Ανήλικοι στις ισραηλινές φυλακές. Το σκληρότερο πρόσωπο ενός απάνθρωπου καθεστώτος

H υπόθεση της 16χρονης Αχέντ Ταμίμι, που καταδικάστηκε για το χαστούκι σε Ισραηλινό στρατιώτη, ξαναφέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα της κράτησης και φυλάκισης παιδιών από το κράτος του Ισραήλ. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Νοεμβρίου του 2018, 313 Παλαιστίνοι ανήλικοι κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές ως κρατούμενοι για λόγους ασφαλείας και φυλακισμένοι, περιλαμβανομένων δύο διοικητικών κρατουμένων, ενώ 9 ακόμα ανήλικοι κρατούνται στο Ισραηλινό Σύστημα Φυλακών λόγω “παράνομης διαμονής” στο Ισραήλ. H αντιμετώπιση, τόσο των κρατουμένων, όσο και τον φυλακισμένων είναι κοινή από το Ισραηλινό κράτος, για το οποίο αμφότεροι θεωρούνται εγκληματίες.  Ένας μικρός αριθμός ανηλίκων κρατείται σε δομές του ισραηλινού στρατού για σύντομα χρονικά διαστήματα.

Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα στον κόσμο όπου ανήλικοι δικάζονται αυτομάτως σε στρατοδικεία, στερούμενοι του βασικού δικαιώματος μιας δίκαιης δίκης. Μόνο από το 2000 κι εξής πάνω από 8000 Παλαιστίνοι ανήλικοι έχουν συλληφθεί και δικαστεί, εν μέσω κατηγοριών συστηματικής κακοποίησης έως και βασανισμού πολλών εξ αυτών. Οι κατηγορίες που συνήθως έχουν να αντιμετωπίσουν οι ανήλικοι είναι η ρίψη πετρών, που επισείει μέγιστη ποινή μεταξύ 10 και 20 ετών, ενώ υπάρχουν αναφορές πως περίπου τα τρία τέταρτα όσων συλλαμβάνονται, μετάγονται ή ανακρίνονται, υφίστανται κάποιας μορφής σωματική βία. Οι μισοί περίπου ανακρινόμενοι αναφέρουν στέρηση τροφής, νερού ή πρόσβασης σε τουαλέτα. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων δεν υπάρχει παρουσία γονέα κατά  την ανάκριση ή πρόσβαση σε συνήγορο υπεράσπισης, ενώ και η ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα των συλληφθέντων, όταν υπάρχει είναι ελλιπέστατη. Δε λείπουν και περιστατικά κατά τα οποία τα παιδιά εξαναγκάζονται στην υπογραφή ομολογιών στα εβραϊκά, ακόμα κι όταν δεν κατανοούν τη γλώσσα ή το περιεχόμενο των κατηγοριών. Ηλικιακά το μεγαλύτερο ποσοστό είναι άνω των 15, ωστόσο κατά καιρούς έως και 25% των κρατούμενων άνα μήνα είναι ηλικίας μεταξύ 12 και 15 ετών (η φυλάκιση ανηλίκων κάτω των 14 δεν επιτρέπεται στο Ισραήλ, ωστόσο υπάρχουν περιστατικά παραβίασης της εν λόγω νομοθεσίας, ενώ απλή ανάκριση έχουν υποστεί και παιδιά 8 ετών). Μετά την καταδίκη, περίπου το 60% των ανηλίκων κρατουμένων μεταφέρεται από τα κατεχόμενα εδάφη σε φυλακές εντός Ισραήλ, κατά παραβίαση της τέταρτης συνθήκης της Γενεύης του 1949, που ορίζει τα δικαιώματα αιχμαλώτων πολιτών και στρατιωτών σε εμπόλεμες ζώνες.

Τέτοια είναι και η περίπτωση του 16χρονου  Yazan Saeed Hashem Al-Batran, ο οποίος συνελήφθη τον περασμένο Ιούλη, αφότου τρεις Ισραηλινοί στρατιώτες του είχαν επιτεθεί. Η δικηγόρος του, Hiba Masalha, αναφέρει τα εξής: “Αρχικά οι στρατιώτες τον έσπρωξαν στο έδαφος και του έδεσαν τα χέρια πίσω με χειροπέδες. Μετά τον χτύπησαν με τα χέρια, τα πόδια και όπλα. Υπέστη ισχυρά χτυπήματα στα πλευρά του και πολλούς μώλωπες κι εκχυμώσεις“. Προσθέτει επίσης πως “Αφού τον χτύπησαν, δυο στρατιώτες τον κουβάλησαν και τον ανάγκασαν να μπει στο τζηπ τους. Τον πήγαν στο αστυνομικό τμήμα όπου παρέμεινε στο πάτωμα, με χειροπέδες και δεμένα μάτια, από νωρίς το απόγευμα ως τις 8 μμ. Μετά μεταφέρθηκε σε ένα αδιευκρίνιστο ανακριτικό κέντρο, κι αφού του έκαναν σωματική έρευνα, τον πήγαν σε ένα δωμάτιο και τον άφησαν με χειροπέδες και δεμένα μάτια ως το πρωί”.

Σύλληψη Παλαιστίνιου εφήβου στην Ανατολική Ιερουσαλήμ στις 24 Οκτώβρη 2014, μετά από συγκρούσεις που ακολούθησαν τις προσευχές της Παρασκευής

Πέρα από τη βία που υφίστανται οι νεαροί συλληφθέντες, οι συνέπειες της στη ζωή τους μετά την απελευθέρωση είναι εξίσου σοβαρές και πιο μακροχρόνια βλαπτικές. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του 15χρονου τότε Μωχάμετ, από το χωριό Beit Ummar κοντά στη Χεβρώνα, στη Δυτική Όχθη. Μετά τη σύλληψή του από τις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής το 2014, μεταφέρθηκε σε τρία διαφορετικά κέντρα κράτησης, κι αφότου ομολόγησε με τη χρήση βίας τη ρίψη πετρών και πέρασε κάποιο χρόνο στην απομόνωση, αφέθηκε ελεύθερος μετά από τρεις μήνες. Από τότε ξεκίνησε το κάπνισμα και εγκατέλειψε το σχολείο, μη θέλοντας να επαναλάβει την ίδια τάξη εξαιτίας της τρίμηνης απουσίας του. Η παρουσία συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες, όπως εφιάλτες και αλλαγές συμπεριφοράς είναι αρκετά κοινή μεταξύ των παιδιών που επιστρέφουν από ισραηλινή κράτηση. Ακόμα συχνότερο είναι το φαινόμενο της απώλειας ενδιαφέροντος για το σχολείο, η επανάληψη τάξεων και η διακοπή φοίτησης.

Το κράτος του Ισραήλ, παρότι έχει υπογράψει το 1991 τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, παραβιάζει συστηματικά την πρόβλεψη πως η στέρηση ελευθερίας ανηλίκου αποτελεί έσχατο μέσο αντιμετώπισης. Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών το 2015, από το 1967, οπότε και ισχύει το πολεμικό δίκαιο στις κατεχόμενες περιοχές της Δυτικής Όχθης, 95.000 ανήλικοι έχουν υποστεί κράτηση ή φυλάκιση χωρίς νόμιμη δίκη.  Η καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού αντίκειται στο σύνολο πρακτικά του διεθνούς δικαίου περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο απαιτεί από τις χώρς την ύπαρξη ενός διακριτού σωφρονιστικού συστήματος για ανήλικους παραβάτες, το οποίο αναγνωρίζει το ιδιαίτερο καθεστώς των ανηλίκων, τους προστατεύει από τη βία, και εστιάζει στο σωφρονισμό και την κοινωνική επανένταξη.  Η Unicef, σε αναφορά της το 2013, στηλιτεύει την κακοποίηση στο στρατιωτικά σύστημα κράτησης ως “διαδεδομένη, συστηματικά και θεσμοποιημένη καθ’όλη τη διάρκεια της διαδικασίας”.

H Dima Al Wawi, ετών 12, γίνεται δεκτή από την οικογένεια της στο σημείο ελέγχου Jbara της Δυτικής Οχθής στις 24 Απρίλη 2016, μετά από επιτυχή έφεση της οικογένειας της κατά της καταδίκης της σε πέντε μήνες φυλάκιση, επειδή είχε προσεγγίσει Ισραηλινό φρουρό με μαχαίρι

Η κακομεταχείριση των ανήλικων συλληφθέντων είναι ένας ακόμα λόγος που δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό “απαρτχάιντ”, τον οποίο απέδωσε αναφορά του ΟΗΕ τον περασμένο Μάρτη. Το μέλλον των παιδιών της Παλαιστίνης, όπως και του λαού της συνολικά ωστόσο δε διαγράφεται αισιόδοξο, ιδίως μετά την περαιτέρω ενίσχυση της αταλάντευτα φιλοϊσραηλινής πολιτικής των ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ. Η πολύμορφη αλληλεγγύη στον αγώνα του Παλαιστινιακού λαού παραμένει διαχρονικό κι αυτονόητο καθήκον κάθε προοδευτικής συνείδησης όπου γης.

Δύσκολες Νύχτες