Mήπως ο Ένγκελς θα ήταν σήμερα ΠΑΣΟΚ; Ως σοσιαλδημοκράτη οικολόγο παρουσιάζει το μεγάλο επαναστάτη δρώμενο στη γενέτειρά του

200 χρόνια μετά τη γέννησή του, η μνήμη του Φρίντριχ Ένγελς είναι αδύνατον να σβηστεί, ενώ και οι απόπειρες συκοφάντησης του έργου του και του “χυδαίου υλισμού” που τάχα εκπροσωπούσε βρίσκουν ολοένα και πιο περιορισμένη απήχηση. Όπως γίνεται και σε άλλες περιπτώσεις που η κληρονομιά του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος και των εκπροσώπων της επαναστατικής θεωρίας δε γίνεται απλά να μπουν με το ζόρι στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, η λύση που προκρίνεται από τους υπηρέτες της άρχουσας τάξης είναι απλά να παρουσιάζεται μια “ξεδοντιασμένη” και “αγαπησιάρικη” εκδοχή τους, μακριά από κάθε ταξικό περιεχόμενο. Η’ ακόμα χειρότερο μια εκδοχή που τους εμφανίζει περίπου ως θιασώτες ή έστω ανώδυνους “μεταρρυθμιστές” ενός συστήματος που πολέμησαν στην πραγματικότητα με όλες τους τις δυνάμεις.

Πολύ χαρακτηριστικό είναι αυτό που συμβαίνει αυτές τις μέρες στο Βούπερταλ, με αφορμή τη συμπλήρωση, στις 28 Νοέμβρη, 200 χρόνων από τη γέννηση του διασημότερου ίσως τέκνου της πόλης, του Φρίντριχ Ένγκελς (για την ακρίβεια γεννήθηκε στο Μπάρμεν, το οποίο περίπου εκατό χρόνια μετά, συνενώθηκε με τρεις ακόμα πόλεις της περιοχής για τη δημιουργία του Βούπερταλ). Στα πλαίσια ενός “συμμετοχικού καλλιτεχνικού πρότζεκτ” με τίτλο “Inside out Engels”, 200 κάτοικοι της πόλης εκφράζουν τις απόψεις του για συνιδρυτή του επιστημονικού σοσιαλισμού, παρέχοντας παράλληλα το πορτρέτο τους για προβολή πάνω σε εκείνο του Ένγκελς. Αρχικά μάλιστα επρόκειτο το συγκεκριμένο κολάζ να προβληθεί σε κτίρια της πόλης, σχέδιο που ματαιώθηκε λόγω του νέου κύματος της πανδημίας και της επιβολής μερικού λοκντάουν στη Γερμανία.

Αν πιστέψει κανείς τα όσα λένε οι συμμετέχοντες, ο Ένγκελς σήμερα θα ήταν κάτι μεταξύ σοσιαλδημοκράτη, χίπστερ ή και καινοτόμου εντερπρενέρ, ενώ ένας τον βλέπει ακόμα και “γγ του ΟΗΕ”, όπου θα ασχολούνταν με “τη δικαιότερη κατανομή των πόρων κα του πλούτου στον κόσμο”. Άλλοι συνδημότες τους θα τον ήθελαν δήμαρχο, δημοτικό σύμβουλο ή έστω “υπεύθυνο κοινωνικής πολιτικής”, για “να φέρει κοινωνική συνείδηση στο δημοτικό συμβούλιο”. Ορισμένοι είναι πιο “ολιγαρκείς”, λέγοντας πως με τον Ένγκελς “θα υπήρχε σήμερα κέντρο για fair-trade ένδυση”.

Υπάρχουν και οι “φιλελεύθεροι”, που στέκονται στην ταξική του καταγωγή για να τον παρουσιάσουν περίπου ως κορυφαίο παράδειγμα υγιούς επιχειρηματικότητας : “Θα ήθελα να δω τον Φρίντριχ Ένγκελς ως “έμβλημα της πόλης, καθόρισε την βιομηχανία υφαντουργίας στο Βούπερταλ και την προώθησε. Θα ήταν καταπληκτικό, αν μπορούσε να διαφημίσει το Βούπερταλ ως έδρα για μεγάλες επιχειρήσεις υφαντουργίας, για να ενισχύσει έτσι την αγορά εργασίας”.

Κάποιοι από τους συμμετέχοντες θα τον έβλεπαν σήμερα ως μέλος του SPD, άλλοι της Die Linke, κι άλλοι ως οπαδό των Πρασίνων. Μια συμμετέχουσα τον συγκρίνει με τον νεοφιλελεύθερο Ρώσο αντίπαλο του Πούτιν, Αλεξέι Ναβάλνι, λέγοντας πως θα ήταν “ο Γερμανός Ναβάλνι” που θα έλεγε άβολες αλήθειες. Δυνατός και ο φίλος που βλέπει τον Ένγκελς ως “οραματιστή πρόδρομο του σύγχρονου, δημοκρατικού κοινωνικού μας κράτους”.

Οι πιο εναλλακτικοί τον φαντάζονται “να ροκάρει ως πανκ την ΕΕ”, ενώ ελάχιστοι είναι εκείνοι που ευχήθηκαν “να πετύχει η επανάσταση” ή που αναφωνούν “Σήκω Ένγκελς! Έλα μαζί μας στα οδοφράγματα!”. Δεν απουσιάζουν κι εκείνοι που αναρωτιούνται αν “γίνεται και χωρίς ιδεολογία;”, που μεταφράζεται – είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι – σε “γίνεται να μην αποδεχόμαστε παρά μόνο την κυρίαρχη ιδεολογία;”. Το γεγονός ότι απουσιάζουν σχεδόν πλήρως οι ανοιχτά αντικομμουνιστικές αναφορές, πέρα από μια κυρία που τον συγκρίνει με “θρησκευτικό πολεμιστή που οργώνει τη γη” και τον φοβάται γι’ αυτό, ενδεχομένως έχει να κάνει ότι το δείγμα μάλλον δεν ήταν εντελώς τυχαίο και δύσκολα θα συμμετείχε κάποιος σε ένα τέτοιο πρότζεκτ αν είχε εντελώς εχθρική αντίληψη για τον Ένγκελς. Από την άλλη, είναι τέτοιος ο χυλός που έχει δημιουργηθεί στο μυαλό των ανθρώπων μετά από τόνους προπαγάνδας, που ο ανοιχτός αντικομμουνισμός απλά περισσεύει.

Με πληροφορίες από jungewelt.de