Αλέκα Παπαρήγα για Μακεδονικό: «Να μας φυλάει ο Θεός, περισσότερο απ’ όλα τα κακά, απ’ την οργή, αλλά κι απ’ την αγάπη του αφέντη»

Με αφορμή τους ξέφρενους πανηγυρισμούς Αμερικανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων μετά τη συμφωνία για τη μετονομασία της ΠΓΔΜ σε “Βόρεια Μακεδονία” θυμηθήκαμε μια συνέντευξη της Αλέκας Παπαρήγα στην εφημερίδα “Ντεβνίκ” της γειτονικής χώρας, απ’όπου προέρχεται και η αποστροφή του τίτλου, που αποκτά σε νέα συμφραζόμενα πια ιδιαίτερη επικαιρότητα. Αξίζει βέβαια να διαβαστεί συνολικά για να διαπιστωθεί η διαχρονική σταθερότητα της θέσης του ΚΚΕ στο ζήτημα της ονομασίας και του χαρακτηρισμού της Μακεδονίας ως γεωγραφικής έννοιας. Αναφέρεται επίσης στο ζήτημα των σλαβοφώνων της Ελλάδας και εκείνο των πολιτικών προσφύγων που εξαιρέθηκαν από το νόμο του Ανδρέα Παπανδρέου το 1982 ως “μη Έλληνες το γένος”.

Το ΚΚΕ αντιτάχθηκε στον εθνικιστικό παροξυσμό, που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα την περίοδο του 1991-1993. Διαφώνησε το 1992 με την κοινή θέση των υπόλοιπων αρχηγών των ελληνικών κομμάτων, που είχαν καταλήξει πως η Ελλάδα δε θα αναγνωρίσει ως ανεξάρτητο κράτος μια χώρα που στο όνομά της περιλαμβάνεται ο όρος «Μακεδονία». Μπορείτε να μας πείτε πώς σήμερα το ΚΚΕ έχει διαμορφώσει τη θέση του για το ζήτημα και αν συμφωνεί με τη λεγόμενη «εθνική κόκκινη γραμμή», την οποία επικαλείται η ελληνική κυβέρνηση;

Το ΚΚΕ από το 1992 επαναλαμβάνει τη θέση που με σταθερότητα έχει υποστηρίξει: Το κυριότερο δεν είναι το θέμα της ονομασίας, αλλά η ύπαρξη εγγυήσεων σ’ ό,τι αφορά το απαραβίαστο και την ασφάλεια των συνόρων, καθώς και τη μη ύπαρξη εδαφικών, μειονοτικών, αλυτρωτικών και άλλων διεκδικήσεων από καμιά πλευρά.

Είμαστε υπέρ της διασφάλισης των σχέσεων ειρηνικής συνεργασίας και ανάπτυξης καλής γειτονίας, αποφυγής κάθε αλυτρωτικής προπαγάνδας, καθώς και ενεργειών που δυσκολεύουν την προσέγγιση και τη συνεργασία των δύο χωρών. Από την πρώτη στιγμή, προτείναμε απευθείας συνομιλίες, χωρίς τη διαμεσολάβηση των ιμπεριαλιστών.

Απ’ αυτήν την άποψη, κι όταν υπογράφτηκε η ενδιάμεση Συμφωνία (και η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ αποδέχτηκε πως πρέπει να βρεθεί κοινή λύση), τονίσαμε ότι, αν περιλαμβάνεται το όνομα Μακεδονία ή και κάποιο από τα παράγωγά του, θα πρέπει αυτό να έχει γεωγραφικό προσδιορισμό, γιατί σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να δοθεί «λαβή» για να ανακινηθούν διεκδικήσεις.

Ταυτόχρονα, το Κόμμα μας σημείωνε και τότε, όπως και τώρα, πως η περιοχή μας (Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή, Καύκασος, Κασπία) βρίσκεται στο επίκεντρο των ανταγωνισμών των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, για τον έλεγχο των πηγών Ενέργειας, των αγωγών πετρελαίου, φυσικού αερίου και γενικότερα των διαύλων επικοινωνίας, για τον έλεγχο των μεριδίων των αγορών.

Η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ, που είναι ιμπεριαλιστικές ενώσεις, περιπλέκει τα πράγματα και προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για τους λαούς. Απαιτείται, λοιπόν, ρήξη με τις ιμπεριαλιστικές οργανώσεις, για το αδυνάτισμά τους, για ανατροπή των σχεδιασμών τους, γιατί ακόμη κι αν υπάρξει μια ικανοποιητική συμφωνία για το όνομα, αυτή δεν είναι ικανή από μόνη της να αποτρέψει τους κινδύνους για τους λαούς που προκύπτουν από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς.

 Στην εκδήλωση τιμής για τα 60 χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας πήρε μέρος και αντιπροσωπεία από πολιτικούς πρόσφυγες που ζουν σήμερα στη Μακεδονία. Ποια είναι η στάση σας σχετικά με το πρόβλημα των πολιτικών προσφύγων που ζούνε στη χώρα μας; Γιατί τους αποκαλείτε «Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες που ζουν στη ΦΥΡΟΜ» και όχι Μακεδόνες;

Καταρχήν, κατά τη γνώμη μας, από τη στιγμή που η Μακεδονία μοιράστηκε, με τους βαλκανικούς πολέμους, κανείς δεν μπορεί να έχει το «προνόμιο» της αποκλειστικής χρήσης της έννοιας «Μακεδονία» και των παραγώγων αυτής της λέξης. Για μας, Μακεδόνας είναι κι αυτός που έχει γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη κι αυτός που έχει γεννηθεί στα Σκόπια, κι ας μιλούν διαφορετική γλώσσα, κι ας έχουν διαφορετική εθνική συνείδηση ή και θρησκεία. Για μας η έννοια Μακεδονία έχει γεωγραφικά χαρακτηριστικά κι όχι εθνικά.

Η Μακεδονία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια μεγάλη γεωγραφική περιφέρεια, όπου ζούνε διάφορα έθνη. Με βάση τη μαρξιστική αντίληψη, θεωρούμε πως το κυρίαρχο έθνος που υπάρχει στην ΠΓΔΜ δημιουργήθηκε μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν συνέτρεξαν οι αναγκαίοι όροι (της κοινότητας της γλώσσας, του εδάφους, της οικονομικής ζωής, του πολιτισμού) στα πλαίσια της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.

Στην Ελλάδα υπάρχουν σλαβόφωνοι. Ολοι είναι Ελληνες πολίτες (και αρκετοί από αυτούς είναι σλαβικής καταγωγής) και όλοι πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφής διάκριση σε βάρος τους και την αντιπαλεύουμε όπου και στο βαθμό που υπάρχει. Οι σλαβόφωνοι στη χώρα μας διαχρονικά δεν είχαν ταυτόσημη εθνική συνείδηση. Ακόμη και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, άλλοι από αυτούς πολέμησαν στο πλευρό της Ελλάδας κι άλλοι της Βουλγαρίας. Σήμερα είναι πλέον δίγλωσσοι, σε μεγάλο βαθμό ζουν διάσπαρτοι σ’ ολόκληρη τη χώρα λόγω εσωτερικής μετανάστευσης, μεικτών γάμων κλπ. Δεν συντρέχουν, με άλλα λόγια, λόγοι αναγνώρισης κάποιας «μειονότητας».

Απ’ την άλλη μεριά, παρατηρούμε πως η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ και διάφοροι εθνικιστικοί κύκλοι στην ΠΓΔΜ – έχοντας την υποστήριξη και των ιμπεριαλιστών (ΗΠΑ και ΕΕ) – πρόβαλαν τα τελευταία χρόνια έντονα το ζήτημα της αναγνώρισης «μακεδονικής» εθνότητας (και αντίστοιχα αλύτρωτης «μακεδονικής» εθνικής μειονότητας, στο έδαφος της ελληνικής Μακεδονίας), εδαφικών διεκδικήσεων κ.ά.

Πρόκειται για ένα επικίνδυνο «παιχνίδι», αφού γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι ιμπεριαλιστές δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τους λαούς και τις μειονότητες, αλλά μόνο για την προώθηση των ταξικών και γεωπολιτικών συμφερόντων τους. Το «παιχνίδι» αυτό αποκτά νέες διαστάσεις στην περιοχή μας, μετά την ΝΑΤΟική επέμβαση, την κατοχή του Κοσσόβου, καθώς και την τελευταία απαράδεκτη απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης για το ζήτημα της αναγνώρισης της «ανεξαρτησίας» του Κοσσόβου.

Να, γιατί λέμε πως κι οι πρώην σύντροφοί μας, αντάρτες του ηρωικού Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), που βρίσκονται στη χώρα σας, ήταν Ελληνες πολίτες, σλαβόφωνοι κι αρκετοί απ’ αυτούς και σλαβικής καταγωγής. Βρέθηκαν στην πολιτική προσφυγιά ακριβώς γιατί αγωνίστηκαν μέσα από τις γραμμές του ΔΣΕ. Στερήθηκαν, αδίκως, την ελληνική υπηκοότητα για την πολιτική δράση τους. Κακώς η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 1982, εξαίρεσε αυτούς τους αγωνιστές από το νόμο για τον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων.

Κάποτε είπατε ότι δεν υπάρχουν προοπτικές για να βρεθεί λύση επειδή η ηγεσία των Σκοπίων δεν συζητά καν το πρόβλημα και «έχει ισχυρή υποστήριξη». Ποιοι μας υποστηρίζουν και με τη σημερινή προοπτική υπάρχει πιθανότητα να μπορέσουν ο Γκρούεφσκι και ο Παπανδρέου να κλείσουν αυτό το θέμα σύντομα;

Υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός που λέει πολλά: Η γιγαντιαία αμερικανική βάση CAMPBONDSTEEL, που βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα από την πόλη των Σκοπίων, κι απλώνεται σ’ έκταση 3.865 στρεμμάτων (φιλοξενεί χιλιάδες Αμερικανούς στρατιωτικούς μαζί με το βαρύ εξοπλισμό τους) και λέγεται πως είναι τόσο μεγάλη που διακρίνεται από τη Σελήνη με γυμνό μάτι! Μια βάση που επεκτείνεται ταυτόχρονα στο έδαφος της ΠΓΔΜ και του Κοσσόβου.

Σαφώς και δεν αφορά μόνον τη φύλαξη του ενεργειακού αγωγού ΑΜΒΟ, που σχεδιαζόταν να συνδέσει το βουλγαρικό λιμάνι Burgas με το αλβανικό Vlore (Αυλώνα), όπως ορισμένοι θεωρούν. Πρόκειται για σημαντικό στρατιωτικό «εργαλείο» των ΗΠΑ στην περιοχή, με στόχο την ενίσχυση του ρόλου τους στα Βαλκάνια, στη σύγκρουση με τέτοιες ανταγωνιστικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που επιδιώκουν την αύξηση του ρόλου τους στην περιοχή, όπως είναι η Ρωσία και η Κίνα. Μια στρατιωτική βάση που μας θυμίζει πως στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα (και συγκεκριμένα με βίαια) μέσα».

Γίνεται φανερό, λοιπόν, απ’ τα παραπάνω ποιες είναι οι δυνάμεις που στηρίζουν τη σημερινή ηγεσία της ΠΓΔΜ. Ωστόσο, όπως έλεγαν παλιά οι δουλοπάροικοι στη Ρωσία: «Να μας φυλάει ο Θεός, περισσότερο απ’ όλα τα κακά, απ’ την οργή, αλλά κι απ’ την αγάπη του αφέντη». Στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, που ζούμε, τα κράτη ζούνε μέσα σε αλληλοεξαρτήσεις, οικονομικές, πολιτικές, στρατιωτικές. Διαμορφώνουν φιλικούς «άξονες» και «αντιάξονες». Οσο δεν καταρρίπτεται όλο αυτό το πλέγμα των ιμπεριαλιστικών δεσμεύσεων, πάντα θα υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι για τους λαούς. Και για το λαό της χώρας σας, με ή χωρίς συμφωνία για το όνομα.

 Οταν συζητάμε για το θέμα της ονομασίας, θυμόμαστε την άποψή σας ότι το κύριο πρόβλημα στα Βαλκάνια είναι η πολιτική των ΗΠΑ και το σχέδιό τους για την Ευρώπη. Πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ έχουν συμφέρον να μείνει ανοιχτό το θέμα της ονομασίας;

Βεβαίως σημαντικό ρόλο παίζουν οι ΗΠΑ, αλλά στο ζήτημα εμπλέκονται και οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που επιδιώκουν να ενσωματώσουν πλήρως τη χώρα σας στα δικά τους σχέδια. Μια τέτοια προοπτική μόνο νέα βάρη θα προσφέρει στο λαό της χώρας σας. Παρά τα όσα υποστηρίζονται, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δεν μπορούν να εγγυηθούν καμία ασφάλεια και ευημερία στους λαούς.

Οι ΗΠΑ, όπως κι οι άλλοι ιμπεριαλιστές, δεν επιδιώκουν τη διευθέτηση των προβλημάτων προς όφελος των λαών. Ενδιαφέρονται πάντα να έχουν ρόλο «επιδιαιτησίας» ανάμεσα σε χώρες και λαούς. Αλλωστε και οι «φόρμουλες» που βλέπουμε να προτείνουν, π.χ. η λεγόμενη «διπλή ονομασία», είναι «λύσεις» για τη διατήρηση του προβλήματος και όχι για την επίλυσή του.

Την περίοδο που κάνατε αυτήν τη δήλωση, υπήρχε η πληροφορία ότι ο Καραμανλής ως πρωθυπουργός σχεδίαζε να δώσει στα Σκόπια μια δήλωση ότι η Ελλάδα θα δεχόταν τη διπλή φόρμουλα αν η Μακεδονία αποποιούνταν τη διεκδίκηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Υπήρξε κάποια συζήτηση για μια τέτοια δήλωση;

Νομίζω ότι δεν είναι σωστό να σχολιάζουμε πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Ωστόσο, θεωρούμε πως αυτή η πρόταση περί «διπλής ονομασίας» δεν αποτελεί μια ουσιαστική λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει. Αντίθετα, θα ανακυκλώσει το ζήτημα και θα δώσει «λαβή» για νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και για νέο γύρο εθνικιστικής όξυνσης.

Το ΚΚΕ κάλεσε τον ελληνικό λαό να εκφράσει την αλληλεγγύη του με τον πολύπαθο λαό της Αιγύπτου που έχει εξεγερθεί και να καταγγείλει το δόλιο ρόλο των κυβερνήσεων της ΕΕ και των ΗΠΑ. Πιστεύετε ότι ο τυφώνας της Αιγύπτου θα μπορούσε να χτυπήσει και την Ευρώπη;

Οι εξελίξεις στην Τυνησία, στην Αίγυπτο δίνουν τροφή για τους εργαζόμενους και στην Ευρώπη, στα Βαλκάνια για να βγάλουν πολιτικά συμπεράσματα. Στα τέλη του Γενάρη 2011 στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία του Κόμματός μας, συνάντηση 10 Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων από 8 χώρες των Βαλκανίων (από Αλβανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία, ΠΓΔΜ, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία), με θέμα: «Οι εξελίξεις στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου και τα καθήκοντα των κομμουνιστών».

Κι εκεί, στη Θεσσαλονίκη, οι κομμουνιστές καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως η πραγματική αιτία της κρίσης είναι η όξυνση της βασικής αντίθεσης του καπιταλισμού, της αντίθεσης ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της. Οξύνεται το σύνολο των λαϊκών προβλημάτων, επεκτείνεται η φτώχεια, η σχετική και απόλυτη εξαθλίωση που αγκαλιάζει και στις βαλκανικές χώρες μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού.

Κάθε μέρα που περνά, οι λαοί της Ευρώπης πείθονται για την αναγκαιότητα του συνθήματος που απεύθυνε το ΚΚΕ από την Ακρόπολη: «Λαοί της Ευρώπης, ξεσηκωθείτε!». Αλλος δρόμος από την αντίσταση, την ανυπακοή στα αντιλαϊκά – αντεργατικά μέτρα των κυβερνήσεων και της ΕΕ δεν υπάρχει!