Ο Κολοσσός στο λιμάνι της Βηρυτού

Ένα φάντασμα στέκεται όρθιο λίγα μέτρα από τον κρατήρα της έκρηξης στην Βηρυτό. Διάτρητο και μισο-ερειπωμένο μα όρθιο. Είναι η αποθήκη/σιλό σιτηρών του λιμανιού. Την βλέπουμε σε κάθε φωτογραφία που μας έρχεται από την Βηρυτό, να στέκεται, ακόμα, σε ύψος δεκάδων μέτρων, και το σιτάρι που αποθήκευε να ξεχειλίζει από τις τρύπες που της άνοιξε η έκρηξη. Και γύρω, σε απόσταση εκατοντάδων μέτρων μόνο ισοπεδωμένη γη. Κρανίου τόπος.

Για χρόνια αποθήκευαν εκεί χιλιάδες τόνους σιταριού και τάιζαν τον Λίβανο. Πριν λίγες μέρες προστάτεψε την πόλη της Βηρυτού από το τεράστιο ωστικό κύμα της έκρηξης που έγινε λίγα μόλις μέτρα μακρυά, σε μια διπλανή αποθήκη με νιτρική αμμωνία. Χωρίς αυτό το σιλό οι καταστροφές θα ήταν μεγαλύτερες. Ποιος μελέτησε, σχεδίασε και έκτισε αυτό το θαύμα της μηχανικής που το χρησιμοποιούσαν για 40 χρόνια και τώρα στέκεται ακόμα όρθιο μετά από μια έκρηξη ισχύς 1.5 κιλοτόνων ή το εν δέκατο της ατομικής βόμβας που έριξαν οι ΗΠΑ στην Χιροσίμα; Μα φυσικά ήταν Τσεχοσλοβάκοι Μηχανικοί της πάλαι-ποτέ Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας (ČSSR) που δούλευαν στην κρατική εταιρεία κατασκευών Průmstav (ιδρυθείσα το 1951). Αυτό έγινε μεταξύ 1968-1970. Συνεργάστηκε επίσης η κρατική εταιρεία εξαγωγών Strojexport. Ο Μηχανικός Jiří Požár εργαζόταν στην Průmstav και συμμετείχε στην κατασκευή του σιλό πριν 50 χρόνια.

Σε μια συνέντευξη στο iDNES.CZ λέει:

– Πότε ακούσατε για πρώτη φορά την έκρηξη της Βηρυτού;
– Μόλις εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην τηλεόραση. Το σιλό της Průmstav ήταν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του λιμανιού, το αναγνώρισα αμέσως. Παρόλο που δεν υπήρχε τίποτα εκεί τον χρόνο που χτίστηκε. Τώρα ολόκληρη η περιοχή έχει χτιστεί.

– Τίθεται το ερώτημα, γιατί αυτό το κτίριο εξακολουθεί να στέκεται ενώ στην πραγματικότητα όλα τα γύρω κτίρια κατέρρευσαν;
– Το σιλό είναι στατικά πλεονεκτικό. Είναι ένας κύλινδρος ή μια ομάδα κυλίνδρων. Φυσικά, η ενίσχυση είναι επίσης σημαντική, η οποία είναι ενσωματωμένη ομοιόμορφα σε ολόκληρη την περιφέρεια, δημιουργώντας έτσι έναν πολύ δυνατό δακτύλιο. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε μια κυλιόμενη κυκλική μέθοδος καλουπιού (;). Ο κύλινδρος είναι γενικά μια εξαιρετικά ισχυρή στατική κατασκευή. Από ό,τι γνωρίζω, κανένα παρόμοιο κτίριο της Průmstav δεν έχει πέσει από μόνο του, όλα τα άλλα κτίρια ακόμη στέκονται.

– Πώς θυμάσαι τον Λίβανο;
– Είναι μια όμορφη χώρα, στην πραγματικότητα ήταν μια όαση ειρήνης για εμάς. Εκείνη την εποχή (τη δεκαετία του 1960) ζούσαμε στο Ιράκ ως τεχνικοί. Στη συνέχεια ταξίδεψα πολύ στη Μέση Ανατολή από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του 1970, εκείνη τη στιγμή δούλευα σε διυλιστήριο στη Μπάσρα, το οποίο χτίστηκε για πέντε χρόνια. Ήμουν ευτυχής να μείνω στο Λίβανο στο δρόμο της επιστροφής. Περνούσα επίσης από τη Βηρυτό, τότε ήταν μια όμορφη πόλη.

Ένα άρθρο από το 1971 στο περιοδικό “Inženýrské Stavby” αναφέρεται στο τσεχοσλοβάκικο σιλό της Βηρυτού, εδώ μέσω Jan Zikmund, μέσω Lukasz Stanek, μέσω Martinas. Φυσικά η κρατική εταιρεία Průmstav δεν είναι πλέον κρατική. Ούτε καν τσέχο-σλοβάκικη είναι. Έχει πουληθεί ολόκληρη στην γαλλική Vinci.