Μαριάνο Ραχόι-Λιτότητα, καταστολή κι η καταλανική πρόκληση
Η επταετής θητεία του στον πρωθυπουργικό θώκο συνέπεσε με την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η οποία στην Ισπανία ίσως έλαβε τις χειρότερες διαστάσεις μετά από εκείνες της Ελλάδας. Ένα μείγμα λιτότητας και καταστολής είχε να προβάλει ο Ραχόι ως απάντηση, τόσο στα κοινωνικά κι οικονομικά ζητήματα, όσο και στο θέμα της ενδοαστικής σύγκρουσης σχετικά με την καταλανική ανεξαρτησία.
Ο ισχυρός άνδρας της ισπανικής κεντροδεξιάς και πρωθυπουργός της Ισπανίας από το το 2011, Μαριάνο Ραχόι, συμπληρώνει σήμερα τα 63 του χρόνια, σε μια κρίσιμη καμπή για τον ίδιο και την κυβέρνησή του, μετά και τη νέα τροπή που παίρνει το καταλανικό ζήτημα με τη σύλληψη του Κάρλες Πουτζδεμόν στη Γερμανία. Η επταετής θητεία του στον πρωθυπουργικό θώκο συνέπεσε με την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η οποία στην Ισπανία ίσως έλαβε τις χειρότερες διαστάσεις μετά από εκείνες της Ελλάδας. Ένα μείγμα λιτότητας και καταστολής είχε να προβάλει ο Ραχόι ως απάντηση, τόσο στα κοινωνικά κι οικονομικά ζητήματα, όσο και στο θέμα της ενδοαστικής σύγκρουσης σχετικά με την καταλανική ανεξαρτησία.
Ο Ραχόι γεννήθηκε στην περιοχή της Γαλικίας στη Βόρεια Ισπανία και σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα. Έχοντας εργαστεί κάποια χρόνια ως υποθηκοφύλακας, ξεκίνησε την καριέρα του στα 26 χρόνια ως βουλευτής με την Αλιάνθα Ποπουλάρ, πρόδρομο του σημερινού κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 υπηρέτησε σε διάφορα αξιώματα, όπως εκείνο του αντιπροέδρου της περιφερειακής κυβέρνησης της Γαλικίας. Από το 1996 υπηρέτησε στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος του Χοσέ Μαρία Αθνάρ, σε διάφορα χαρτοφυλάκια, και το 2003 ο τελευταίος τον έχρισε διάδοχό του στην ηγεσία. Στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2004 και του 2008 ο Ραχόι απέτυχε να κερδίσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Θαπατέρο. Το 2011 ωστόσο κατάφερε να αποκτήσει τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των τελευταίων τριάντα ετών, όταν οι πρώτες συνέπειες της οικονομικής κρίσης εξαέρωσαν τα ποσοστά των σοσιαλιστών, όπως εξάλλου συνέβη και στην Ελλάδα ένα χρόνο μετά με το ΠΑΣΟΚ.
Αν και είχε εδραιώσει τη φήμη του στους συντηρητικούς κύκλους της Ισπανίας ως αποφασιστικός αντίπαλος των γάμων ομοφυλοφίλων (νόμιμων από το 2005 στη χώρα) και των εκτρώσεων (νόμιμων υπό προϋποθέσεις σε δυο φάσεις, το 1985 και κυρίως το 2010), δεν αναίρεσε την προηγούμενη σχετική νομοθεσία. Αντίθετα έριξε το βάρος του στην αντιμετώπιση της κρίσης για λογαριασμό της ισπανικής αστικής τάξης, εφαρμόζοντας το 2012 τον αυστηρότερο προϋπολογισμό μετά την πτώση της δικτατορίας του Φράνκο, με την επιβολή βαριάς φορολογίας και τις εκτεταμένες περικοπές στο κοινωνικό κράτος. Την περίοδο αυτή, αλλά κι ως τις μέρες μας ακόμα, η Ισπανία κονταροχτυπιέται με την Ελλάδα στα ποσοστά μετανάστευσης των νέων στο εξωτερικό καθώς και στα ποσοστά ανεργίας. Το γύρο του κόσμου έκαναν σκηνές από κάποιες από τις εκατοντάδες χιλιάδες εξώσεις που πραγματοποιήθηκαν αυτά τα χρόνια στη χώρα, με πιο συγκινητική εκείνη του πυροσβέστη Ρομπέρτο Ρίβας από τη Λα Κορούνια, που αρνήθηκε να κάνει έξωση σε 85χρονη, με τα λόγια “εγώ σώζω ανθρώπους, όχι τράπεζες”.
Από το 2015 και μετά, οι άριθμοι άρχισαν κάπως να ευημερούν στην Ισπανία, η λαϊκή δυσαρέσκεια ωστόσο έφερε ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό, ρίχνοντας τα ποσοστά του παραδοσιακού δικομματισμού στις εκλογές της ίδιας χρονιάς, προς όφελος των Ποδέμος, που ωστόσο δεν κατόρθωσαν μέχρι στιγμής να έχουν την πορεία του πολιτικού τους πρότυπου του Σύριζα, καθώς και των Θιουδαδάνος, ενός ποταμίσιου μορφώματος με βασικό του πρόταγμα την καταπολέμηση των αυτονομιστικών τάσεων της Καταλωνίας, που ήταν και η δεύτερη μεγάλη πρόκληση με την οποία ακόμα βρίσκεται αντιμέτωπος ο Ραχόι. Τελικά μετά από διάφορες διαπραγματεύσεις και μια ακόμα εκλογική αναμέτρηση τον Ιούνη του 2016 χωρίς καθαρό νικητή, το Σοσιαλιστικό κόμμα απέχοντας από την ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης του έδωσε τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας τον Οκτώβρη του 2016.
Η νέα του αυτή θητεία χαρακτηρίζεται από την παραπέρα όξυνση του αυτονομιστικού κινήματος της Καταλωνίας, που κορυφώθηκε με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος την 1η Οκτώβρη 2017 υπέρ της ανεξαρτησίας από την περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας. Η κυβέρνηση πριν και μετά το δημοψήφισμα απάντησε με ένα πραγματικό όργιο καταστολής και δικαστικών διώξεων, βρίσκοντας πάντως πρακτικά πλήρη στήριξη ως τώρα σε διεθνές και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο (εξάλλου αμφότερα τα στρατόπεδα της διαμάχης ομνύουν στη στήριξη της ΕΕ). Η σύλληψη του ηγέτη του κινήματος καταλανικής ανεξαρτησίας και τέως προέδρου της περιφερειακής κυβέρνησης, Κάρλες Πουτζδεμόν, από τις γερμανικές αρχές πριν λίγες μέρες, σηματοδοτεί ένα ακόμα ζήτημα κύρους για το Ραχόι, που επιδιώκει πάση θυσία την έκδοση του στην Ισπανία, με απρόβλεπτες για εκείνον συνέπειες σε περίπτωση αποτυχίας.
