Απεργία γυναικών στην Ελβετία – Η αλήθεια πίσω από τον “Ελβετικό παράδεισο”

Εκατοντάδες χιλιάδες Ελβετοί, γυναίκες αλλά και άνδρες, συμμετείχαν στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της “Απεργίας των γυναικών” στις 14 Ιούνη. Η απεργία είχε προκηρυχθεί από γυναικείες οργανώσεις και στηρίχτηκε από τις βασικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και από σωματεία σε διάφορους χώρους δουλειάς. Η 14η Ιούνη επιλέχθηκε συμβολικά, δίνοντας έτσι ένα χαρακτήρα συνέχειας της προηγούμενης γυναικείας απεργίας που πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία, στις 14 Ιούνη 1991.

Η προκήρυξη της απεργίας πατάει πάνω στη συσσωρευμένη αγανάκτηση των εργαζόμενων γυναικών στην Ελβετία που βλέπουν τα δικαιώματα τους να συνθλίβονται στον μύλο των κερδών των επιχειρήσεων: κυριαρχία ελαστικών εργασιακών σχέσεων, της ημιαπασχόλησης, οι μισθολογικές διακρίσεις (20% λιγότερη αμοιβή από τους άντρες), οι ελλείψεις σε δομές κοινωνικής φροντίδας (για τα παιδιά, ηλικιωμένους, ΑμΕΑ) είναι κάποια από τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά η εργαζόμενη και άνεργη γυναίκα στην Ελβετία.

Σύμφωνα με το γραφείο στατιστικών ερευνών της Ελβετίας η μερική απασχόληση το 2018 πλησίασε το 40%. Στον γυναικείο εργαζόμενο πληθυσμό το ποσοστό αυτό πλησιάζει το 60 %. Η αστική τάξη και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι παρουσιάζουν τις «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις ως «ευκαιρία» για τη γυναίκα για να συνδυάσει την καριέρα με την οικογένεια, να μη χάσει την επαφή με το επάγγελμα, κλπ. Μάλιστα, παρουσιάζεται ως «επιλογή» της γυναίκας η δυνατότητα να διαλέξει «εργασιακό συμβόλαιο» με διάφορα «ποσοστά εργασίας», δηλαδή ώρες εργασίας. Μπορεί, δηλαδή, κάποιος ή κάποια να δουλεύει με συμβόλαιο που προβλέπει ωράριο 10, 20 ή 30% του πλήρους ωραρίου εργασίας, που στην Ελβετία είναι κατά μέσο όρο 41 ώρες την εβδομάδα (με διακυμάνσεις ανά κλάδο λόγω της ευελιξίας που επιτρέπει το εργατικό δίκαιο). Συμβόλαιο που προβλέπει δουλειά στο 10% του πλήρους ωραρίου εργασίας σημαίνει 4 ώρες δουλειάς, 10% του ολόκληρου μισθού, λειψά συνταξιοδοτικά δικαιώματα, λειψή κοινωνική ασφάλιση, προσωρινότητα και ανασφάλεια.

Επιπλέον, περίπου 10% των γυναικών δεν εργάζεται καν γιατί οι δομές για τη φροντίδα των παιδιών δεν επαρκούν και το κόστος όσων υπάρχουν είναι τεράστιο. Σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, το ποσοστό των παιδιών που δεν έχει θέση σε δομή προσχολικής φροντίδας και αγωγής ξεκινά από 40% μέχρι και 80% ανάλογα με την πόλη!. Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι «θέση στον παιδικό σταθμό» θεωρείται η φιλοξενία του παιδιού έστω και μία μέρα την εβδομάδα. Αυτό σημαίνει ότι ο σταθμός μπορεί να δεχτεί το παιδί για παράδειγμα μόνο κάθε Δευτέρα, αναγκάζοντας τους γονείς να αναζητήσουν άλλη λύση τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας. Το κόστος των παιδικών σταθμών μπορεί να ξεπερνά και τα 3.000 φράγκα (περίπου 2.670 ευρώ) τον μήνα, δηλαδή σχεδόν όσο πληρώνεται ο ανειδίκευτος εργάτης για ένα μήνα! Ένα ελάχιστο ποσοστό θέσεων στους παιδικούς σταθμούς είναι επιδοτούμενο.

Τι προσανατολισμό, όμως, δίνουν οι γυναικείες οργανώσεις και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις που καλούν στην απεργία; Παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, το βασικό κάλεσμα με τις διεκδικήσεις των γυναικείων οργανώσεων παρουσιάζει ως κύρια αιτία των οξυμένων προβλημάτων των γυναικών την «ανδροκρατούμενη κοινωνία», φέρνοντας σε αντιπαράθεση τα δύο φύλα και αφήνοντας στο απυρόβλητο την πραγματική αιτία των κοινωνικών διακρίσεων σε βάρος της γυναίκας: την ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία. Ενώ τα  αιτήματα που υιοθετεί η Συνδικαλιστική Ένωση Ελβετίας εκφράζουν ορισμένους αναγκαίους εκσυγχρονισμούς για την άνοδο της γυναικείας απασχόλησης, εξασφαλίζοντας ένα ελάχιστο δίχτυ δικαιωμάτων για την εργαζόμενη στην Ελβετία, όπως μείωση του χρόνου εργασίας σε 35 ώρες την εβδομάδα αντί για μερική απασχόληση, αύξηση της άδειας μητρότητας από 14 σε 18 εβδομάδες με πλήρεις αποδοχές και όχι με 80% του τελευταίου μισθού, καθιέρωση άδειας πατρότητας 8 εβδομάδων (σήμερα είναι μόνο μία μέρα) και γονικής άδειας 24 εβδομάδων.

Ακόμα και το γεγονός ότι ονομάζεται «απεργία των γυναικών» και όχι απεργία για τα δικαιώματα των γυναικών, όπως και το γεγονός ότι όλα τα καλέσματα καλούν όλες στην απεργία, έχει προκαλέσει σύγχυση για το ποιος απεργεί και αν συμμετέχουν οι άνδρες εργαζόμενοι. Σε κάποιους χώρους εργασίας η διεύθυνση ενημερώνει τους εργαζόμενους ότι έχουν … την «άδειά της» να συμμετέχουν στις απεργιακές κινητοποιήσεις, αλλού τους καλούν… να πάρουν κανονική άδεια. Στον ιδιωτικό τομέα, οι εργοδότες ανακοίνωσαν ότι η απεργία είναι παράνομη σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα, γιατί «δεν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια διαπραγμάτευσης μεταξύ των πλευρών». Την ίδια στιγμή, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αφήνουν τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους έκθετους με την … εκκωφαντική σιωπή τους.

Όσο λοιπόν κι αν επικρατεί στο μυαλό των περισσότερων η ταύτιση της Ελβετίας με τον πλούτο και την ευημερία, στην πραγματικότητα αυτό σχετίζεται με την τεράστια κερδοφορία των ελβετικών εταιριών και τραπεζών, αλλά και των ξένων μονοπωλίων, που μεταφέρουν την έδρα τους στην Ελβετία, για να εκμεταλλευτούν τη φορολογική ασυλία που τους χαρίζει η ελβετική νομοθεσία. Στην Ελβετία τα εργασιακά δικαιώματα ανδρών και γυναικών θυσιάζονται στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους, πολύ περισσότερο οι ανισοτιμίες και διακρίσεις σε βάρος των γυναικών γίνονται πηγή απομύζησης πρόσθετου κέρδους στη βάση του μεγαλύτερου βαθμού εκμετάλλευσης, μέσο γενικότερης μείωσης μισθών αλλά και πολιτικής χειραγώγησης. Μόνο ο κοινός αγώνας των εργαζόμενων, ανδρών και γυναικών, μπορεί να βάλει εμπόδια στη σημερινή βαρβαρότητα των κοινωνικών διακρίσεων σε βάρος της γυναίκας, κόντρα σε αντιλήψεις και πρακτικές που μπαίνουν εμπόδιο στη ριζοσπαστικοποίηση της πάλης.

Στα πλαίσια αυτά η Επιτροπή Αγώνα Γαλλόφωνης Ελβετίας συμμετέχει στην απεργία αυτή διεκδικώντας μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους και όλες, κατάργηση κάθε μορφής προσωρινής και ελαστικής απασχόλησης, μέτρα προστασίας της μητρότητας. Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλη την οικογένεια, δημόσιες και δωρεάν δομές προσχολικής αγωγής και φροντίδας, δημιουργικής απασχόλησης παιδιών. Δωρεάν δημόσιες υποδομές για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Από 902.gr