Μόλις 113 χρόνια πίσω το ρολόι στη Γαλλία – Αναθεώρηση του διαχωρισμού κράτους – εκκλησίας σκέφτεται ο Μακρόν

Μετά την επαναφορά των σταυρών σε σχολεία και δημόσιες υπηρεσίες στη Βαυαρία, νέα δεδομένα στη σχέση κράτους κι εκκλησίας, επί το οπισθοδρομικότερο, φαίνεται να κυοφορούντα στη «μητέρα» όλων των κοσμικών κρατών, τη Γαλλία, όπου ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να εξετάζει αναθεώρησε του νόμου του 1905, που ως απόρροια μεταξύ άλλων του σκανδάλου Ντρέιφους όρισε το διαχωρισμό κράτους κι εκκλησίας.

Στόχος είναι η «αναδόμηση» των σχέσεων με το Ισλάμ, ρίχνοντας ουσιαστικά νερό στο μύλο της συνωμοσιολογίας περί κινδύνου «ισλαμοποίησης» της Γαλλίας. Ο υπουργός δικαιοσύνης Νικόλ Μπεγιουμπέ επιβεβαίωσε πως υπάρχει σχεδιασμός αναθεώρησης του νόμου, αρνήθηκε όμως να προβεί σε σχολιασμό στην παρούσα φάση της διαβούλευσης. Στόχος της αναθεώρησης είναι να «καταστούν πιο υπεύθυνοι» οι ιθύνοντες των χώρων λατρείας, η «αποτροπή παρεκκλίσεων» και η «ο περιορισμός των ξένων επιδράσεων», όπως άφησε να διαρρεύσει σύμβουλος του Μκαρόν. Στόχος είναι να δοθούν περισσότερα δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις στις οργανωμένες θρησκευτικές δομές της χώρας.

Αυτή τη στιγμή περίπου 4000 θρησκευτικές οργανώσεις υπόκεινται σε διατάγματα του 1901, αλλά και του 1905, σε σχέση με την ύπαρξη φορολογικών προνομίων. Πολλές μουσουλμανικές λατρευτικές δομές ωστόσο παραμένουν εξολοκλήρου στο γενικό καθεστώς του 1901, κάτι που κατά τη γαλλική κυβέρνηση συνεπάγεται «μειωμένες υποχρεώσεις διαφάνειας».

Επίκεντρο της μεταρρύθμισης είναι δυνατότητα των λατρευτικών ενώσεων να διαθέτουν και να διαχειρίζονται ακίνητα για την άντληση εσόδων και την επίτευξη οικονομικής αυτοτέλειας. Ακόμα πιο σημαντικό είναι πως πλέον θα μπορούν να λάβουν κρατική ενίσχυση, για «ανακαινίσεις και ενεργή ανανέωση», στο βαθμό που μέχρι σήμερα δεν έχουν λάβει κάποιου είδους επιδότηση.

Ξεκάθαρη προσπάθεια ελέγχου συνιστά ο έλεγχος του κράτους στα οικονομικά των θρησκευτικών οργανισμών, που είναι φανερό ότι θα στοχοποιήσουν κατά βάση τις μουσουλμανικές ενώσεις, καθώς η κυβέρνηση θα μπορεί να απαγορεύει οποιαδήποτε ενίσχυση πάνω από 10.000 ευρώ με στόχο «να βεβαιώσει το σεβασμό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας» και να «μειώσει τις δυνατότητες επιρροής και χειραγώγησης ξένων κρατικών, παρακρατικών και ιδιωτικών παραγόντων».

Επιπλέον, το σχέδιο προβλέπει και την ύπαρξη νομικών δικλείδων ασφαλείας «ενάντια σε πραξικόπημα», ενώ επεκτείνει και τις αρμοδιότητες της αστυνομίας στον έλεγχο των χώρων λατρείας.

Το σχέδιο αυτό είναι ένα από τα στάδια του γενικότερου σχεδίου αναδιοργάνωσης του Ισλάμ στη Γαλλία, με επόμενο σταθμό τη διευθέτηση της διαμάχης για τον έλεγχο της εκπαίδευσης των ιμάμηδων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόγραμμα του κόμματός του Μακρόν «En marche», αναφερόταν ρητά πως «Η θέση του ισλάμ, δεύτερη θρησκείας στη σύγχρονη Γαλλία σε αριθμό πιστών, δεν απαιτεί αναθεώρηση του νόμου του 1905, που έθεσε τις βάσεις του κοσμικού κράτους στη Γαλλία». Η μετατόπισή του προέδρου είχε φανεί από τον περασμένο Φλεβάρη, όταν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο αλλαγών, ενώ πλέον οι προθέσεις του διαγράφονται πιο ξεκάθαρα, με τις επίσημες προτάσεις του Μακρόν να αναμένονται τον ερχόμενο Γενάρη.

Με πληροφορίες από lemonde.fr