Ελλάδα – Ισπανία (σχεδόν) η ίδια ιστορία…

Την Κυριακή 28 Μάη διεξήχθησαν οι περιφερειακές και τοπικές εκλογές στην Ισπανία. Τα κόμματα που συγκροτούν τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της χώρας, δηλαδή το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ισπανίας (PSOE) και (κυρίως) οι Unidas Podemos, σημείωσαν σημαντική υποχώρηση. Αντίθετα, το «δεξιό» Λαϊκό Κόμμα (PP) αύξησε τις δυνάμεις του κατά 8,8% κερδίζοντας τις εκλογές στις 9 από τις 12 Περιφέρειες και σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις, ενώ και το ακροδεξιό VOX διπλασίασε τις ψήφους του. Μετά από αυτό το αποτέλεσμα, ο πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τις 23 Ιούλη.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη προσφέρεται για χρήσιμα συμπεράσματα και για τη χώρα μας, αφού όλα αυτά τα χρόνια, η κυβέρνηση της Ισπανίας αποτέλεσε το βασικό πρότυπο του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και άλλων σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων. Ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρέλειπε ποτέ να την αναφέρει κάθε φορά που έλεγε ότι «πρέπει να γίνουμε ένα κανονικό ευρωπαϊκό κράτος». Με κάθε αφορμή και για κάθε θέμα, παρουσίαζε την πολιτική της συγκεκριμένης κυβέρνησης (και άλλων) ως το «αντιπαράδειγμα» στην πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, θέλοντας να στοιχειοθετήσει ότι μέσα στην ΕΕ, μέσα σε αυτό το βάρβαρο σύστημα, με δεδομένη την πολιτική υπέρ του κεφαλαίου, όλα μπορούν να είναι καλύτερα για τους «πολλούς», αρκεί να υπάρχει «πολιτική βούληση» και να εκλείπουν οι «νεοφιλελεύθερες εμμονές».

* * *

Ας δούμε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα:

• Οταν ξέσπασε η ενεργειακή κρίση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλλε το παράδειγμα της «ιβηρικής εξαίρεσης», δηλαδή της συμφωνίας των κυβερνήσεων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας με την ΕΕ για επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου, σε αντιπαράθεση με τις επιδοτήσεις της ελληνικής κυβέρνησης στους λογαριασμούς.

Τι έγινε τελικά; Η εφαρμογή του πλαφόν έγινε με μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις, για να καλυφθεί η διαφορά ανάμεσα στις πολύ υψηλές διεθνείς τιμές αγοράς του αερίου και τις τιμές του πλαφόν. Ο,τι γλίτωσαν οι Ισπανοί εργαζόμενοι ως καταναλωτές, το πλήρωσαν ως φορολογούμενοι, με τους έμμεσους και άμεσους φόρους. «Μία η άλλη», δηλαδή, με τις επιδοτήσεις που εφάρμοσε η ΝΔ. Την ίδια ώρα, το μεγαλύτερο ισπανικό μονοπώλιο Ενέργειας, η «Iberdrola», σημείωνε αύξηση κερδών 28,9% το τρίτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, πριν από την εφαρμογή της εξαίρεσης, θυμίζοντας αντίστοιχες επιδόσεις των ΕΛΠΕ και της «Motor Oil» στη χώρα μας.

• Λίγο πριν από τις εκλογές στη χώρα μας, κυκλοφόρησαν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ που μιλούσαν για μείωση του πραγματικού μισθού κατά 7,4% το 2022 στην Ελλάδα. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας γύριζε από κανάλι σε κανάλι και από πόλη σε πόλη και έλεγε ότι είμαστε η μόνη χώρα της ΕΕ στην οποία υπήρχε μείωση του πραγματικού μισθού, αφού όλες οι υπόλοιπες «πήραν μέτρα ενάντια στον πληθωρισμό» και δεν «επιδότησαν την αισχροκέρδεια», όπως η κυβέρνηση της ΝΔ. Ανέφερε συγκεκριμένα το παράδειγμα της Ισπανίας, που εφάρμοσε μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα είδη διατροφής.

Τι έγινε στην πραγματικότητα; Με βάση τα ίδια στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο πραγματικός μισθός στην Ισπανία μειώθηκε κατά 5,3% το 2022. Δηλαδή, ο κ. Τσίπρας έλεγε επί μέρες συνειδητά ψέματα. Η κυβέρνηση της Ισπανίας πήρε στην αρχή μέτρα τύπου «fuel pass», πανομοιότυπα με αυτά της κυβέρνησης της ΝΔ και στη συνέχεια τα «έκοψε» και εφάρμοσε τη μείωση του ΦΠΑ για ένα εξάμηνο. Ακόμα και μετά από αυτή, τον Μάρτη του 2023, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 16,5% σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, αφού οι μεγαλέμποροι την εκμεταλλεύτηκαν για να αυξήσουν το περιθώριο κέρδους τους. Ταυτόχρονα, οι μικρές αυξήσεις στον κατώτατο μισθό «εξανεμίζονταν» από τον πληθωρισμό, όπως ακριβώς και στην Ελλάδα.

Είτε με τα «pass» είτε με τη μείωση στον ΦΠΑ, λοιπόν, οι λαϊκές οικογένειες «πλήρωσαν» τον πληθωρισμό στα τρόφιμα, για να αυξήσει τα κέρδη του το κεφάλαιο, με φιλελεύθερες ή σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις.

• Την ισπανική και άλλες κυβερνήσεις χρησιμοποιεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως «φιλεργατικό» παράδειγμα, εντός της ΕΕ, απέναντι στην αντεργατική πολιτική της ΝΔ που εκφράστηκε εμβληματικά με τον νόμο Χατζηδάκη, τα μισά άρθρα του οποίου υπερψήφισε, βέβαια, και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τι ισχύει; Ας δούμε ένα μόνο παράδειγμα: Τον Φλεβάρη του 2022, το Κοινοβούλιο της Ισπανίας επικύρωσε την αποκαλούμενη «εργασιακή μεταρρύθμιση» που πρότεινε η κυβέρνηση. Παρά την κυβερνητική προπαγάνδα «περί κατάργησης» της εξίσου αντεργατικής μεταρρύθμισης της προηγούμενης κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, όχι μόνο παρέμεινε ο αντεργατικός πυρήνας της (ομαδικές απολύσεις, μείωση αποζημίωσης), αλλά ενισχύθηκαν οι μηχανισμοί «ευελιξίας» με βάση τις εκάστοτε ανάγκες της εργοδοσίας, τις οποίες μπορεί πλέον να επικαλείται για να απολύει, να αλλάζει βλαπτικά για τους εργαζόμενους συμβάσεις, μισθούς κ.λπ.

• Οταν, λίγο μετά την έναρξη του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσιζε τις πρώτες αποστολές όπλων στο καθεστώς Ζελένσκι, ο ΣΥΡΙΖΑ διατύπωνε την ένσταση ότι αυτή πρέπει να γίνει με την «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ και «ψέλλιζε» ότι, αντί να στείλουμε όπλα, μπορούμε να στείλουμε κράνη και υγειονομικό υλικό, «όπως κάνει η Ισπανία». Κάποιοι πρότειναν και την αποστολή σταφίδας…

Τι ισχύει; Λίγες μέρες μετά, οι υπεκφυγές του ΣΥΡΙΖΑ – που φυσικά ήταν αναφανδόν υπέρ της με κάθε τρόπο ελληνικής εμπλοκής στο πλευρό του ΝΑΤΟ – πήγαν «κουβά», αφού η Ισπανία ανακοίνωσε και αυτή την πρώτη αποστολή πολεμικού υλικού. Σήμερα, η Ισπανία είναι πια μία από τις 20 χώρες που έχουν στείλει τη μεγαλύτερη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, όχι φυσικά με σταφίδες, αλλά με κάθε είδους άρματα μάχης, πολεμικό υλικό και με εκπαίδευση ουκρανικών στρατευμάτων.

Η ελπίδα όμως είναι εδώ! Απέναντι στην αντιλαϊκή πολιτική της ισπανικής κυβέρνησης, βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια στον δρόμο χιλιάδες εργαζόμενοι. Τεράστιες ήταν οι κινητοποιήσεις γιατρών, υγειονομικών, εργαζομένων από άλλους κλάδους, που διαμαρτύρονταν για τις συνεχείς περικοπές στο δημόσιο σύστημα Υγείας, την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας του προσωπικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι 700.000 άνθρωποι βρίσκονται στη λίστα αναμονής για ένα χειρουργείο στην Ισπανία, μια κατάσταση που θυμίζει αρκετά τις συνέπειες της πολιτικής της «νεοφιλελεύθερης» ΝΔ για το ΕΣΥ.

Πάρα πολλοί ήταν αυτοί – στην Ισπανία, στη χώρα μας και διεθνώς – που ένιωσαν να «τρέμουν από αγανάκτηση» με τις εικόνες της σφαγής μεταναστών στη Μελίγια από την ισπανική συνοριοφυλακή πριν από έναν χρόνο, τότε που η «Αυγή» απέδιδε – επί της ουσίας – την ευθύνη στα θύματα γράφοντας για «τραγωδία όταν χιλιάδες μετανάστες προσπάθησαν να εισέλθουν».

Παρά τις ατελείωτες ομοιότητες της αντιλαϊκής πολιτικής που εφάρμοσε η κυβέρνηση Σάντσεθ στην Ισπανία με αυτή της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Ελλάδα, υπάρχει μια αξιοσημείωτη διαφορά. Η κυβέρνηση της ΝΔ επικράτησε του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 21ης Μάη, ενώ η κυβέρνηση Σάντσεθ ηττήθηκε στις τοπικές εκλογές της Ισπανίας. Μοιάζει αντιφατικό, αλλά δεν είναι.

Αυτό που αποδεικνύει η πείρα και της Ελλάδας και της Ισπανίας, αλλά και πολλών ακόμα χωρών, είναι ότι η εφαρμογή μιας αντιλαϊκής πολιτικής με «προοδευτικό μανδύα», η ουσιαστική στήριξη αυτής της πολιτικής, είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης είτε από τη θέση της κυβέρνησης, η συστηματική διάψευση των ψεύτικων ελπίδων που καλλιεργούν οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη απογοήτευση και τον συμβιβασμό μέρους του λαού, που στρέφεται τελικά προς τον πιο «παραδοσιακό» εκφραστή της πολιτικής αυτής.

Αυτό που φαίνεται να γίνεται στην Ισπανία τώρα, έγινε στην Ελλάδα το 2019. Το δήθεν «μικρότερο κακό» οδηγεί στο μεγαλύτερο.

Οσοι αναζητούν, λοιπόν, τα αίτια της νίκης της ΝΔ στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές και δεν τα έχουν βρει ακόμα, έχουν άλλη μία δυνατότητα: Να κοιτάξουν στην Ισπανία. Αλλά και όσοι αναζητούν την ελπίδα απέναντι σε αυτόν τον «φαύλο κύκλο» των ψεύτικων ελπίδων, της διάψευσής τους και της υποχώρησης, επίσης έχουν πού να κοιτάξουν. Στην Ισπανία το μεταλλαγμένο ΚΚ αποτελεί σήμερα μια υπο-συνιστώσα της μιας συνιστώσας της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης, ενώ οι προσπάθειες ανασυγκρότησης του Κομμουνιστικού Κινήματος, παρά τις δυσκολίες, είναι σε εξέλιξη.

Ομως, στην Ελλάδα υπάρχει ΚΚΕ. Πιο ισχυρό πλέον, δίνει τη μάχη, αποτελώντας το «αντίπαλο δέος» κάθε αντιλαϊκής κυβέρνησης, «φωτίζοντας» τη μοναδική πραγματικά φιλολαϊκή διέξοδο: Την κατάργηση της εκμετάλλευσης και την εργατική – λαϊκή εξουσία και διακυβέρνηση. Γι’ αυτό αξίζει να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο στις εκλογές της 25ης Ιούνη, να σταλεί μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας σε όλους τους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου!

Φωτογραφία: Alexandros Michailidis / SOOC