλες στιγμές των μαζικών αγώνων, με κορυφαίους την κατάληψη της Νομικής και μετά του Πολυτεχνείου.

Ζήσαμε την ανασυγκρότηση των Κομματικών Οργανώσεων μετά από πολλά χρόνια και την ήττα του οπορτουνισμού εκείνης της περιόδου. Τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ ύστερα από 30 χρόνια παρανομίας, την ίδρυση και ορμητική ανάπτυξη της ΚΝΕ.

Πανηγυρίσαμε μεγάλα διεθνή γεγονότα, όπως την ήττα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο Βιετνάμ, την ανατροπή μετά από 30 χρόνια των δικτατοριών στην Πορτογαλία και την Ισπανία και πολλά άλλα.

Οπως φαίνεται, η περίοδος αυτή ήταν αρκετά σύνθετη και καθόλου εύκολη. Οι δυσκολίες συνυπάρχουν με τις δυνατότητες και η ασίγαστη ταξική πάλη μετατρέπει αυτές τις δυνατότητες σε πραγματικότητα. Ολα αλλάζουν και η πάλη του παλιού με το νέο είναι ασταμάτητη. Οι ήττες φέρνουν το σπέρμα νικηφόρων αγώνων.

• Ποτέ στην Ιστορία του Κόμματος δεν υπήρχαν εύκολες ή ιδανικές συνθήκες δράσης, ακόμα και σε στιγμές μεγάλων επιτυχιών και κατακτήσεων.
• Παλεύαμε και παλεύουμε πάντα κόντρα στο ρεύμα, χωρίς να υπολογίζουμε τις κάθε είδους δυσκολίες και θυσίες, γνωρίζοντας ότι η κινητήρια δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης είναι η ταξική πάλη. Μπορεί στην ιστορική διαδρομή να έχουμε πισωγυρίσματα, ήττες, αποτυχίες, αλλά η ιστορική εξέλιξη είναι πάντα ανοδική, σε κάθε περίπτωση.

Κριτήριο στη στάση του Κόμματος, στη χάραξη της στρατηγικής και της τακτικής του δεν ήταν και δεν είναι οι δυσκολίες και ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης, οι αποτυχίες, οι ήττες. Χωρίς να παραγνωρίζουμε τους παράγοντες αυτούς, το βασικό κριτήριο είναι ο σκοπός του Κόμματος και οι ανάγκες που απορρέουν από αυτόν το σκοπό.

Τον αδιάκοπο αγώνα, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, για να συνειδητοποιήσει η εργατική τάξη την ιστορική της αποστολή, ως νεκροθάφτης του καπιταλισμού και οικοδόμος της νέας κοινωνίας, του Σοσιαλισμού – Κομμουνισμού, με την κατάργηση κάθε ταξικής εκμετάλλευσης και ταξικής κυριαρχίας.

• Οσες φορές, και υπήρχαν τέτοιες, παραγνωρίσαμε αυτήν την αρχή, τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά.

Μερικές φορές σήμερα, στην πράξη, στον σχεδιασμό και στην εκπλήρωση διαφόρων καθηκόντων, παρατηρούμε ότι συχνά φέρνουμε σε πρώτο πλάνο τις δυσκολίες και τα διάφορα συναφή προβλήματα. Γενικά δεν είναι λάθος, αλλά δεν είναι και σε κάθε περίπτωση σωστή, αντικειμενική και αγωνιστική προσέγγιση φαινομένων και καταστάσεων.

Πολλές φορές, στην πράξη, μια τέτοια προσέγγιση είναι μονόπλευρη και όχι σπάνια χρησιμοποιείται ως άλλοθι για τη δικαιολόγηση αδυναμιών, καθυστερήσεων, υποχωρήσεων στις δυσκολίες, για φαινόμενα αδράνειας ή αιφνιδιασμού.

Θα πει κάποιος ότι τότε, τη δεκαετία του ’60 και κατοπινά, υπήρχε η Σοβιετική Ενωση, το σοσιαλιστικό στρατόπεδο, ενώ σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γενικά είναι δικαιολογημένο ένα τέτοιο επιχείρημα και ο ανάλογος προβληματισμός.

Ναι, πράγματι, ο Σοσιαλισμός που οικοδομούνταν και τα επιτεύγματά του μας έδιναν δύναμη, προοπτική και ζωντανό όραμα. Πηγή, όμως, δύναμης δεν ήταν μόνο ο παράγοντας αυτός. Πηγή δύναμης και ενθουσιασμού στη μάχη ήταν και οι μεγάλες επαναστατικές παραδόσεις του ΚΚΕ, ο ηρωισμός των προηγούμενων γενιών και ιδιαίτερα η εποποιία της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ.

Αυτή η δύναμη μας έδωσε κουράγιο, θάρρος να τα βγάλουμε πέρα στην εξορία, στην παρανομία, σε όλες τις δυσκολίες. Αυτή η δύναμη κατοπινά μας βοήθησε να κρατηθούμε όρθιοι στην αντεπανάσταση, να βγάλουμε συμπεράσματα και να επεξεργαστούμε την επαναστατική στρατηγική του ΚΚΕ.

Συζητάμε, αγωνιζόμαστε ανυποχώρητα και καλούμε κάθε καλόπιστο άνθρωπο να βγάλει τα συμπεράσματά του, να βρει τη δύναμη και το κουράγιο και να βρεθεί στα χαρακώματα του αγώνα μαζί με το ΚΚΕ. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και για νέες αυταπάτες ενός καλύτερου διαχειριστή αυτής της βαρβαρότητας.

Σήμερα μπορεί να μην έχουμε απέναντί μας τανκς, να μην υπάρχουν εξορίες και φυλακές. Το ΚΚΕ να είναι νόμιμο και να έχουμε μια σειρά από ατομικά και συλλογικά δικαιώματα και ελευθερίες.

Δεν υποβαθμίζουμε τη σημασία τους, άλλωστε είναι κατακτήσεις που απέσπασαν η εργατική τάξη και ο λαός μας, η νεολαία με σκληρούς αγώνες, με αίμα και πολλές θυσίες. Γι’ αυτό και υπερασπιζόμαστε κάθε κατάκτηση ανυποχώρητα και αποφασιστικά.

Δεν αποδεχόμαστε όμως τη σημερινή τάξη πραγμάτων και πολύ περισσότερο την άποψη των αστών πολιτικών ότι η δημοκρατία των τελευταίων χρόνων είναι η καλύτερη και μακροβιότερη από τη σύσταση του ελληνικού κράτους και ότι η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι το ανώτερο και καλύτερο σύστημα. Είναι η οργανωμένη νομικά, συνταγματικά και πολιτικά βία μιας μειοψηφίας.

Αγωνιζόμαστε με νύχια και με δόντια να υπερασπίσουμε όποιες κατακτήσεις αποσπάσαμε με σκληρούς αγώνες. Αγωνιζόμαστε να μη χειροτερεύσει παραπέρα η θέση των εργαζομένων, του λαού.

Οι αγώνες όμως αυτοί, σήμερα, είναι κατά κανόνα αμυντικοί και σωστά οργανώνονται και πρέπει να γίνουν ακόμα πιο μαζικοί, πιο δυναμικοί.

Σωστά οι αγώνες αυτοί συνδέονται και πρέπει να συνδέονται πιο στοχευμένα και να αποκτούν σταθερά πιο βαθύ αντιμονοπωλιακό και αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο. Να στοχεύουν στην ανατροπή της δικτατορίας των μονοπωλίων με προοπτική την εργατική εξουσία, το Σοσιαλισμό. Είναι ολοφάνερη αυτή η ανάγκη, το ζούμε και το βλέπουμε καθαρά όπου κι αν κοιτάξουμε.

Χιλιάδες παραπάνω δασκάλους και καθηγητές. Χιλιάδες παραπάνω μηχανικούς, γεωπόνους, για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και την κατασκευή εργαλειομηχανών, ψυγείων, αποθηκευτικών χώρων, εγγειοβελτιωτικών έργων, μεταφορικών μέσων κ.ά.

Οι ανάγκες αυτές είναι υπαρκτές όχι μόνο στους παραπάνω τομείς, αλλά παντού σε κάθε τομέα ανθρώπινης δραστηριότητες και κατά πρώτο για τη μόνιμη και σταθερή δουλειά με μειωμένο χρόνο εργασίας και περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

Κι όμως ζούμε τη μεγάλη αντίφαση. Πολλοί απόφοιτοι να μην μπορούν να βρουν δουλειά στο αντικείμενό τους ή να εργάζονται με μεγάλη ανασφάλεια και με απαράδεκτες συνθήκες. Δεν είναι ελεύθεροι να πραγματοποιήσουν τις επαγγελματικές και επιστημονικές τους δυνατότητες και φιλοδοξίες, να δημιουργήσουν. Μεγαλώνουν διαρκώς η ανεργία, η υποαπασχόληση.

Παίρνονται διαρκώς νέα μέτρα με αλλεπάλληλους νόμους από όλες τις κυβερνήσεις, για να περιορίζουν και να δυσκολεύουν χιλιάδες νέους από την πρόσβαση στη μόρφωση, στα πανεπιστήμια και οι συνθήκες εκπαίδευσης να γίνονται όλο πιο δύσκολες για τη μεγάλη μάζα των μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών και, το χειρότερο, να υποβαθμίζονται τα επιστημονικά αντικείμενα. Καταστρέφονται πολύτιμες παραγωγικές δυνάμεις ή λεηλατούνται αδίστακτα.

Πού οφείλεται η μεγάλη αυτή αντίφαση που εμποδίζει την κοινωνική πρόοδο και στερεί από την πλειοψηφία των εργατικών και λαϊκών νοικοκυριών τη δυνατότητα να ζουν αξιοπρεπώς, να βελτιώνουν διαρκώς το επίπεδο ζωής σε όλο και πιο ανώτερα επίπεδα;

Οφείλεται στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, που στηρίζεται στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης και πιο ειδικά οφείλεται στο γεγονός ότι έχει φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο, όπου είναι πλέον σε πλήρη αντίθεση, σε σύγκρουση με τις ανάγκες της κοινωνίας.

Οι καπιταλιστές επενδύουν μόνο για το κέρδος και όχι για τις ανάγκες των ανθρώπων. Επενδύουν μόνο εκεί που έχει κέρδος και κλείνουν τις επιχειρήσεις όταν δεν έχουν κέρδος. Δεν αφήνουν καμία ανθρώπινη ανάγκη και δραστηριότητα που να μην την υποτάσσουν στην κερδοφορία τους. Από την ψυχαγωγία, τον αθλητισμό, έως την υγεία, την ασφάλιση, την εκπαίδευση, την κατοικία, παντού.

Δεν ανέχονται να ζουν οι άνθρωποι πάνω από το προσδόκιμο, γιατί είναι κόστος και πρέπει να δουλεύουν έως τα βαθιά γεράματα ή να πληρώνουν για τις ανάγκες διαβίωσής τους. Ολα είναι εμπόρευμα.

Παρ’ όλ’ αυτά δεν αισθάνονται ασφαλείς. Ο τεράστιος συσσωρευμένος πλούτος που είναι στα χέρια τους δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για να τους φέρει νέα κέρδη. Η μια οικονομική κρίση, εξαιτίας αυτού του παράγοντα, διαδέχεται την άλλη. Γι’ αυτό ακριβώς γίνονται όλο και πιο επιθετικοί.

Οργανώνουν πολέμους για το μοίρασμα και το ξαναμοίρασμα των αγορών. Απαιτούν όλο πιο ασφυκτικά μέτρα περιορισμού δικαιωμάτων και κατακτήσεων για την αύξηση της εκμετάλλευσης και μετατροπής των χώρων εργασίας σε κάτεργα.

Απορρίπτουμε κατηγορηματικά την ανιστόρητη θεωρία τους ότι η πρόοδος των ατόμων είναι προσωπική υπόθεση με βάση τις ατομικές δυνατότητες και ικανότητες με την καθοδήγηση μιας φωτισμένης μειοψηφίας, δηλαδή των παράσιτων της κοινωνίας.

Η πρόοδος των ατόμων είναι υπόθεση κοινωνική. Και στην εποχή μας είναι υπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Εδώ βρίσκεται η ευθύνη μας και το χρέος μας ν’ ανταποκριθούμε στο κάλεσμα της εποχής μας καλύτερα απ’ τις προηγούμενες γενιές, χωρίς φόβο και με πολύ πάθος.