“Καλός στρατιώτης ο στρατάρχης Πεταίν” – Εκθειασμός του δοσίλογου ηγέτη από τον “φιλελεύθερο” Μακρόν
Έπαινοι από τον πρόεδρο της Γαλλίας και απόδοση τιμών σε κεντρικό μνημείο του Παρισιού περιλαμβάνει η απόπειρα αποκατάστασης του “καλού στρατιώτη” Πεταίν, υπεύθυνου για το ακραία αντικομμουνιστικό και αντισημιτικό δοσιλογικό καθεστώς του Βισύ στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έντονη πολεμική έχει ξεσπάσει στη Γαλλία μετά τις δηλώσεις του Εμμανουέλ Μακρόν ότι «ο στρατάρχης Πεταίν υπήρξε, στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας μεγάλος στρατιώτης κι αυτός. Είναι μια πραγματικότητα της χώρας μας» . Πρόσθεσε επίσης ότι είναι «θεμιτό» να αποδοθούν τιμές το ερχόμενο Σάββατο στον ηγέτη της Γαλλίας του Βισύ, σύμβολο του γαλλικού δοσιλογισμού και συνένοχου για το ολοκαύτωμα των Εβραίων της χώρας. Η εκδήλωση θα γίνει στο Μέγαρο των Απομάχων (Invalides) στο Παρίσι και αφορά την απόδοση τιμών στους στρατιωτικούς ηγέτες του Μεγάλου Πολέμου.
Ο πρόεδρος προχώρησε ακόμα περισσότερο στην αθώωση ουσιαστικά του αρχιδοσιλόγου, αποδίδοντας ούτε λίγο – ούτε πολύ τη συνεργασία με τους ναζί σε «πολυπλοκότητα της πολιτικής ζωής και της ανθρώπινης φύσης», προσθέτοντας πως: «Μπορεί κανείς να υπήρξε μεγάλος στρατιώτης στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και να οδηγήθηκε σε επιβλαβείς επιλογές στη διάρκεια του δεύτερου». Δεν ξέρουμε αν η παροιμία τα στερνά τιμούν τα πρώτα έχει το αντίστοιχό της στη γαλλική γλώσσα, είναι όμως σαφές ότι η αποκατάσταση Πεταίν γίνεται συνειδητά από τη γαλλική ηγεσία, την ίδια ακριβώς περίοδο που η κυβέρνηση Μακρόν λαμβάνει μια σειρά από αυταρχικά μέτρα, σε εργασιακό και κοινωνικό επίπεδο, με πιο πρόσφατη την είδηση περί επανασύσφιγξης των δεσμών κράτους εκκλησίας για καλύτερο έλεγχου του ισλάμ στη χώρα. Πάντα σε περιόδους ενίσχυσης αντιδραστικών πολιτικών, το ξαναγράψιμο της ιστορίας είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της άρχουσας τάξης και του πολιτικού της προσωπικού.
Οι αντιδράσεις έρχονται από ποικίλες πλευρές, με το Ισραηλιτικό Συμβούλιο της Γαλλίας (Crif) να δηλώνει «σοκαρισμένο», από τα όσα είπε ο πρόεδρος. Ο πρόεδρος του συμβουλίου Φρανσίς Καλιφά, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επισημαίνει λακωνικά: «Το μόνο που κρατάμε από τον Πεταίν είναι πως καταδικάστηκε – στο όνομα του γαλλικού λαού – για εθνική αναξιότητα κατά τη δίκη του τον Ιούλη του 1945».
Έντονη δυσαρέσκεια εξέφρασε και το κόμμα του Ζαν – Λυκ Μελανσόν, ενώ ο αντιδήμαρχος του Παρισού, εκλεγμένος με το ΚΚΓ, Ιάν Μπροσά δήλωσε σε τηλεοπτικό δίκτυο πως «Ο Φιλίπ Πεταίν πρέπει να μείνει στον σκουπιδοτενέκε της ιστορίας εξαιτίας του ρόλου που έπαιξε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο»
Ακόμα και το κεντροδεξιό ρεπουμπλικανικό κόμμα επέλεξε να τηρήσει αποστάσεις από τη στάση του προέδρου, αντιπροτείνοντας την απόδοση τιμών στον πρωθυπουργό Ζωρζ Κλεμανσώ, αρχιτέκτονα της νίκης στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και της συνθήκης των Βερσαλλιών του 1918.
Μετά τις αντιδράσεις ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μπενζαμέν Γκριβό επικαλέστηκε δήλωση του Ντε Γκωλ το 1966, σύμφωνα με την οποία ο συντηρητικός στρατάρχης και πρωθυπουργός είχε αναγνωρίσει πως «η δόξα του Πεταίν στη μάχη του Βερντέν δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ή να παραγνωριστεί από την πατρίδα.»
Το λεγόμενο «τραύμα του Βισύ», η διαχείριση δηλαδή της μνήμης του δοσιλογικού καθεστώτος και του ηγέτη της, φαίνεται πως θα ταλανίζει τη γαλλική δημοκρατία για καιρό ακόμα, ακριβώς λόγω του σημαντικού ρόλου που τα τελευταία έπαιξαν στην εδραίωση της εξουσίας των αστών μεταξύ των δύο μεγάλων πολέμων του 20ου αιώνα. Ο αναθεωρητισμός αυτός εξάλλου εναρμονίζεται πλήρως με την τάση που παρατηρείται πανευρωπαϊκά τα τελευταία χρόνια, που όταν δεν ηρωοποιεί ανοιχτά το δοσιλογισμό, όπως στις βαλτικές χώρες και την Ουκρανία, βρίσκει “ελαφρυντικά” για τη συνεργασία -με κύριο βέβαια την καταπολέμηση του “κομμουνιστικού κινδύνου” – ή προσπαθεί να περιορίσει τη σημασία του φασισμού ως “ατυχούς” επεισοδίου στην ιστορία των δυτικοευρωπαϊκών χωρών στον 20ό αιώνα.
Με πληροφορίες από leparisien.fr
