Διαφωνούσαν όντως ο Αλαβάνος και ο Λαφαζάνης με το Μάαστριχτ;

Άλλο ένα “ζουμερό” απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Μπαλάφα “20 χρόνια χρειάστηκαν. Το χρονικό του εγχειρήματος του συνασπισμού”, αυτή τη φορά για τη στάση του Συνασπισμού κι επιμέρους στελεχών του στο θέμα της ψήφισης της συνθήκης του Μάαστριχτ, όπου ως γνωστών η μόνη πολιτική δύναμη που αντιτάχθηκε ήταν οι κομμουνιστές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ότι ο συγγραφέας αποφεύγει να πάρει επί της ουσίας θέση στο ζήτημα, ενώ δηλώνει πως έλειπε “λόγω κομματικών υποχρεώσεων” από την Αθήνα το επίμαχο διάστημα, δίχως να ξεκαθαρίζει ποιες ήταν οι προθέσεις του αν τελικά παρευρισκόταν κατά την ψηφοφορία.

Το Μάαστριχτ μπήκε στη ζωή μας

Το “Μάαστριχτ” δηλαδή η συνθήκη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση που ψηφίστηκε στη συγκεκριμένη πόλη, απασχόλησε το Συνασπισμό από τις αρχές Ιούλη 1992, αμέσως μετά το τέλος του ιδρυτικού συνεδρίόυ. Είχε προηγηθεί η εκλογή της 13μελούς Πολιτικής Γραμματείας, στην οποία, πέραν της Μαρίας Δαμανάκη, που επαναξελέγη πρόεδρος, συμμετείχαν οι Γιάνναρος, Δραγασάκης, Καραγκουλές, Κουβέλης, Λαφαζάνης, Λεουτσάκος, Παναρέτου, Παπαδημούλης, Πιτσιόρλας, Πρωτοπαπάς, Φιλίνη, Χουντής. Η εκλογή συνοδεύτηκε από τις αντιπολιτευτικές διαμαρτυρίες, που εκφράστηκαν με την άρνηση των Στ. Νέστορα, Μιχ. Παπαγιαννάκη και Τ. Τρίκκα να συμμετάσχουν στο όργανο.

Η συζήτηση στο κόμμα για τη συνθήκη του Μάαστριχτ δεν έγινε εν κενώ. Η χώρα και οι πόλίτες, τους μήνες μετά το συνέδριο, βίωναν τη σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με υπουργό Οικονομίας το Στέφανο Μάνο. Οι εργαζόμενοι αντιστέκονταν μαζικά, με εμβληματική κινητοποίηση αυτή των εργαζομένων στην ΕΑΣ ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνιών.

Την ίδια περίοδο η ένταση στα Βαλκάνια κορυφωνόταν με τον πόλεμο στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Επίσης μεγάλη ένταση επικρατούσε στις σχέσεις της χώρας μας με την τέως γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τα “Σκόπια”, όπως την αποκαλούσαν σχεδόν όλες οι δυνάμεις της πολιτικής ζωής εκείνη την εποχή.

Υπέρ της κύρωσης της συνθήκης του Μάαστριχτ στο ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε η ΚΠΕ του ΣΥΝ στις 18 Ιουλίου. Αξίζει να καταγραφούν οι τοποθετήσεις που  διαφώνησαν με την απόφαση. Ο Γ. Δραγασάκης απέρριψε το “ναι” και το “όχι” και εισηγήθηκε εκ μέρους ομάδας στελεχών τη θέση “παρών”.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Π. Λαφαζάνης, υπεραμύνθηκε της πορείας προς μια ομοσπονδιακή δημοκρατική Ευρώπη και συμπλήρωσε ότι θα μπορούσε η ΚΠΕ να δώσει θετική ψήφο αν τουλάχιστον διασφαλιζόταν το “πακέτο Ντελόρ 2”.

Ο ευρωβουλευτής Α. Αλαβάνος με επιστολή του, δήλωσε ότι κλίνει υπέρ του “παρών” στη Βουλή, συμπληρώνοντας ότι, αν αξιόλογο τμήμα συντρόφων δεν υιοθετούσε την πρόταση για “παρών”, το κόμμα θα μπορούσε να δει την περίπτωση ενός “ναι” με καθαρές και ευδιάκριτες επιφυλάξεις και με σκληρή κριτική προς τη ΝΔ.

Είναι αξιοσημείωτη η σφαιρικότητα όλων των τοποθετήσεων και η αποφυγή αφορισμών. Να συμπληρώσω ότι, προσωπικά, δεν παρευρέθηκα στην ολομέλεια λόγω κομματικών υποχρεώσεων εκτός Αθήνας.

Η απόφαση της ΚΠΕ, που τοποθετήθηκε υπέρ των θετικών στοιχείων του συμβιβασμού που εξέφραζε η συνθήκη, συγκέντρωσε 64 ψήφους υπέρ, με 13 κατά και 7 λευκά. Εξήντα θετικές ψήφοι, 26 αρνητικές και 1 λευκή, ήταν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας όσον αφορά το κριτικό “ναι” στην ψηφοφορία στη Βουλή.